ULY OTAN SOǴYSYNYŃ BATYRLARY: Ivan Konıahın
Batalon basqaryp, Berlınge deıin jetken Keńes Odaǵynyń Batyry Ivan Ivanovıch Konıahınniń esimi Oral qalasynda qurmetpen atalady.
1921 jyly 24 aqpanda Kalýga oblysy Dzerjınsk aýdany Kýrovskoe derevnıasynda dúnıege kelgen I.Konıahın 1938 jyly on jeti jasynda-aq Mınsk jaıaý áskerler ýchılışesine oqýǵa túsip, onda eki jyl bilim alyp, bitirgennen keıin Belorýs áskerı okrýgindegi bólimderdiń birinde qyzmet etti.
Ol - soǵysty shekara shebinde týra 22 maýsym kúni alǵash qarsy alǵandardyń biri. Óziniń kózi tirisinde osy joldar avtoryna aıtyp ketkenindeı, Belostok qalasynan alpys shaqyrymdaı jerde ornalasqan Osovets qamaly shekaraǵa tıip turǵan-dy. Dabyldyń aşy daýsynan atyp turǵan keńes jaýyngerleri áýeli ádettegideı jattyǵý bolar dep oılaǵan. Joq, olaı bolmaı shyqty. Kıinýge shaq úlgergen olar óz okoptaryna qaraı janushyra júgirdi. Aınala - jarylys, lapyldaǵan ot. Eshteńeni aıyryp bolmaıdy. Bobr ózeniniń jaǵasyndaǵy okopta jatqan I.Konıahın jaýdyń 18 ushaǵyn sanap úlgerdi. Kenet qulaq tundyrǵan jarylystan jer silkinip ketkendeı boldy. Topyraq astynan áreń shyqqany esinde qaldy. Áıteýir oqqaǵary bar eken. Bul kezde ol vzvod komandıri, leıtenant bolatyn.
Brıansk ormanynda bolǵan qorǵanys urystarynyń birinde vzvod komandıri aýyr jaralandy. Vladımır oblysyndaǵy Mýrom qalasynda emdelip shyqqannan keıin Ivan 1943 jylǵa deıin zapastaǵy polkte qyzmet etti. Sol jylǵy maýsymda qaıta maıdanǵa attanýǵa týra keldi.
1943 jyldyń kúzi. Desna ózeniniń arǵy betinde gıtlershilder myqtap bekinip alǵanǵa uqsaıdy, álsin-álsin sý betimen oq jaýdyryp qoıady. Osyndaı sátte barlaýǵa shyǵýǵa tapsyrma alǵan I.Konıahın bastaǵan jeti jigit salqyn sýǵa súńgip ketti. Kózge túrtse, kórgisiz qarańǵy tún. Arǵy betke eppen shyǵyp alǵan barlaýshylar jaý transheıalaryna jetti de, granatalardy fashısterdiń ústine tastap, ajal oǵyn septi. Sonymen qatar olar jaýdyń atys núkteleriniń qalaı ornalasqany týraly da qundy derekter alyp qaıtty. Kóp uzamaı negizgi kúsh te ózennen ótti. Osy tapsyrmany oıdaǵydaı oryndaǵany úshin rota komandıri I.Konıahın Aleksandr Nevskıı ordenimen marapattaldy. Áıtse de taǵy da aýyr jaralanǵan ol Brıansk qalasynda 1994 jyldyń aqpanyna deıin densaýlyǵyn túzedi.
Taǵy bir maıdan. Bul joly І Belorýs maıdanyndaǵy 47-armııa 143-Qyzyl týly Sývorov ordendi Konotop-Korosten dıvızııasynyń 487-atqyshtar polkine keldi. Kovel qalasynyń túbinde taǵy batyrlyǵymen kózge túsken batalon komandıriniń orynbasary ekinshi dárejeli Otan soǵysy ordenin óńirine taqty.
Alda Vısla ózeni, sosyn Varshava turdy. Erekshe tapsyrma alǵan batalon tegeýrindi ekpinmen jaý qorǵanysyn buzyp-jaryp, Vısladan ótip shyqty. Kombat aýyr jaraly bolǵannan keıin batalondy aǵa leıtenant I.Konıahın urys ústinde qabyldap aldy. Kishkentaı platsdarmdy basyp alǵan olar endi qorǵanýǵa kóshti.
Qolaıly bekinisterinen aırylǵysy kelmegen nemis fashısteri qanshama ret shabýyldap baqsa da, úlken shyǵynmen keri sheginip otyrdy. Órshelengen dushpan erjúrek komandır basqarǵan jaýyngerlerdiń saǵyn syndyra almady. Uıqysyz shaıqas eki táýlikke sozyldy.
Osynshama ýaqyt boıy jaýdyń betin qaıtaryp, polktiń ózennen ótýin qamtamasyz etkeni úshin batalon komandıri, aǵa leıtenant I.I.Konıahınge Keńes Odaǵy Joǵarǵy Keńesi Prezıdıýmynyń 1945 jylǵy 27 aqpandaǵy Jarlyǵymen Batyr ataǵy berildi. 487-polk boıynsha on bir adam osyndaı joǵary ataqqa ıe boldy.
Batalon budan keıin Bromberg, Doıch-Krone, Shnaıdemıýl qalalaryn alýǵa qatysyp, 1945 jylǵy sáýir aıynyń basynda Oderge shyqty.
Berlınge bar bolǵany alpys shaqyrymdaı qalǵan-dy. Batalon basqarǵan Batyrdyń aldyna jańa mindet qoıyldy. Olar dıvızııa men polktiń aldyńǵy shebine ornalasyp, qarańǵy túsisimen shabýylǵa daıar turdy. 16 sáýirge qaraǵan túni saǵat 03-te jer titiretken keńes áskeriniń artıllerııalyq daıyndyǵy bastaldy. Bir saǵattan keıin tanktermen birge jaıaý áskerler shabýylǵa kóterildi. Gıtlershilderdiń jantalasa qarsylasqanyna qaramastan, batalon artıllerııanyń qoldaýymen 5-6 shaqyrymdaı alǵa jyljydy. Al túnde oǵan taǵy eki-úsh shaqyrym qosyldy. Shabýyl kelesi kúni de tolastaǵan joq. Osydan keıin dıvızııa komandıri M.M.Zaıkın eki kún uıyqtamaǵan bulardy rezervke shyǵaryp, demalýǵa buıryq berdi. Biraq keńes tankileri Berlınge kire bastaǵan mezgilde komdıv buǵan batalonymen tez jetýdi buıyrdy. Qala kóshelerinde basqa da bólimdermen tize qosyp, keskilesken urys júrgizgen I.Konıahınniń batalony 1 mamyr kúni Ratenov qalasyna qaraı qozǵaldy. Batyrǵa taǵy bir jaýyngerlik nagrada Qyzyl Tý ordeni tabys etildi. Olar 8 mamyrda Elbaǵa jetip, Jeńisti sonda qarsy aldy. I.I.Konıahın barlyǵy 11 jaýyngerlik orden, alty medalmen marapattaldy.
Soǵystan keıin de shaıqastarda shyńdalǵan tájirıbeli komandır KSRO Qarýly kúshterinde qyzmet etti. M.Frýnze atyndaǵy áskerı akademııany bitirgen I.Konıahın polkovnık shenine deıin jetip, polk komandıri, sosyn dıvızııa komandıriniń orynbasarlyǵyna deıin kóterildi.
1962 jyl Ivan Konıahınniń ómirine kúrt betburys ákeldi. Oral (qazirgi Batys Qazaqstan) oblystyq áskerı komıssary bolyp taǵaıyndalǵan ol osynaý jaýapty qyzmetti 1977 jylǵa deıin abyroımen atqardy. On bes jyl merzim ishinde óńirde el qorǵaıtyn sardarlar men sarbazdardy tárbıeleý isine súbeli úlesin qosty. Ataǵy asyp tursa da, baısaldylyǵynan, qarapaıymdylyǵynan tanǵan joq. Bedel bıiginen túspeı, sezd delegaty, halyq qalaýlysy atandy. Otstavkadaǵy polkovnıktiń Oralǵa baýyr basqany sondaı, osynda birjola turaqtap qaldy, 1989 jyly topyraq ta osy jerden buıyrdy.
Búginde Oral qalasyndaǵy kóshelerdiń biri Keńes Odaǵynyń Batyry I.Konıahınniń esimimen atalady. Sondaı-aq shaharda Batyrdy eske alýǵa arnalǵan nysana kózdeýden mektep oqýshylary arasynda jarys ótip turady.
