Taksı qyzmetiniń naryǵyn monopolııadan qalaı qorǵaýǵa bolady
ASTANA. KAZINFORM – Elimizde taksı qyzmetindegi keıbir memlekettik fýnktsııalardy ózin-ózi retteýge berý máselesi birneshe jyldan beri talqylanyp keledi. Jańa zań jobasyna sáıkes turaqty halyqaralyq jáne oblysaralyq avtobýs tasymaldary men turaqty emes avtobýs tasymaldary, saparjaı qyzmetteri jáne taksı qyzmetimen baılanysty memlekettik fýnktsııalardy arnaıy palata rettep otyrýy tıis.
Jibek Joly arnasynyń «Búgin LIVE» baǵdarlamasyna suhbat bergen Kólik mınıstrligi avtomobıl kóligi jáne kóliktik baqylaý komıtetiniń basqarma basshysy bul bastamanyń negizgi maqsatyn túsindirdi.
- Jolaýshylardy avtomobıl kóligimen tasymaldaý boıynsha memlekettik fýnktsııalardy ózin ózi retteýge berý máseleleri boıynsha mınıstrlik 2020 jyldan beri jumys júrgizip kele jatyr. Negizgi maqsaty jolaýshylardy avtomobılmen tasymaldaý naryǵyn osy naryq qatysýshylarynyń ózderi uıymdastyryp, retteý. Sonymen birge ózine qajetti qaǵıdalar men standarttaryn jedel túrde qabyldap, tıimdi uıymdastyrý. Óıtkeni memleket kásipkerlikke qatysqanda onyń teńdigi az, al shyǵyny kóp bolady, - deıdi Jádiger Tilegen.
Mınıstrlik ókili atalǵan zań jobasyna sáıkes arnaıy palata qurylatynyn aıtty. Al jolaýshy tasymaldap, qarajat tapqysy keletinder osy uıymǵa kirýge mindetteledi.
- Qoldanystaǵy ózin-ózi retteý týraly zańǵa sáıkes, bul zań jobasy aıasynda beriletin barlyq fýnktsııalar mindetti múshelikti qamtıdy. ıAǵnı, mindetti múshelik qarastyrylǵan jaǵdaıda, osy saladaǵy barlyq kásipkerlik sýbektileri ózin-ózi retteý uıymyna kirýge tıis. Ózin ózi retteý uıymyna kirmeı qyzmet kórsetý zańsyz, - deıdi ol.
Al Parlament Májilisiniń depýtaty Elnur Beısenbaev mınıstrliktiń bul bastamasyn tolyqtaı qoldamaıtynyn jetkizdi.
- Bizde fraktsııanyń arnaıy otyrysy ótti. Otyrys barysynda mınıstrlik ózderiniń keıbir pozıtsııalaryn bizdiń aldymyzda qorǵaı almady. Olardyń aıtýynsha, ózin ózi retteý uıymyna ıAndeks Taksı, Aparu, inDrive sekildi kompanııalardyń basyn biriktiremiz, esesine olar qaýipsizdik sharalaryn kúsheıtý kerek bolady. Sonymen qatar ózderiniń tarıfterin ózderi retteıdi. Qazir ıAndeks Taksı men inDrive eń iri agregattar. Birinshiden, olarǵa mundaı múmkindik beriletin bolsa, olar naryqty monopolııaǵa aınaldyrýy múmkin. Basqa oıynshylardy kirgizbeý qaýipi bar. Ekinshi qaýip, zań jobasynyń aıasynda árbir kólik júrgizýshige aı saıyn 1000 teńgeden 3000 teńgege deıin jarna tóletýi kerek. Demek, júrgizýshi jylyna 12 myń teńge jarna tóleıdi. Jalpy Qazaqstanda 600-700 myń otbasy nápáqasyn osy taksı qyzmeti arqyly taýyp otyr. Olardyń barlyǵynan jarna jınaıtyn bolsaq, ol shamamen 6-9 mlrd tg qarajat. Bizdiń oıymyzsha bul qarajat ózin ózi retteıtin uıymnyń qyzmetkerlerine tólenetin jalaqy men bonýsqa ǵana jetedi. Bul aqshaǵa olar qaýipsizdikti qamtamasyz ete almaıdy, - deıdi depýtat.
Bul máseleni sheshý úshin óziniń usynystaryn aıtty.
- Jalpy mınıstrliktiń ıdeıasy durys. Baqylaý men retteý kerek. Biz onymen kelisemiz. Sol úshin biz osy múmkindiktiń bárin mınıstrliktiń ózine berýdi usyndyq. Ortada deldaldyń qajeti joq. Kez kelgen deldal erteń baqylaýdan shyǵýy múmkin. Qaýipsizdikti qamtamasyz etý úshin naqty zań normalaryn engizý kerek. Arnaıy palata bul fýnktsııany atqara almaıdy. Bundaı tájirıbe Brazılııa, Reseı sekildi kóp memleketterde bolǵan. Olardyń barlyǵy 3-4 jyl osyndaı formatta jumys istep kórdi. Nátıje bolmaǵan soń qaıtadan memlekettik baqylaýǵa aýystyrdy, - deıdi Elnur Beısenbaev.
Depýtat otandyq tasylmadaý qyzmetteriniń nege az ekenin de túsindirdi.
- Naryqtyń zańdylyǵy bar. Baǵa arzan bolý úshin suranysqa usynysty kóbeıtý kerek. Bizde ázirge monopolııa bolyp tur. Biz bul máseleni birneshe ret kóterdik. Osy agregattarǵa balama retinde taksı qyzmetin jasaıyqshy dep aıttym. Biraq bul qyrýar qarajat turady. Mundaı platformalardy iske asyrý úshin shamamen 10 mln AQSh dollary kerek eken, - dedi ol.
Eske sala keteıik, Qyzylordada ınvataksı qyzmetine qatysty shaǵym kóp.
Odan bólek Atyraýda taksı júrgizýshileriniń kesirinen 3 jylda 31 adam mert bolǵan.