Sıngapýrlyq basylym: Shetel kapıtaly Qytaıdan ketip jatyr
ASTANA. KAZINFORM — Qytaıda tikeleı sheteldik ınvestıtsııanyń taza ketisi byltyr rekordtyq deńgeıge jetti. AQSh pen Qytaı arasyndaǵy saýda qaqtyǵysynyń jańa kezeńi bastalǵannan keıin bul úrdis údeı túsýi múmkin. Bul týraly sıngapýrlyq «Lianhe Zaobao» basylymy habarlady.
Qytaıdyń Memlekettik valıýta basqarmasy 14 aqpan kúni 2024 jyldyń tórtinshi toqsanyndaǵy tólem balansynyń aldyn ala derekterin jarııa etti. Resmı statıstıkaǵa sáıkes, 2024 jyly Qytaıdan jylystap ketken tikeleı sheteldik ınvestıtsııanyń taza kólemi 168 mıllıard AQSh dollaryn quraǵan, bul 1990 jyldan bergi eń joǵary kórsetkish. Qytaıǵa salynǵan sheteldik ınvestıtsııalardyń kólemi 2021 jyly 344 mıllıard dollarǵa jetip, rekordtyq deńgeıge kóterilgenmen, keıingi jyldary turaqty túrde azaıyp keledi.
Qytaıdan óz kapıtalyn shyǵaryp áketip jatqan tek sheteldik kompanııalar ǵana emes, basylymnyń jazýynsha, qytaılyq kásiporyndar da óz aktıvterin belsendi túrde shetel asyryp jatyr. Aıtalyq, 2024 jyly Qytaı ınvestorlary shetelge 173 mıllıard dollar baǵyttasa, Qytaıǵa quıylǵan sheteldik ınvestıtsııa aǵyny nebári 45 mıllıard dollarmen shektelgenin resmı statıstıka kórsetip otyr. Bul — 1992 jyldan bergi eń tómen kórsetkish.
Basylym Bloomberg agenttigine silteme jasap, AQSh pen Qytaı arasyndaǵy saýda qaqtyǵysynyń shıelenisýi saldarynan kapıtaldyń elden ketýine tosqaýyl qoıý barǵan saıyn qıyndap bara jatqanyn atap kórsetti.
Basylymnyń jazýynsha, AQSh prezıdenti Donald Tramp qyzmetine kiriskennen keıin Qytaı taýarlaryna 10% kóleminde jańa baj salyǵyn engizdi. Buǵan jaýap retinde Qytaı da birqatar qarsy shara qabyldap, AQSh-tan ákelingen energetıkalyq ónimderge, mashınalar men kólik quraldaryna 10-15% kóleminde baj salyǵyn ústedi.
Sonymen qatar Google men NVIDIA kompanııalaryna monopolııaǵa qarsy tergeýdi qaıta bastady.
Budan ózge, Qytaı Apple, Broadcom jáne Synopsys kompanııalaryna da tergeý júrgizýdi qarastyryp jatyr.
Sıngapýrlyq basylym Qytaıdyń bas gazeti «Jenmın Jıbao-nyń» 10 aqpan kúni «sheteldik ınvestıtsııanyń elden jappaı ketip jatqany» jaıly pikirge toıtarys beretin maqala jarııalaǵanyn eske salady. Maqalada Qytaı naryǵynda túbegeıli ózgeristerdiń jaryqqa shyqqany, óz pozıtsııasyn saqtap qalǵysy kelse sheteldik kompanııalardyń qolyna kózir jasyrmaýy kerektigi qadap aıtylǵan.