ShOKIN ShAPYQ

None
None
ın Shapyq Shoqyuly (1912-2003) - kórnekti qazaq energetıgi, Qazaq KSR Ǵylym akademııasynyń akademıgi, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, professor, Qazaq KSR-iniń eńbek sińirgen ǵylym qaıratkeri, KSRO-nyń Qurmetti energetıgi, Halyq Qaharmany.

Pavlodar oblysynyң Baıanaýyl aýdanynda dүnıege kelgen. Sh.Shokınғa ғalym-akademıkterdiң arasyndaғy alғashқysy bolyp Қazaқstannyң ғylymy men energetıkasyn damytýғa siңirgen asa zor eңbegi үshin, joғary bilikti ғylymı kadrlar daıarlaýғa қosқan үlken үlesi үshin joғary erekshelik belgisi - «Halyқ Қaһarmany» ataғy berilip, aıryқsha erekshelik belgisi - «Altyn jұldyz» tapsyrylғan.

1931-1933 jyldary Tashkenttegi Ortaazııalyқ ınjener-tehnıkterdiң ırrıgatsııa ınstıtýtynda oқyp, 1937 jyly Ombynyң S.M.Kırov atyndaғy aýyl sharýashylyқ ınstıtýtyn tәmamdaғan. 1937-1943 jyldary - Қazaқ KSR aýyl sharýashylyғyn elektrlendirý mekemesiniң bөlim bastyғy, bas ınjeneri. 1943-1944 jyldary - KSRO Ғylym akademııasy Қazaқ fılıalynyң energetıka sektorynyң meңgerýshisi. 1944-1948 jyldary - KSRO Energetıka jәne elektrofıkatsııa Қazaқ ғylymı-zertteý ınstıtýtynyң dırektory. 1948-1955 jyldary - Қazaқ KSR Ғylym akademııasynyң Energetıka ınstıtýtynyң dırektory. 1955-1962 jyldary - Қazaқ KSR Ғylym akademııasynyң akademık-hatshysy қyzmetterin atқarғan. 1964-1967 jyldary Қazaқ KSR Ғylym akademııasynyң prezıdenti jәne prezıdıým mүshesi boldy. 1963 jyldan Қazaқ energetıkalyқ ғylymı-zertteý ınstıtýtynyң құrmetti dırektory.

Sh.Shokın - G.M.Krjıjanovskııdiң shәkirti. Ol 1944-1950 jyldary Іle өzeniniң sýy men energetıka қoryn keshendi tүrde paıdalaný mәselesin zerttep, Қapshaғaı bөgeni men Қapshaғaı sý elektr stantsııasyn salý isine үlken үles қosty. 1949-1958 jyldary Ortalyқ Қazaқstandy sýmen қamtamasyz etý mәselesin Ertis өzenin bұrý negizinde sheshýge bolatyndyғyn dәleldedi. Mұnyң өzi Ertis - Қaraғandy kanalynyң salynýyna sebep boldy. Sh.Shokın - Sibir өzenderin Қazaқstan men Orta Azııaғa bұrý mәselesin ғylymı tұrғyda қarastyrғan alғashқy ғalymdardyң biri. Ғalymnyң basshylyғymen osy mәseleni sheshýdiң tıimdi joldary men jobalary aıқyndalғan.

Sh.Shokın 170-ten astam ғylymı eңbektiң avtory. Negizgi eңbekteri energetıka jәne sý sharýashylyғynyң bolashaқ damýy men otandyқ energetıkanyң balans mәselelerine, taғy basқalarғa arnalғan. Ol Belgrad (1957), Bangkok (1961), Býdapesht (1965), Mәskeý (1968) jәne Parıjde (1971) өtken halyқaralyқ konferentsııalar men sımpozıýmdarғa қatysyp, onda Қazaқstannyң energetıkasy jәne sý sharýashylyғy damýynyң bүgingisi men keleshegi týraly baıandamalar jasaғan. Sh.Shokın KSRO Ғylym akademııasynyң keshendi energetıka jәne қorlaryn paıdalaný men қorғaý jөnindegi ғylymı keңesterdiң mүshesi, respýblıkalyқ energetıka jәne elektrotehnıka ғylymı қoғamy tөraғasynyң orynbasary, Қazaқ KSR Memlekettik syılyғy men Қ.Sәtpaev atyndaғy syılyқtyң laýreaty. 6-saılanғan KSRO Joғarғy Keңesiniң depýtaty. 1962-1966 jyldary KSRO Joғarғy Keңesi tөraғasynyң orynbasary boldy. Қazaқstan Kommýnıstik partııasynyң HІІ-sezinde Қazaқstan Kommýnıstik partııasy Ortalyқ komıtetiniң mүshesi bolyp saılanғan. 1993 jyldan Қazaқstan Respýblıkasy Ұlttyқ Injenerler Akademııasynyң құrmetti mүshesi.

«Oktıabr Revolıýtsııasy», Eңbek Қyzyl Tý ordenderimen, birneshe medaldarmen marapattalғan. Almaty қalasynyң құrmetti azamaty. Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdanynyң Jeңis alleıasynda bıýst ornatylғan. Pavlodar қalasynda bir kөshege jәne Қazaқ energetıkalyқ ғylymı-zertteý ınstıtýtyna aty berilgen.

 

 

 

Derek kөzderi:

«Tarıhı Tұlғalar» kitaby;

«Baıanaýla perzenteri» kitaby.

 

Сейчас читают
telegram