Senator aýyl halqynyń basty problemalaryn atady
«Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev ótken jyldyń 26 qarashasynda ulyqtaý rásiminde sóılegen sózinde «Búginde Qazaqstan halqynyń 40 paıyzǵa jýyǵy aýylda turady. «Aýyl – el besigi» dep halqymyz beker aıtpaǵan. Sondyqtan aýyldaǵy jaǵdaıdy jaqsarta almasaq – bárimizge syn», dep qadap atap ótken bolatyn. Elimizde 2003-2005 jyldary aralyǵy «Aýyl jyly» bolyp jarııalanyp, edáýir jumystar atqarylǵany belgili. Prezıdent tapsyrmasyn iske asyrý úshin «Qazaqstan Respýblıkasynyń aýyldyq aýmaqtaryn damytýdyń 2023-2027 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasy» daıyndaldyn. 2023 jylǵy 28 naýryzdaǵy QR Úkimetiniń qaýlysymen bekitildi. Onda aýyldyq aýmaqtardy damytý, aýyldyq jerlerde ómir súrý sapasyn jaqsartý jáne jaıly ómir súrý ortasyn qalyptastyrý maqsatyn kózdeıdi, - dedi depýtat.
Senator usynǵan statıstıkalyq málimetterge sáıkes, qazirgi ýaqytta respýblıkada 6 295 aýyldyq eldi meken bar. Onda el halqynyń 38,2 paıyzy, ıaǵnı 7,5 mln adam turyp jatyr.
«Kórip júrgenimizdeı, aýylda problemalar shash-etekten. Aýyldan qalaǵa kóshýshiler sany artpasa, kemigen joq. Aýyldyq mektepterde bilim alýshylar kontıngenti tómendeý ústinde. Al halyq tyǵyz ornalasqan aýyldarda oqýshy oryndarynyń tapshylyǵy jyl sanap ósýde. Bul jerde aýyldyq jerlerdegi bilim sapasyna bólek toqtaý kerek dep oılaımyn. 2022 jyldyń 1 qańtaryndaǵy derekter boıynsha, elimizde 137 úsh aýysymdy mekteptiń 60 paıyzy aýyldyq jerlerde ornalasqan. Jáne de 26 avarııalyq mektep áli bar», - dedi ol.
Arman Óteǵulov sapaly aýyz sýmen qamtamasyz etý problemasy da ótkir turǵanyna basa nazar aýdartty. Demalys oryndarynyń, mádenıet jáne sport obektileriniń joqtyǵy, medıtsınalyq qyzmetterge qoljetimdiliktiń syn kótermeıtindigi barshaǵa aıan ekendigin de atap ótti.
«Aýyldyq aýmaqtarǵa áleýmettik-ekonomıkalyq monıtorıng derekteri boıynsha 2022 jyldyń basynda aýyldyq jerlerdegi alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarııalyq kómek nysandarynyń sany 5 195 birlikti qurady. Bul rette 2 731 aýylda medıtsınalyq obektiler beıimdelgen úı-jaılarda ornalasqan jáne 2 292 aýylda medıtsınalyq obektilerdiń salynǵanyna 40 jyldan asqan. «Aýylda densaýlyq saqtaýdy jańǵyrtý» pılottyq ulttyq jobasy aıasynda 655 medıtsınalyq nysan ǵana salý josparlanýda. Sonda 3 jyldyń ishinde 655 nysan ǵana salatyn bolsaq, qalǵan medıtsınalyq nysandardyń jaǵdaı qandaı bolmaq? Joǵaryda atalǵan Tujyrymdamada aýyldyq aýmaqtardyń geografııalyq erekshelikteri men artyqshylyqtaryna kóńil aýdarylǵan jáne jańa mektepter men medıtsınalyq nysandar salý, tıisti dárejede sýmen jáne elektrmen qamtamasyz etý, aýyl joldarynyń sapasyn jaqsartý, kitaphana, klýb, mýzeı jáne kınoteatr, sport ǵımarattary sııaqty mádenı nysandar salý arqyly jaıly aýyldyq ortany qurý kózdelip otyr», - dedi senator.
