PSY-RISK ádisi: áskerge shaqyrylýshylardy irikteýdiń jańa tásili
ASTANA. KAZINFORM — Ulttyq áskerı-patrıottyq ortalyǵynda ótken dóńgelek ústel basynda psıhologtar, dárigerler jáne Qorǵanys mınıstrliginiń ókilderi áskerı qyzmetshilerdiń psıhologııalyq kúıi jaıynda aıtty.
Qorǵanys mınıstrliginiń málimetinshe Talqylaýǵa Vladımır Savkın bastaǵan áleýmettik psıhoterapevter qaýymdastyǵynyń mamandary, «Avıtsenna» medıtsınalyq aqparattyq júıesin ázirleýshiler, áskerı psıhologtar jáne Qorǵanys mınıstrliginiń beıindi departamentteriniń qyzmetkerleri qatysty.
Qaýymdastyq prezıdenti Vladımır Savkın qazirgi ýaqytta olar bar problemalardy anyqtaýda, ásirese, ásker ortasynyń erekshelikterin jáne áskerı ujymdardaǵy qarym-qatynastardy zerdelep jatqanyn málimdedi.
Sarapshynyń aıtýynsha, qaýymdastyqtyń negizgi mindeti Qarýly kúshterdiń psıhologııalyq qyzmetteriniń mamandaryn dıagnostıkanyń, sýıtsıdke deıingi jaǵdaılardy, oıynǵa táýeldilikti jáne basqa da zııandy táýeldilikti anyqtaý ádisterine úıretetin aldyn alý jumystaryn júrgizý.
— Búgingi tańda daǵdarystyq jaǵdaılarǵa áreket etip qana qoımaı, onyń aldyn alý da mańyzdy. Sondyqtan áskerı psıhologtardy mazasyzdyqty, depressııany jáne sýıtsıdke beıim minez-qulyq belgilerin erte anyqtaý quraldaryna úıretýge erekshe nazar aýdarylady, — dep atap ótti ol.
Tek 2025 jylǵy kúzgi shaqyrý kezinde psıhologtar jańa PSY-RISK ádisin qoldana otyryp, áskerı qyzmetke jiberilmegen jáne qosymsha psıhıatrııalyq tekserýge jiberilgen 700 áskerge shaqyrylýshyny anyqtady.
Qyzmettiń alǵashqy alty aıy áskerge jańadan kelgender úshin eń kúrdeli kezeń. Ádettegi ortanyń kúrt ózgerýi, qatań rejım, erler ujymynda ómir súrý — munyń bári beıimdelýge ýaqytty qajet etedi. Kezdesýge qatysýshylardyń aıtýynsha, otbasy qoldaýynyń da atqaratyn róli zor: komandırler ata-analarymen baılanysta bolǵan kezde jáne qıyndyqtar týraly ýaqytynda habarlansa, sarbazdar da áskerı qyzmet jaǵdaıyna ońaı beıimdeledi.
Psıhıatrııalyq kómek kórsetý tártibi, baǵyttaý jáne psıhologtar, dárigerler men komandırler arasyndaǵy birlesken is-áreket te otyrys barysynda talqylandy. Barlyq qatysýshy qandaı da bir mazasyzdyq neǵurlym tez baıqalsa, adamǵa birden kómektesýge jáne aýyr zardaptardyń aldyn alýǵa bolady desti.
«Avıtsenna» kompanııasy tsıfrlyq sheshim jeke quramnyń psıhologııalyq monıtorıngi júıesin usyndy. Ony eki bólikte synap kórý josparlanyp otyr. Júıe áskerı qyzmetshilerdiń jaǵdaıyn naqty ýaqyt rejıminde baqylaýǵa jáne ýaqytynda qolaısyzdyq belgileri baıqalǵanda dabyl berýge múmkindik beredi.
Talqylaý qorytyndysy boıynsha qatysýshylar psıhologııalyq daıarlyq baǵdarlamalaryn keńeıtýge, kómekti qoljetimdi etýge jáne árbir áskerı qyzmetshiniń óz jaǵdaıyn baqylap otyrǵanyn jáne kómektesýge daıyn ekenin sezinýi úshin jumys isteýge kelisti. Jeke baǵyttar boıynsha jumys toptary qurylyp, bul jumys ta turaqty túrde iske asyrylatyn bolady.
Aıta ketelik mektepterde alǵashqy áskerı daıyndyqtyń jańa standarty engizildi.