Qyrǵyzstan syrtqy qaryzdaryn qashan jabady
ASTANA. KAZINFORM — Prezıdent Sadyr Japarov halyqqa joldaýynda eldiń syrtqy qaryzyn 2035 jyly túgeldeı jabatynyn aıtty, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisi.
Qyrǵyz kóshbasshysy sońǵy 30 jylda jınalǵan ishki jáne syrtqy qaryz máselesine tolyǵyraq toqtaldy.
Onyń aıtýynsha, qaryzdy qaıtarý men kúrdeli máselelerdi sheshý ýaqyty onyń prezıdenttik merzimimen tuspa tus keldi. Tolyǵyraq toqtalsaq:
· 2020 jyly — 31 mlrd som;
· 2021 jyly — 30 mlrd som;
· 2022 jyly — 34 mlrd som;
· 2023 jyly — 53 mlrd som;
· 2024 jyly — 60 mlrd som;
· 2025 jyly — 79 mlrd som qaıtaryldy.
Sońǵy 5 jylda syrtqy qaryzdy jabýǵa 170,5 mlrd som ($1,9 mlrd), ishki qaryzdy jabýǵa 114,9 mlrd som ($1,4 mlrd), jalpy — 285,4 mlrd som ($3,3 mlrd) jumsaldy.
— Biz 2035 jylǵa qaraı syrtqy qaryzdardan tolyqtaı, esh qıyndyqsyz qutylamyz. Bul jospar joǵary qarqyndy ekonomıkalyq ósimniń arqasynda júzege aspaq. Osyndaı ekpindegi ekonomıkalyq ósim aldaǵy 15-20 jylda saqtalady degen boljam bar. Elde aýqymdy jobalar iske asyrylyp, jańa ınvestıtsııalar túsip jatqandyqtan elimizde JІÓ tek óse beredi. Memlekettik qaryzdyń turaqtylyq deńgeıi onyń JІÓ-ge qatynasy arqyly anyqtalady. Búgingi tańda bul kórsetkish 42%-ǵa jetse, buryn 68–84% shamasynda boldy. Sol úshin ýaıymdaýǵa esh sebep joq. Barlyq tartylǵan qarajat tek ekonomıkany damytýǵa baǵyttalady, bul óz kezeginde JІÓ-niń ári qaraı ósýine túrtki bolady, — dep atap ótti Prezıdent.
Sadyr Japarovtyń málimdeýinshe, qazirgi qaryzdar tek naqty, júıeli jobalar úshin alynady. Onyń sózinshe, qaryzdar bıýdjetten ótelmeıdi, sebebi ár joba óz ózin aqtap otyrady.
— Men syrtqy qaryzdyń kórsetkishterimen spekýlıatsııa jasap, dúrbeleń týǵyzyp, jaǵdaıdy tragedııa retinde kórsetip, halyqty dúrliktirýge tyrysatyndarǵa nazar aýdarmaýdy suraımyn, — dedi prezıdent qyrǵyzstandyqtarǵa.
Aıta keteıik, budan buryn Qyrǵyzstan prezıdenti Sadyr Japarov halyqqa joldaýynda eldegi turaqtylyqty shaıqaltpaq bolǵan kez kelgen áreket sátsiz aıaqtalatynyn eskertken edi.
Kámılá Múlik