Qazaq eline qaryzdarmyn - Maııa Maneza
Iá, Olımpıadanyń alǵashqy kúni veloshabandozymyz Aleksandr Vınokýrov , ekinshi kúni aýyr atletıkadan Qytaıdan kelgen legıonerimiz Zúlfııa Chınshanlo, úshinshi kúni taǵy bir qytaılyq legıonerimiz Maııa Maneza sap altyndarǵa qol jetkizdi. Ary qaraı qazaqtyń Ánurany shyrqalyp, jeńisti joldar jalǵasyp jatty. Keıin, Olımpıada oıyndary aıaqtalǵannan soń, osy Qytaıdan kelgen eki aýyr atletke baılanysty neshe túrli áńgimeler órbidi. Tipti, «Zúlfııa Chınshanlony Qytaıǵa qashyp ketipti» dep jarysa jazdy. Al Maııa týraly da ár túrli pikirler aıtylǵany anyq. Mine, sol eki qyzdyń biri, naqtyraq aıtsaq, Chınshanlo búgin Inchhonda ótip jatqan Jazǵy Azııa oıyndarynda Qazaq eliniń namysyn qorǵaýǵa attansa, Maneza Almatyda ótetin álem birinshiligine daıyndalyp jatyr.
«Sabaqty ıne sátimen» demekshi Azııa oıyndarynyń qarsańynda Maııa Manezamen suhbattasýdyń sáti tústi.
- Búgin Inchhonda Azııa oıyndary bastaldy. Bul oıynnan nege shet qaldyńyz?
- Iá, Saryqurlyq dodasyna bara almaǵanym shynymen ókinishti. London Olımpıadasynan keıin turmysqa shyqtym. Ómirge sábı ákelip, ana atandym. Jasyratyny joq, eki jylǵa jýyq ýaqyt durys jattyǵý jasaı almadym. Sondyqtan Azııa oıyndaryna barýdan bas tarttym. Alaıda, joldasym Qazaq eliniń, otbasymyzdyń namysy úshin sol básekege attanyp ketti. Bir úıden bir adam qatyssa da jetkilikti shyǵar dep ózimdi jubatyp, kúıeýimniń tileýin tilep otyrmyn.
- Bıyl Almatyda Álem birinshiligi ótedi. Bul básekege qanshalyqty daıynsyz?
- Bizdiń elimizde tuńǵysh ret álem birinshiligi ótetinine óte qýanyshtymyn. Bul birinshilikte Brazılııada ótetin kezekti Olımpıada oıyndaryna joldamalar sarapqa salynady. Qazir sol birinshilikke barymdy salyp jattyǵyp jatyrmyn. Óz elimizde ótetin birinshilikte qalaıda top jarýym kerek. El bizden úlken úmit kútetini shyndyq. Osyndaı bizge senim artatyn qazaqstandyq jankúıerlerime alǵys aıtqym keledi. Dese de, azdap qobaljyp júrmin. Londonnan keıin, birde-bir jarysqa qatysqan emespin. Buıyrsa, otandastarymnyń úmitin jerde qaldyrmaımyn degen oıdamyn. Bar zeıinimdi jattyǵýǵa salyp, jaqsy nátıje kórsetýge tyrysyp jatyrmyn.
- Dál qazirgi tańda basty qarsylastarym dep kimderdi ataı alasyz?
- Dál búgingi meniń qarsylasym - ózim. Men jattyǵý zalynda ózimdi ózim jeńip, burynǵy qalpyma kelsem boldy. Basqa maǵan qarsylas ta, qıyndyq ta joq.
- Áli qansha Olımpıadaǵa qatysý múmkindigińiz bar?
- Olımpıada oıyndaryna qatysý - ár sportshynyń basyna buıyra bermeıtin baqyt. Al qatysqan Olımpıadadan chempıon atanyp, altyn medalǵa qol jetkizý - baqyttyń baqyty. Aılap, jyldap tókken terińniń óteýi. Sondyqtan, kez-kelgen sportshy Olımpıadadan Olımpıadaǵa qatysa bergisi keledi. Biraq, árkim kelesi kúni ne bolaryn bile bermeıdi ǵoı. Sol sııaqty men de erteńimdi bilmeımin. Áli 3-4 Olımpıadaǵa qatysa alamyn dep aıta almaımyn. Biraq, Almatyda ótetin álem birinshiliginde top jaryp, 2016 jylǵy Brazılııa Olımpıadasyna qatysýǵa bar kúsh-jigerimdi salyp jatyrmyn.
- Siz bir emes, birneshe ret «Meniń baǵymdy ashqan Qazaq eli» dep suhbat bergensiz. Eger, basqa el qomaqty qarjy usynyp, shaqyrsa barar ma edińiz?
- Iá, meniń baǵymdy ashqan Qazaq eli. Áli de solaı aıta alamyn. Aıtýdan jalyqpaımyn da. Meniń olaı aıtýǵa qaqym bar. Shynymen baǵym Qazaq eline kelip ashyldy. Sol úshin Qazaq eline qaryzdarmyn. Meni óz qyzyndaı baýyryna basyp, baǵymdy ashqany úshin alǵysym sheksiz. Osyndaı baǵymdy ashyp, bala súıdirgen Qazaqstandy eshqandaı elge aıyrbastamaımyn. Sondyqtan basqa elge barý, basqa eldiń atynan jarystarǵa qatysý degendi eshqashan oılaǵan emespin. Oılanbaımyn da.
- Otbasyn qurǵannan keıin, sportpen aınalysý qıyn emes pe?
- Joq, kerisinshe, baqytty sezinemin. Meniń jarym meni qurmetteıdi. Aıalaı biledi. Árqashan qoldap otyrady. Bizdiń súıkimdi ulymyz bar, ár kúni jattyǵýdan sharshap kelgende balamyzdy baýyrymyzǵa basyp, sharshaǵanymyzdy umytyp ketemiz. Turmysqa shyǵyp, ana bolǵanyma sheksiz qýanamyn. Negizi, ózimdi baqytty áıel dep sanaımyn.
- Bala tárbıesine qalaı kóńil bólesiz? Jattyǵýǵa ketkende balańyzdy kim baǵady?
- El ishinde eshqandaı tarshylyq kórip jatqam joq. Bala baǵý men tárbıe isi jaǵynan eneme rahmet aıtqym keledi. Ol kisi men jattyǵýǵa ketkende balamyzdy ózi qaraıdy. Tipti, alys elderge jarysqa baratyn bolsań da, artyńa, balańa alańdama dep únemi aıtyp otyrady. Baǵyma jaraı enem óte ashyq jarqyn, sondaı baýyrmal adam. Balamyzdy ol kisige qaldyryp, bir jaqqa shyqqanda alańdap kórgen emespin.
- Sizdi bireýler qytaı dese, bireýler dúngen dep júr. Ózińizdiń jeke basyńyz týraly aıtyp berseńiz?
- Men jurttyń barlyǵy jaqsy kóretin «teńge» emespin ǵoı. Unatatyn adamdar da, unatpaıtyn adamdar da bar shyǵar. Aıtaıyn degenim - meniń qaı ult ekenim mańyzdy emes. Eń mańyzdysy, Qazaqstannyń azamatshasymyn. Baıraqty básekede Qazaq eliniń kók baıraǵyn jelbiretip, Qazaq eliniń Ánuranyn shyrqatsam - sol mańyzdy. Al ártúrli aqparat kózderi qalaı aıtady, qalaı jazady ol meni qyzyqtyrmaıdy. Kerisinshe, men týraly solaı aıtyp, jazyp, talasyp jatsa, ol meniń osy elde, osy qoǵamda ózimdik ornymnyń bar ekendigi.
- Qazaqstanǵa kelgeli biraz jyl bolyp qaldy. Qazaq tilin qanshalyqty meńgerdińiz?
- Jasyratyny joq, keremet úırendim nemese úırenip jatyrmyn dep aıta almaımyn. Qazaq tilin úırenýge jattyǵýdan bosaı almaı júrmin. Biraq, bolashaqta mindetti túrde úırenemin. Qazir aman-sálemnen asa almaı júrmin.
- Endi dosyńyz Zúlfııa týraly aıtyp berseńiz? Ekeýiń qaı kezden beri tanyssyzdar?
- Zúlfııa ekeýmiz tanysqaly biraz jyldar boldy. Bizdi tanystyrǵan osy sport. Sol alǵash tanysqan kúnnen beri qaraı óte jaqsy aralasamyz. Meıli, jarysta bolsyn, meıli kúndelikti turmysta bolsyn bir-birimizge kómektesip turamyz. Óte jaqyn dostarmyz. Ol Azııa oıyndaryna ketti. Buıyrtsa, Qazaqstanǵa altyn medal syılaıdy dep úmittenip otyrmyn.
- Áńgimeńizge rahmet!
Suhbattasqan Kúnsultan OTARBAI, Hamıtbek TURDYBEK