EAEO men Iran arasyndaǵy erkin saýda týraly kelisim kúshine endi
ASTANA.KAZINFORM - EAEO elderinen Iranǵa ákelinetin taýarlarǵa salynatyn kedendik baj salyǵy 20 paıyzdan 4,5 paıyzǵa tómendeıdi, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisi.
2025 jyldyń 15 mamyrynda Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq (EAEO) elderi men Iran arasyndaǵy tolyqqandy erkin saýda týraly kelisim kúshine endi. Bul týraly beısenbi kúni jarııalanǵan EAEO málimdemesinde aıtylǵan.
Qujat kedendik baj salyǵyn aıtarlyqtaı tómendetýdi qarastyryp, eksportqa jańa múmkindikter ashady.
Jańa kelisim 2019 jyldan beri qoldanysta bolǵan jáne ónimdi qamtýy shekteýli ýaqytsha kelisimdi aýystyrady. Ol EAEO elderiniń óndirýshilerine Iran naryǵyna keńirek shyǵýdy jáne qoljetimdilikti qamtamasyz etedi.
Tolyq kólemdi qujatqa 2023 jyldyń jeltoqsanynda qol qoıyldy jáne EAEO-ǵa múshe memleketter – Qazaqstan, Reseı, Belarýs, Qyrǵyzstan jáne Armenııada, sondaı-aq Iranda 2025 jyldyń basynda ratıfıkatsııalandy.
Endi EAEO-dan Iranǵa ákelinetin taýarlarǵa kedendik baj salyǵynyń ortasha mólsherlemesi 20%-dan 4,5%-ǵa deıin tómendeıdi.
Buqaralyq aqparat quraldarynyń habarlaýynsha, tolyq kelisim sharttaryn tıimdirek júzege asyrý úshin taraptar arasynda kelissózder men jumys kezdesýleri áli de jalǵasyp jatyr.
Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııanyń Saýda mınıstri Andreı Slepnevtiń aıtýynsha, Birikken komıtettiń birinshi otyrysyna daıyndyq qazirdiń ózinde júrip jatyr.
- Aýqymdy kelisimdi júzege asyrý aıasynda taraptar 2025 jyldyń ekinshi jartyjyldyǵyna josparlanǵan Birlesken komıtettiń birinshi otyrysyn uıymdastyrýǵa kiristi, - dedi Slepnev.
Otyrystyń kún tártibinde EAEO men Iran Islam Respýblıkasy arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty odan ári keńeıtý máselelerin talqylaý bar.
Kelisim ónim assortımentiniń 90%-yn qamtıdy jáne taraptardyń preferentsııalyq rejımdi qamtamasyz etý boıynsha ózara mindettemelerin belgileıdi. Ýaqytsha kelisimmen salystyrǵanda, jańa qujatta saýdadaǵy kedergilerdi joıýǵa baǵyttalǵan retteýshi bólim qarastyrylǵan.
Sarapshylardyń pikirinshe, kelisimdi júzege asyrý EAEO men Iran arasyndaǵy taýar aınalymyn orta merzimdi perspektıvada 12 mıllıard dollarǵa deıin arttyrýy múmkin.
«Interfaks» agenttigine silteme jasaǵan reseılik sheneýnikterdiń atap ótýinshe, Iran alǵash ret óziniń ishki naryǵyn úshinshi elderdiń taýarlary úshin ashty, buǵan deıin óndiristik qýatyn damytý saıasatynyń bir bóligi retinde ony qorǵady.
Kelisim «Soltústik-Ońtústik» halyqaralyq kólik dálizi boıynsha tranzıttik júk tasymalynyń ósýine yqpal etýi tıis.
Iran úshin bul mámile osy naryqtarǵa keńeıtilgen qoljetimdilik múmkindikterin ashady, bul ásirese ekonomıkalyq qıyndyqtar men sanktsııalar jaǵdaıynda mańyzdy, dep jazady Tehran Times.
- Iran bıznesi ásirese aýyl sharýashylyǵy, ónerkásip taýarlary jáne energetıka sııaqty salalarda eksporttyq shyǵyndardyń tómendeýinen paıda kórýi tıis, - dep habarlaıdy basylym.
Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııanyń málimetinshe, kelisim ózara taýar aınalymyn keleshekte 12 mıllıard dollarǵa deıin arttyrýǵa múmkindik beredi, bul qazirgi deńgeıdi eki ese arttyrady. EAEO elderiniń jetkizýshileri úshin baj salyǵyn jyl saıyn únemdeý 380 mıllıon dollardy quraýy múmkin.
Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq (EAEO) – múshe memleketter arasyndaǵy ıntegratsııa men ekonomıkalyq yntymaqtastyqty tereńdetý maqsatynda qurylǵan halyqaralyq ekonomıkalyq birlestik. Odaq taýarlardyń, qyzmetterdiń, kapıtaldyń jáne jumys kúshiniń erkin qozǵalysyn, sondaı-aq ekonomıkalyq saıasatty úılestirýdi qamtamasyz etedi.
Aıta keteıik, EAEO elderi fermerlerdi qarjylaı qoldaý tetigin iske qosady.