BІRІMJANOV AHMET QORǴANBEKULY

imjanov Ahmet Qorǵanbekuly (1871-1927) - qoǵam qaıratkeri, Alashorda úkimetiniń múshesi, zańger. 1871 jyly Torǵaı ýezi Tosyn bolysynyń №1 aýylynda dúnıege kelgen. Shaqshaq Jánibek batyrdyń tikeleı urpaǵy.

Orynbor erler gımnazııasyn kүmis medalmen, Қazan ýnıversıtetiniң zaң fakýltetin altyn medalmen bitirgen. Ýnıversıtetti bitirgen soң Orynbor okrýgtik sotynyң kandıdaty, Torғaı oblysynyң bitimshi soty қyzmetin atқarғan.

1899 jyldan Troıtsk okrýgtik, Aқtөbe, Torғaı, Bұzylyқ ýezdik sottarynda қyzmet istegen. Halyқ ortasynda әdildigimen kөringen қaıratker Torғaı oblysynan 1906-1907 jyldary Reseıdiң І jәne ІІ Memlekettik Dýmalaryna depýtat bolyp saılanғan. Dýmada ol mұsylman fraktsııasynyң belsendi mүshesi bolғan. Fraktsııa tөraғasynyң orynbasary қyzmetin atқarғan ol ұlt aımaқtary men қazaқ halқynyң mүddesin қorғaғan. І Dýmanyң mәjilisinde қazaқ depýtattaryn agrarlyқ komıssııaғa engizý týraly mәsele қoıғan. 1906 jyly Қazaқ dalasyna zaңsyz ornalasýshylar men olardyң orynsyz basyp alynғan jerleri týraly bir top қaıratkerlermen birge Mınıstrler keңesine sұraý salady. ІІ Dýmada қazaқtyң jerine baılanysty naқty mәsele kөterip, mұsylman fraktsııasynyң қatysýymen agrarlyқ zaң jobasyn daıarlaýғa қatysқan.

1917 jyly kөktemnen bastap, Ýaқytsha үkimettiң Torғaı ýezdik komıssary, keıinnen Ýaқytsha үkimettiң Қostanaı ýezdik komıssary bolyp taғaıyndalғan. 1917 jyly 2-8 sәýir aralyғynda Orynbor қalasynda өtken қazaқtardyң birinshi Torғaı oblystyқ seziniң delegaty, sol jyly 20-25 maýsym aralyғynda Aқtөbe қalasynda өtken қazaқtardyң sezine delegat bolyp saılanғan. 21-26 shilde aralyғynda Orynborda өtken birinshi jalpyқazaқ sezinde Torғaı oblysy қazaқtarynyң atynan Bүkilreseılik құryltaıғa depýtat bolyp saılanғan. Ekinshi jalpyқazaқ sezinde A.Birimjanov Alashorda үkimeti - Ұlt Keңesiniң құramyna saılanғan. Sol jylғy jeltoқsanda ol «Alash» partııasynyң Torғaı oblystyқ komıteti 14 mүshesiniң biri bolғan. Alashorda үkimeti mүsheleriniң Ýfada өtken keңesine қatysyp, Alashorda әdilet mınıstri bolғan.

1918-1926 jyldary Semeıdiң zaң keңesshisi, Orynbor men Қyzylorda қalalary Қazaқ AKSR-i Іshki ister, Zaң halyқ komıtetteriniң, Joғarғy Sot Tөralқasynyң keңesshisi, alқa mүshesi, bөlim meңgerýshisi қyzmetterin atқarғan.

A.Birimjanov 1927 jyly Lenıngradta (Sankt-Peterbor) қaıtys bolyp, Volkov zıratyna jerlengen.

 

 

Derek kөzi:

Қazaқstan ұlttyқ entsıklopedııasy 2 tom