Álemde qus tumaýy taralyp jatyr

ASTANA. KAZINFORM — AQSh-tyń Kalıfornııa shtatynda alǵash ret jańa týǵan náresteden qus tumaýy anyqtaldy. Osyǵan deıin, vırýstyń taralýy tek eresek adamdarda kezdesken bolatyn. Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymdary mamandary aýrýǵa beı-jaı qaramaýǵa, mal jáne qus sharýashylyǵymen aınalysatyn fermerlerge saqtanýǵa shaqyrady. Bul týraly 24.kz saıty jazdy.

Jalpy vırýstyń basqa elderge taralý qaýpi qandaı?

AQSh-tyń Kalıfornııa shtatynda alǵash ret H5N1 tıpti qus tumaýy jańa týǵan sábıden anyqtaldy. Infektsııa aýrýlardy baqylaý jáne aldyn alý jónindegi Federaldy ortalyqta rastaldy. Mamandar balanyń ınfektsııany qalaı juqtyrǵanyn anyqtaý úshin, otbasy múshelerinen synaqtar aldy. Nátıje teris boldy. Degenmen, ózge de respıratorlyq vırýstar bolýy múmkin deıdi dárigerler.

Jalpy jyl basynan beri, qus tumaýyn 55 adam juqtyrǵan. Onyń 29-y Kalıfornııa shtatynan anyqtaldy. Osyǵan qaramastan, halyq úshin ınfektsııanyń taralý qaýpi tómen bolyp qala beredi, deıdi shtat bıligi.

Negizinen vırýs qustarmen jáne malmen baılanysta bolatyn fermerler úshin óte qaýipti. Birer apta buryn qus tumaýyn kanadalyq jetkinshek juqtyrdy. Ol Brıtandyq Kolýmbııa provıntsııasynyń turǵyny. H5N1 vırýsyn juqtyrý kózi áli anyqtalǵan joq, biraq bala vırýsty juqtyrmas buryn, ıt-mysyqpen oınaǵan. Artynsha, birden qyzýy kóterilip ózin jaısyz sezingen. Kózi qyshyp, jóteli ulǵaıǵan soń aýrýhanaǵa jatqyzyldy. Ázirge jaǵdaıy qalypty, dárigerlerdiń baqylaýynda.

Jalpy bul aımaqta jabaıy qustar arasynda qus tumaýynyń 26 jaǵdaıy tirkelgen. 1960 jyldary ashylǵan qus tumaýy vırýsy uzaq ýaqyt boıy adamdarǵa qaýip tóndirmedi. Alaıda jaǵdaı 20-ǵasyrdyń aıaǵynda túbegeıli ózgerdi. 1997 jyly Qytaıdyń Gonkong qalasynda vıýrstan alty adam kóz jumdy. Sodan beri qus tumaýy Azııadan Eýropaǵa, AQSh-qa jáne Afrıkaǵa et-sút ónimderin satý arqyly tarady.

Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń deregine súıensek, keıingi 2 onjyldyqta 23 elde qus tumaýyn 800-den astam adam juqtyryp, 463 adam qaıtys bolǵan.