Afrıkadaǵy ustaz Aıman Mámedalıevamen suhbat

NUR-SULTAN. QazAqparat - Ortalyq Afrıka Respýblıkasy – Afrıka qurlyǵyndaǵy eń kedeı memleket. Turmysy jupyny memleket bolǵanymen, tabıǵat resýrstary bar. OAR astanasy Bangı qalasyndaǵy mektepterdiń birinde otandasymyz Aıman Mámedalıeva qyzmet etedi. Bizge beımálim Bangıge baryp, ondaǵy qaradomalaqtardy oqytyp júrgen Aımanmen «Túrkistan» gazetiniń tilshisi arnaıy habarlasyp, áńgimege tartqan. Suhbatty nazarlaryńyzǵa usynamyz.

– Elde joǵary sanatty ustaz qyzmetin atqaryp júrgen Aı­mannyń Ortalyq Afrıkaǵa baryp jumys isteýine ne túrtki boldy degen suraq bárimizdi qyzyqtyrady. Rasymen jer sharyndaǵy Eýrazııadan keıingi ekinshi úlken materık – Afrıka kontınentine otbasyńyzben birge turaqtaýyńyzǵa ne sebep?

– Afrıka qurlyǵyna joldasymnyń qyzmet babymen kósh­tik. Negizi, kúıeýim ekeýmiz shetelde jumys istesek, el kór­sek, jer kórsek degen maqsatty kózdegenbiz. Sóıtip júr­gende Afrıkadan bir-aq shyqtyq qoı (kúlip). Búginde osynda jumys istep jatqanymyzǵa tup-týra bir jyl toldy. Joldasym osyndaǵy jalpy bilim berý keshenine basshylyq etedi, al men sol mektepte sabaq beremin ári kitaphanada jumys isteımin.

– Bilýimshe, mamandyǵyńyz – qazaq tili men ádebıetiniń muǵalimi. Búginde Or­talyq Afrıka astanasy Bangıdegi siz jumys isteıtin mektepte qandaı pán­nen sabaq beresiz?

– Iá, men Jambyl oblysy, Jýaly aýda­nyna qarasty Baqaly aýylyndaǵy Sáken Seı­fýllın atyndaǵy orta mektepti bitirgen soń, «Taraz-Ǵasyr» kolledjinde qazaq ti­li men ádebıeti pániniń muǵalimi maman­dy­ǵy boıynsha bilim aldym. Sosyn osynda Qo­ja Ahmet ıAsaýı atyndaǵy Halyqaralyq qa­zaq-túrik ýnıversıtetinde óz maman­dyǵym boıynsha bakalavrıat, keıinnen Almatydaǵy Súleımen Demırel ýnı­ver­sı­tetiniń magıstratýra bóliminde oqydym. Dál osy oqý ornynda oqyp júrgenimde óz be­timmen izdenýge, áldeneni zertteýge, óz bilgenińdi ózge bireýge úıretýge qulshy­nysym ashylyp, óz mamandyǵyma basqasha kózqaraspen qaraı bastadym. Adamnyń ómirinde mamandyǵyń­nyń ereksheligin, oqýdyń qadirin túsindiretin sondaı bir kezeń bolady eken ǵoı. Jalpy, eńbek jolymdy Taraz qalasynda qyzdarǵa arnalǵan qazaq-túrik lıtseıinde bastaǵanmyn, sosyn birneshe kolledjde sabaq berdim. Negizi, muǵalim bolamyn dep, júrmegen jerim, baspaǵan taýym joq, Joldasym ártúrli jumys, kóp jaǵdaıda mektep dırektory qyzmetin atqarǵan soń, turǵylyqty jerdi jıi aýystyrdyq, sóıtip elimizdiń birneshe aımaǵyndaǵy oqý oryndarynda ustazdyq ettim. Keıinnen joldasym oılana kele Ortalyq Afrıka memleketiniń astanasy Bangı qalasyna jumysqa ornalasý týraly sheshim qabyldady. Árkez onyń sheshimin jón sanaıtyn men kezekti ret onyń qasyna erip, osynda otbasymyzben kóship kelýdi uıǵar­dyq. Kelesi suraǵyńyzda joldasymnyń tańdaýy nelikten Afrıkaǵa túskenin bil­gińiz kelip otyr ǵoı? (kúlip).

– Iá, sony suraǵym kelip otyr...

– Negizi, kez kelgen adam qolaıly ortada ómir súrgendi qalaıdy ǵoı. Kelbeti ke­listi, jaǵdaıy jaqsy jerge tez beıimdeledi. Al mashaqaty kóp, qolaısyzdyq týdyratyn jerge eshkimniń barǵysy joq, qash­qaq­taıdy. Al júreksinbeı, jasqanbaı, qıyn bolsa da, qasqaıyp, muny eńsergisi keletin adamdar tipti Ortalyq Afrıka sekildi álemdegi eń kedeı elge baryp, jumys istep kórý, qaıyrymdylyq sharalaryn uıym­dastyrýdan taısalmaıdy. Kúıeýimdi sondaı adamdardyń qataryna jatqyzýǵa bolady. Eshýaqytta qıyndyqtan qashpaıdy, bóten ári qolaısyz orta bolsa da, ózi sol jerde ósip-óngendeı, aınalasyna tez beıimdelip ke­tedi. Sol sebepten de Afrıkaǵa baryp, ju­mys istep kórgisi keldi. Bizdi osynda kó­shirip ákelmes buryn, aldyn ala ózi baryp kel­di. Kelgen soń «Aıtshy, qane, qandaı el eken?» dep qyzyǵyp suraǵanymda «Sózben aıtyp jetkize almaımyn, muny kózben kórý kerek» dep tis jarmaı qoıdy. Sóıtsem, Afrıka sekildi erekshe qurlyqty myń ret estigenshe, rasymen kózben bir ret kórý kerek eken. Jumysymdy surasańyz, byltyr bastaýysh synyptarǵa sabaq bergenmin, bıyl joǵary synybyn qosyp berdi, munda oqýshylarǵa shet tilderinen sabaq beremin. Negizi, bastaýysh synyptarda jumys jetip artylady, apta saıyn ártúrli is-sharalar atqarýym kerek. Mundaǵy mektepterde frantsýz tilinde oqytatyn­dyqtan, tildi tú­siný jaǵynan sál qınala­tynym ras. Desek te, qazirgi tańda jergilikti mamannan fran­tsýz tilin úırenip júrmin. Búginde fran­tsýzsha sóz quraıtyn deńgeıge jettim. Negizi, biz – qazaqtyń qyzdary eti tiri jan­dar­myz ǵoı (kúlip). Kez kelgen isti dóń­ge­letip alyp ketýge áleýetimiz jetedi. Meniń ne­gizgi jumysym kitaphanamen baılanysty, onda oqýshylarǵa kitap taratamyn, kitaptardy katalogtarǵa engizemin, kitaphana ishin retteımin. Sosyn jazǵy kanıkýlda el­ge barǵan kezde Qazaqstan muǵalimderi keńi­nen qoldanyp júrgen, ásirese ártúrli oıyn­dar, sonyń ishinde ózimizdiń toǵyz­quma­laq sekildi ulttyq oıyndar arqyly oqýshynyń oılaý qabiletin damytatyn «IntelektÝm» degen baǵdarlamany alyp kelgenmin. Shynymdy aıtsam, osynda kelgeli ustaz degen ǵajap atqa ıe ekenimdi túsingendeımin. Elde júrgende bilinbep edi, al basqa elge kelgende ózimdi sham­­shyraq eke­nimdi sezinip, kabınetten shyq­­qannan keıin, sońymda qalǵan qarado­malaqtardyń júzine shattyq úıirip, janaryna ot tu­tatyp, olarǵa birnárse úırete alǵa­nymdy baı­qaǵanda erekshe sezimge bóle­nemin. Sol se­bepti joǵaryda aıtyp ótken «IntelektÝm» baǵdarlamasyn tezirek mektep baǵ­dar­lamasyna engizip, munyń osyndaǵy bala­larǵa da qyzyqty bolady dep úmittenip otyr­myn. Qazirgi tańda osy baǵdarlamaǵa ar­naıy kabınet jasaqtap jatyrmyn, al­daǵy ýaqytta oqýshylardy sol synypta oqy­tatyn bolamyn. Munymen qosa, sabaqta ara-tura qazaq tilin de qoldanamyn.

– Synypta qazaq tilin de qolda­natynyńyzdy áleýmettik jelidegi paraqshańyzdan ústine qamzol kıgen oqýshyńyzǵa Abaıdyń óleńin jatqa aıtqyzyp qoıǵanyńyzdan baıqadyq...

– Kórdińiz be? (kúlip). Keremet aıtyp shyqqan ǵoı, ıá? Jalpy, til mamany retinde qazaq tilin ózge ultqa oqytqandy qyzyq kóremin. Elde atalyp jatqan Abaıdyń 175 jyldyǵy qarsańynda sondaı ıdeıa týyndap, synyptaǵy oqýshyma jattatyp qoıdym. Áleýmettik jelidegi pikirlerge qaraǵanda, kópshi­liktiń kóńi­linen shyq­qan se­kildi. Álbet­te, qazaq tilin úıretý ońaı emes, degenmen úl­ken synyptyń qyz­dary qazaqsha amandasýdy jattap alǵan, meni kórgende «Qa­laısyń?» dep amandasady (kú­lip). Olar­dyń aýzynan mundaıdy estigen bir qy­zyq, biraq estigen saıyn bir marqaıyp qala­myn.

– Osy rette óz bala­laryńyz­­dyń jańa ortaǵa qalaısha sińisip ketkenin bilgim kelip otyr. Olarǵa synyptastarymen til tabysý ońaı bolmaǵan shyǵar?

– Osynda kelip, balanyń jan dúnıesi sondaı kirshiksiz ekenin taǵy bir márte uqqandaımyn. Balanyń kóńili pák bolǵan soń, aınalasyn da solaı taza kóredi eken. Elde júrgende olardyń jeke bólmelerin sándep, ishin túrli qural-jabdyqqa toltyryp, eń aldymen olardyń jaǵdaıyn ja­saý­ǵa tyrysamyz ǵoı. Joldasym ekeýmiz qaı qalaǵa kóshsek te, ózimizden buryn olardyń qolaıly ómir súrýine basa mán beretinbiz. Afrıkaǵa kelgen kezde ózderine úırenshikti qolaıly ortany izdep, baıbalam sala ma dep ýaıymdaǵan edik, sóıtsem, munymyz be­kershilik eken. Bangıde biz turaqtaǵan úıdegi jeke bólmelerin kórgende: «Mynaý qandaı keremet bólme!» dep qara tósek jáne bambýktan jasalǵan shkaf ornalastyrylǵan keń bólmeni kórip máz bolyp júr. Bólmelerinde basqa eshteńe joq, biraq bala sol jerden ádemilikti kórip tur. Joldasym ekeýmiz olardyń bulaı qýanǵanyna tańǵaldyq. Qazaqstanda júrgende olarǵa jaǵdaı jasap, úlde men búldege orap, jú­girip júrsek, aınalyp kelgende olar qymbat dúnıelerge mán bermeıdi eken. Sosyn Bangıde bala oınatatyn jer joq, attraktsıony bylaı tursyn, tipti kópshilik demalatyn saıabaq joq. Qazaqstanda saýda ortalyq­tarynyń ishindegi balalarǵa arnalǵan alańǵa aparǵanymyzda oıyn ýaqyty bitken soń, jylap, qaıtqysy kelmeı, shý shyǵara­tyn. Al qazir tipti de olaı emes. Eki ulym jańa ortaǵa tez beıimdelip ketti, sebebi ekeýi bastaýysh synypta oqıdy, esh jatyr­qamady. Kele sala, ózderine dos taýyp, tildi tez úırenip aldy.

– Al qyzdaryńyz she?

– Al qyzdarym boı túzeıtin jasta bol­ǵan­dyqtan, olarǵa sál qıyndaý boldy. Ásirese, synyptastarymen til tabysýy ońaı­ǵa túspedi. Mysaly, mundaǵy qyzdar­dyń shashy bizdikindeı uzyn emes, qysqa, tabıǵaty tym basqa. Tipti menimen qatarlas áıelderdiń basym kópshiligi parık kıip júredi. Qysqa shashtaryn maıdalap órip alady. Al meniń eki qyzymnyń shashy uzyn, synyptastary shashtaryn qolmen ustap kór­gisi keledi. Qyzdarym bolsa, shashtaryn qaıta-qaıta ustaı bergen soń, yńǵaısyz­danyp, muny qup kóre bermeıdi. Mektepke shash­taryn eki jaqqa býyp barsa, synybyn­daǵylar muny qyzyq kórip, qaıshymen qıyp kórgisi keledi eken, al qyzdarym «Shashymdy qıyp tastady...» dep maǵan jylap keledi (kúlip). Qyzdaryma «Olar buryn-sońdy mundaı nárseni kórmegen. Jaman atty bolmańdar. Qazaqtyń qyzdary meıirimdi eken degen pikir qalsyn. Olarmen dos bolýǵa, olarǵa jaqsylyq jasaýǵa tyrysyńdar» dep sabaqqa kóńil­dendirip, jigerlendirip jiberemin. Alaıda úlken synypta oqıtyndardyń basym kópshiligi qyz­darym­men dos bolǵysy kelmeıdi. Olar bas­taýysh synyp oqýshylary sekildi aq­kóńil emes, minezdi, susty keledi. Sosyn qyz­darymdy aq násildi dep óz ortasynan bóletin kórinedi. Olardyń bul qylyqtaryn túsinýge bolady, óıtkeni ejelden aq násildilerden kóp qıyndyq kórgen olar biz sekildilerge úrke qaraıdy, qabaǵyn ashpaı, sýyqtyq tanytady. Qyzdaryma olarǵa ke­shirimmen qaraýyn ótinip «Uzyn shashtaryńa tıisetin bolsa, onda túıip alyńdar» dep aqyl aıtamyn. Sóıtsem, Afrıkada shashty olaı tóbege túıý patshaıymǵa ǵana tán, jalpy mundaı shash úlgisi menmenshildik, mensinbeýshiliktiń belgisi degen túsinik bar eken. Sabaqqa shashtaryn túıip barsa «Shashyńdy nege olaı jasap aldyń? Bizdi mensinbeı tursyń ba?» dep taǵy tıisetin kórinedi (kúlip). Munda bir jyl oqyǵan qyzdarym jazǵy kanıkýlda elge oralyp, qazirgi tańda Tarazda bilim alyp jatyr. Ekeýi de óz kúshimen oqýǵa túsýge bel býyp otyrǵan soń, Afrıkadan góri, elde daıyn­dalǵan durys bolar dep, olardy Tarazda oqytýdy jón kórdik. Deıturǵanmen olar Bangıdegi synyptastaryn ara-tura saǵy­nady, keshe ekinshi qyzym «Synyptastarymdy sýretke túsirip jibershi, ne istep jatyr?» dep suraıdy. Mundaǵy synyptastary da olar­dyń elden ketetinin estigen kezde kóńili túsip, kezinde qabyldamaǵanyna keshirim surap, qoshtasqysy kelmeı, ketpeýin ótinip, jylap júr (kúlip). Qansha jerden bótensip, shettetip, óz ortasyna qospaı jatsa da, únemi qastarynda júrgen soń, olar da bizdiń qyzdarǵa úırenip qalǵan ǵoı. Eki uldyń ózi jasy kishi bolsa da, sy­nyp­tasta­ryn jaqyn tartady. Olarmen birge ýlap-shýlap oınaıdy, tipti ashanaǵa birge barady. Qyzdarym mundaǵy mektep ashanasynan sol kúıi tamaq ishe almaı ketti. Al uldarym kerisinshe ashanaǵa júgirip, bergen tamaqqa synyptasarymen japa-tarmaǵaı talasa jep, sýdy túbine deıin qotaryp salady (kúlip).

– Afrıka dese shól dala, qarny ash ba­la, shashtaryn ózińiz aıtqandaı maı­da­lap órip alǵan áıelder men oshaq aı­nala bılegen er adamdar elesteıdi. Atal­ǵan qurlyq rasymen biz elestetkendeı me eken, álde biz bilmeıtin qyrlary kóp pe?

– Jalpy, biz turyp jatqan Ortalyq Afrıka aımaǵy Afrıka qurlyǵyna kiretin elý tórt memlekettiń ishindegi eń kedeı memleket. Munda kóp nárse damymaı qalǵanymen, tabıǵaty ádemi, ári kún anaý aıtqandaı aptap ystyq emes, jańbyr jıi jaýady. Eki mıllıonǵa jýyq adam turatyn Bangı qalasy Afrıkanyń tropıkalyq aımaǵynda ornalasqan. Sáıkesinshe aınalamyz jasyl jelekke toly, al tabıǵattyń mundaı boıaýyna bizdiń kózimiz úırenbegen. Alǵash kelgen kezde aınalam túgel jasyl túske boıalǵandyqtan, kózim aýyratyn, sóıtip dalaǵa kóp shyqpaıtynmyn. Munda jasyl bolǵanda da qoıý jasyl, bizdegideı jasyl emes. Jalpy, Ortalyq Afrıkanyń halqy kedeı bolǵanymen, munda adamdar ashtyqtan emes, juqpaly aýrýdan qaıtys bolady. Sebebi munda juqpaly aýrýdy juqtyrý qaýipi basymyraq. Alǵash ret Bangı áýejaıynan túsip, qalaǵa kirip kele jatqan kezde qıpalaqtap, aıtarǵa sóz tappaı qaldym. Bala-shaǵamyzben kóliktiń terezesinen kóshedegi kóriniske qarap, kópke deıin ún-túnsiz otyrǵanymyz esimde. Kedeı turmysty halyqtyń jupyny tirligin kórip qatty tańǵaldym. Onyń ústine, óte aryq, basy úlken, moıyndary jińishke, qaryn­dary qampıǵan, tozyǵy jetken halyqty kór­gende júregiń eziledi. Mundaı joqshy­lyq­ty ómirimde kórgen emespin, tipti elde shalǵaıda turatyn aýyl turǵyndarynyń ózi bulaı ómir súrmeıdi. Halyq turmysy kúrt nasharlaǵan sonaý toqsanynshy jyl­dardyń ózinde qazaq eli mundaı jaǵdaıdy bas­tan ótkermegen shyǵar, sirá. Bilim sa­lasynyń mamany bolǵandyqtan, mektepterine mán berip júremin. Qala boıynsha bizdiń mektep pen taǵy bir bilim ordasy ǵana jaqsy jasaqtal­ǵan, ishi taza, aýmaǵy keń. Al basqalary áleýmettik jelidegi tanystarym jazǵandaı, qora ispetti salyn­ǵan. Degenmen, bul bildeı bir memle­kettiń astanasy úshin qalypty oryn, jergilikti muǵa­limderge qara taqta men bor bolsa bolǵany, sonyń ózi olarǵa jetkilikti. Mun­daǵy mektepter eldegi sekildi naýryzdan tamyz aıyna deıin karantınge jabyldy, desek te, onsyz da óte kedeı turatyn adam­dardy ári dala jumystaryn isteý arqyly nápaqasyn taýyp jep júrgen turǵyndardy karantınge qaıdan japsyn? Eger qala bas­shylyǵy karantın jarııalasa, el ishinde qylmys kóbeıip ketetini belgili. Sol sebepti qazir barlyq óndiris jandanyp, úkimet kú­neltýge jaǵdaı jasap otyr. Taǵy bir aıta ke­terlik jaıt, munda úılený úlken qıyn­dyq týdyrady, turǵyndardyń kópshi­ligi azamattyq nekede turady. Til tabysa almaı qalsa, ajyrasyp, otbasyn saqtap qalýǵa tyryspaıdy, áıel baıǵus balamen jalǵyz qalyp qoıady nemese basqa er adammen birge turýdy qup kóredi. Túptep kelgende áıel­diń qoǵamdaǵy róliniń mańyzy joq, tipti meniń áriptesterim – bastaýysh muǵalim­deriniń ózi er adamdar. Degenmen, qandaı qıyndyqqa tap bolsa da, afrıkalyqtar – óte kóńildi halyq. Ásirese, bılegende bıdiń túbin túsiredi. Dene bitimderiniń ıilgish keletini sonshalyq, tipti biz qansha tyryssaq ta, olaı ıile de, bıleı de almaımyz. Bizde adam qaıtys bolǵanda joqtaý aıtamyz ǵoı, al mundaǵylar mundaı qaıǵyly sátte bıleıdi. Jalpylama aıtsam, qaıǵyda da, qýa­nyshta ta bıleı jóneledi. Muny bilip alǵan men sabaq arasynda olardy bıletip qoıamyn (kúlip). Osylaısha, sabaqpen oraılastyryp, ádis retinde qoldanamyn.

– Áleýmettik jelidegi paraqshańyzǵa «Aýylda júrgende almany mensinbeýshi edik. Keshe eki dana alma syıǵa kelip, jamyrap bólip jep máz boldyq» dep jazǵanyńyzdy oqyp tańǵaldym. Siz turyp jatqan aımaqta rasymen alma óspeı me?

– Iá, óspeıdi. Bangıden alma, júzim, qul­pynaı sekildi jemisterdi kórmedim. Osynda kelgeli jemis-jıdektiń túr-túri bar ekenin bilip jatyrmyz. Biz bile bermeıtin jemis túrleri kóp eken ǵoı (kúlip). Bir qyzyǵy mundaǵy jemis-jıdekterdiń ózi maýsym boıynsha ósedi, mysaly, mango pisip bitse, avokado ósedi, odan keıin ananas, sosyn kokos ósip shyǵady. Birde kúıeýim bazardan kartop ispetti jemistiń birnesheýin alyp keldi, álgi jemiske qyzyqqan biz japa-tarmaǵaı jep, dámin erekshe unattyq. Ertesi uıqydan tursaq, túgelimizdiń tisimiz shyqyrlap tur, sóıtsek keshe jegen jemis tisimizdiń emaline jaǵymsyz áser etedi eken. Keıin belgili bolǵandaı, jergilikti turǵyn­dardyń tis qurylymymen salystyrǵanda bizdiki basqa eken. Baıqaǵanym, mundaǵy halyq­tyń tisi kóp aýyra bermeıdi, qalada bir-eki jerde ǵana stomatologııa jumys isteıdi, kóp jaǵdaıda olar tis dárigeriniń qyzmetin kerek etpeıdi. Sodan keıin báı­málim jemis-jıdek pen kókónisterdi satyp almaıtyn boldyq.

– Sońǵy ýaqytta Qazaqstan azamat­tarynyń Afrıkanyń sýǵa zárý aı­maqtaryna qudyq qazyp, qarajat jı­nap, qaıyrymdylyq sharalar uıym­dastyryp júrgeni belgili. Osyndaı is-sharanyń basy-qasynda ózińizdi de baıqap qaldym. Mundaımen aınalysatyn arnaıy qor bar ma, álde sý tapshylyǵynan zardap shegip otyr­ǵandarǵa kómekteskisi keletin qazaq­standyqtar sizderge habarlasa ma?

– Sońǵy jyldary qazaqstandyqtardyń kómegimen Afrıkada kóp qudyq ashyldy. Afrıka turǵyndarynyń kóp bóligi sýǵa muqtaj ekeni ejelden belgili. Keıbir jerdi qansha qazsań da, kir sý shyǵady. Al munysy ishýge jaramsyz, buǵan qosa jaǵymsyz ıisi bar. Negizi, osynda «Duǵa» degen qaıyrymdy­lyq qor bar. Qaıyrymdylyq jasaǵysy keletinder sol qorǵa habarlasyp, qazirgi tańda halyqqa eń keregi – qudyq ashýǵa kó­mektesý týraly usynys aıtady. Sosyn biz qudyq ashatyn jerge halyqty jınap, shashý shashyp, al balalar quttyqtaý aıtady. Mun­daı sharalardy uıymdastyrǵanymyzǵa jergilikti turǵyndar erekshe qýanady, sebebi sý – olar úshin taptyrmas baılyq. Qa­zaq­standa sý tapshylyǵyn asa sezinbegendikten, sýdyń qadirin túsinbeımiz. Al munda jerden sý shyǵarý degenimiz altyn taýyp alǵanmen teń. Degenmen, kóp jerden sasyq sý shyǵady, olar sol sýdy alyp, tundyryp ishedi. Bastapqyda biz de sýdan qınalǵanbyz, keıinnen etimiz úırenip ketti. Osy rette aıta keterlik jaıt, aýyzsýǵa zárý afrıka­lyq­tardy oılap, qudyq qazyp berýge qol ushyn sozǵan bizdiń qazaqtardyń júregi keń ǵoı. Jalpy, bizde týystyq baılanys óte kúshti. Munda bizdegideı týystyq qarym-qa­tynas joq, árkim ózi úshin ómir súrip ja­tyr. Jalpy, munda qudyq ashýdan bólek te túrli is-sharalarǵa atsalysyp turamyz. Mysaly, Oraza kezinde de jınalǵan qarajatqa azyq-túlik alyp, kóshe-kósheni aralap, jınalǵan jurtqa teńdeı bólip berdik. Jalpy, Bangı halqynyń turmys-tirshiligi jaıly «Bizge beımálim Bangı» atty kitapta sıpatta­ǵan­myn. Tanymdyq maqsatta jazylǵan bul kitap­tan oqyrmannyń alary kóp dep oı­laı­myn.

Suhbattasqan Álııa TІLEÝJANQYZY