7 naýryz. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 7 naýryz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
77 jyl buryn (1947) tehnıka ǵylymdarynyń doktory, professor, akademık, Qazaqstan UǴA Prezıdıýmynyń múshesi, áıgili «Dos-Muqasan» ansambliniń negizin qalaýshylardyń biri Dosym Qasymuly SÚLEEV dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysynda dúnıege keldi. 1970 jyly V.I.Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń avtomatıka jáne esepteý tehnıkasy fakýltetin bitirip, tehnıkalyq kıbernetıka kafedrasynda ınjener qyzmetine qaldyryldy. Máskeýdiń Bolat jáne qorytpalar ınstıtýtynyń aspırantýrasynyń kúndizgi bólimin támamdap, kandıdattyq dıssertatsııasyn sátti qorǵaǵannan keıin, Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyna pedagog retinde jiberildi.
Instıtýt qabyrǵasynda assıstentten dotsent qyzmetine deıin jáne ınstıtýttyń partııa keńesi tóraǵasynyń orynbasary qyzmetine deıin kóterildi. 1984 jyldan Almaty qalalyq partııa keńesiniń Bilim berý bóliminde qyzmet atqardy. 1986 jyldyń sáýirinen bastap, 10 jyl boıy Almaty energetıkalyq ınstıtýtynda oqý jumysy jónindegi prorektory qyzmetin atqardy. 1997 jyldyń naýryzynda QR Bilim berý jáne Mádenıet mınıstrliginiń Joǵary jáne arnaıy bilim berý departamentiniń dırektory qyzmetine taǵaıyndaldy. QR Bilim berý, Mádenıet jáne Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń, QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Basqarý departamentiniń dırektory qyzmetin atqardy. 2001 jyldyń qańtar aıynda QR Premer-Mınıstri Keńsesiniń Qoǵamdyq mádenı damý bóliminiń bastyǵy qyzmetine aýystyryldy. 2001 jyldyń shilde aıynda Q.I.Sátbaev atyndaǵy Qazaq Ulttyq Tehnıkalyq Ýnıversıtettiń rektory bolyp taǵaıyndaldy. 2004 jyldyń qazan aıynan bastap QR Ulttyq Ǵylym akademııasynyń Jer týraly ǵylym bóliminiń tóraǵasy bolyp taǵaıyndaldy. Dosym Qasymuly – kóptegen jyldar boıy QR Ǵylym jáne bilim berý mınıstrliginde jáne joǵary oqý oryndarynda basshylyq jumystar atqarǵan, joǵary mektep júıesindegi oqý-tárbıe jáne ǵylymı jumystardyń tájirıbeli, talantty uıymdastyrýshysy.
Ol «Dos-Muqasan» ansambliniń negizin salýshy jáne alǵashqy basqarýshysy. «Dos-Muqasan» – Búkilodaqtyq talantty estrada ártisteri saıysynyń jáne Berlın qalasynda ótken H Búkilálemdik jastar jáne stýdentter festıvaliniń laýreaty. D.Q. Súleev halyqqa tanymal «Toı jyry», «Almaty túni», «Jan dosym» sııaqty taǵy basqa 20 óleńniń jáne áýenniń avtory. Onyń óleńderi men áýenderi Respýblıkalyq teledıdar jáne radıo mýzykalyq qoryna engen. Birneshe gramplastınkalar men avtorlyq mýzykalyq shyǵarmalar jınaǵy shyǵarylǵan. Ol – iri ǵalym, basqarý jáne avtomattandyrý jáne bilim berýdiń qazirgi zamanǵy tehnologııalary salasynyń mamany. Ǵylym jolynda ǵylymı maqala, sonyń ishinde monografııalar, stýdentterge jáne tehnıkalyq joǵarǵy oqý oryndarynyń oqytýshylaryna arnalǵan oqý quraldaryn jazyp shyqty.
KSRO-nyń eki medalimen jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń 3 medalimen. 2007 jyldyń qazan aıynda «Petr Velıkıı» ordenmen marapattaldy. Sonymen qatar «Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbegi sińgen qaıratkeri» qurmetti ataǵymen, «Álemniń kórnekti ǵalym-pedagogi» ataǵymen – (Halyqaralyq Bıblıografııalyq ortalyq, Kembrıdj, Anglııa), A.Baıtursynuly atyndaǵy kúmis medalmen marapattaldy. Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim berý júıesiniń qurmetti qyzmetkeri.
62 jyl buryn (1962) Qazaqstan Respýblıkasynyń qoǵam jáne saıasat qaıratkeri Ábilfas Múslimuly HAMEDOV dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysynda týǵan. 1989 jyly Almaty sáýlet-qurylys ınstıtýtyn «Ónerkásiptik jáne azamattyq qurylys» mamandyǵy boıynsha, 2016 jyly Máskeýdegi Halyqaralyq sáýlet akademııasyn bitirgen.
Eńbek joly: 1980-1982 jyldary AMAÓB № 2 Avtokombınatynyń júrgizýshisi, 1982-1982 jyldary №55/70 dúkeninde ýaqytsha júk tıeýshi, 1982-1983 jyldary JMK-714 «Alma-Ata Selstroı 7» tresinde tas qalaýshy, 1983-1990 jyldary JMK-714 «Alma-Ata Selstroı 7» tresinde sheber, 1990-1994 jyldary JMK-5 «Alma-Ata Selstroı 7» tresiniń bas ınjeneri, 1994-2003 jyldary «Nargız» ShK dırektory bolyp jumys istegen. 2003-2021 jyldary «Tsentrplast» dırektory, 2016 jyly «AHEKO» JShS bolyp ózgertildi. 2000 jyldan bastap Qazaqstan Halqy Assambleıasynyń múshesi. 2003 jyldan – Qazaqstan ázerbaıjandarynyń respýblıkalyq qaýymdastyǵynyń basshysy. Qazaqstan halqy Assambleıasy Keńesiniń múshesi. 2017-2018 jyldary Qazaqstan halqy Assambleıasy tóraǵasynyń orynbasary, 2021-2023 jyldary QR Parlament Májilisiniń VII shaqyrylym depýtaty, Ekonomıkalyq reforma jáne óńirlik damý komıtetiniń múshesi boldy.
«Qurmet» ordenimen, II dárejeli «Dostyq» ordenimen, Qazaqstan halqy Assambleıasynyń «Birlik» altyn medalimen, «10 jyl Astana», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 20 jyl», «Qazaqstan halqy Assambleıasyna 20 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 25 jyl» merekelik medaldarymen marapattalǵan.
60 jyl buryn (1964) Olımpıada chempıony, tórt dúrkin kúmis jáne eki márte qola júldegeri, Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen sport sheberi, Kókshetaý qalasynyń qurmetti azamaty Vladımır Mıhaılovıch SMIRNOV dúnıege keldi.
Aqmola oblysynda týǵan. Qazaq dene tárbıesi ınstıtýtyn bitirgen.
Ol Qazaqstan jáne KSRO birinshiliginiń birneshe dúrkin jeńimpazy, 30 shaqyrym qashyqtyqtan shańǵydan álem kýbogynyń ıegeri atandy. Olımpıada oıyndarynda 1 altyn, 4 kúmis, 2 qola júlde aldy. 1993-1995 jyldardaǵy álem chempıonattarynda 3 altyn, 2 kúmis, 1 qola ıelendi. 2003 jyldan – Qazaqstan bıatlonshylary odaǵynyń prezıdenti.
«Eńbek Qyzyl Tý», «Qurmet», «Dańq» ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan. Norvegııanyń eń joǵary marapaty – Holmenkollen medalimen nagradtalǵan. Professor. 2011 jyly Qazaqstanda ótken qysqy Azııa oıyndaryn uıymdastyrýshylardyń biri.
53 jyl buryn (1971) QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń Astana qalasy boıynsha departamentiniń basshysy Shattyq Tynymbaıuly ÓTEEV dúnıege keldi.
Mańǵystaý oblysynda týǵan. Almaty qalasyndaǵy Qazaq memlekettik basqarý akademııasyn, Aqtaý memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek joly: 1999-2001 jyldary Mańǵystaý oblysy boıynsha Salyq polıtsııasy komıteti basqarmasynyń ınspektory, 2001-2002 jyldary Mańǵystaý oblysy boıynsha qarjy polıtsııasy departamenti ekonomıkalyq qylmystardy anyqtaý basqarmasy ekinshi bóliminiń aǵa ınspektory, 2002-2014 jyldary qarjy polıtsııasy organdarynda qyzmet atqarǵan. 2014-2016 jyldary QR Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl Agenttiginiń Almaty qalasy boıynsha departamentiniń basshysy, 2016-2018 jyldary QR Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl Agenttigi Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl ulttyq bıýrosynyń (Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmet) Qaraǵandy oblysy boıynsha departamentiniń basshysy, 2018-2019 jyldary QR Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl Agenttiginiń Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl ulttyq bıýrosy (Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmet) basshysynyń orynbasary, 2019-2021 jyldary QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl Agenttiginiń 4 departamentiniń basshysy, 2021-2022 jyldary QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl Agenttiginiń Shymkent qalasy boıynsha departamentiniń basshysy, 2022-2023 jyldary QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl Agenttiginiń Túrkistan oblysy boıynsha departamentiniń basshysy qyzmetin atqarǵan.
Qazirgi qyzmetin 2023 jyldyń tamyz aıynan bastap atqaryp keledi.
ІІ dárejeli «Aıbyn» ordenimen (2018); «Eren eńbegi úshin» (2010), «Qazaqstan Respýblıkasy táýelsizdigine 20 jyl» (2011), «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 20 jyl» (2015), «Qazaqstan Respýblıkasy táýelsizdigine 25 jyl» (2016) medaldarimen marapattalǵan.
45 jyl buryn (1979) «AMANAT» partııasynyń Aqmola oblysy boıynsha fılıalynyń jetekshisi Bergen Maratuly BESPALINOV dúnıege keldi.
Soltústik Qazaqstan oblysynda dúnıege keldi. 2001 jyly E.A.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin «saıasattanýshy» mamandyǵy boıynsha, 2004 jyly E.A.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin «zańger» mamandyǵy boıynsha, 2013 jyly Gýmanıtarlyq-tehnıkalyq akademııany «Ekonomıka jáne bıznes bakalavry» mamandyǵy boıynsha bitirdi.
RF Prezıdentiniń janyndaǵy Reseı halyq sharýashylyǵy men memlekettik qyzmeti akademııasynda, sonymen qatar, QR Prezıdenti janyndaǵy memlekettik basqarý akademııasynda oqydy.
Memlekettik qyzmet salasyndaǵy eńbek jolyn 2002 jyly bastady jáne sodan keıingi 9 jyl ishinde Aqmola oblysy Zerendi aýdany ákiminiń kómekshisi, Aqmola oblysy Ereımentaý aýdany ádilet basqarmasynyń basshysy, QR Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń Aqmola oblysy boıynsha departamentinde bólim basshysy, Tártiptik keńes hatshylyǵynyń meńgerýshisi laýazymdarynda qyzmet etti. 2011-2015 jyldary Aqmola oblysy boıynsha Tekserý komıssııasynyń múshesi, 2015-2016 jyldary QR Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń Qostanaı oblysy boıynsha departamenti basshysynyń orynbasary - Tártiptik keńes tóraǵasy qyzmetin atqarǵan. 2016 jyly QR Memlekettik qyzmet isteri mınıstrliginiń Qostanaı oblysy boıynsha departamentiniń basshysy - Ádep jónindegi keńes tóraǵasy qyzmetinde boldy. 2016-2019 jyldary QR Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń Aqmola oblysy boıynsha departamentiniń basshysy, Ádep jónindegi keńes tóraǵasy, 2019-2022 jyldary QR Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń departament basshysy, Ádep jónindegi keńes tóraǵasy, 2022-2023 jyldary QR Memlekettik qyzmet isteri agenttigi Ákimshilik departamentiniń dırektory boldy.
Qazirgi qyzmetinde – 2023 jyldyń sáýirinen beri.
43 jyl buryn (1981) «MiraMaks Company» OU Basqarma múshesi Mıras Baýyrjanuly IBRAShEV dúnıege keldi.
Qazaq ulttyq tehnıkalyq ýnıversıtetin «ınjener-ekonomıst» mamandyǵy boıynsha (2003), Halyqaralyq bıznes akademııasy, «MBA – Іskerlik basqarý magıstri» mamandyǵy boıynsha bitirgen (2010).
Eńbek joly: 2007-2009 jyldary «Damır Trans» JShS bas dırektory, baqylaý keńesiniń tóraǵasy, 2010-2013 jyldary «Grand AB Grýpp» JShS basqarýshy dırektory, 2010-2015 jyldary «SARY-ARKA KOMPANI» JShS bas dırektorynyń orynbasary, 2016 jyly «Astana trans group» JShS bas dırektorynyń orynbasary bolyp qyzmet atqarǵan. 2008 jyldan bastap – «Zenıt» Oral zaýyty» AQ Dırektorlar keńesiniń múshesi, «MiraMaks Company» OU Basqarma múshesi.
«Qazaqstannyń turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ Dırektorlar keńesiniń Kadr, syıaqy jáne áleýmettik máseleler jónindegi komıtetiniń tóraǵasy, «Qazaqstannyń turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ Dırektorlar keńesiniń aýdıt jónindegi, «Qazaqstannyń turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ Dırektorlar keńesiniń táýekelder jáne ishki baqylaý jónindegi, «Turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ Dırektorlar keńesiniń strategııalyq josparlaý jónindegi komıtetteriniń múshesi. «Qazaqstannyń turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ Dırektorlar keńesiniń múshesi – táýelsiz dırektory.
35 jyl buryn (1989) «Soltústik Qazaqstan Elektrjelistik Taratý Kompanııasy» AQ bas dırektory Aleksandr Igorevıch ChEKÝLAEV dúnıege kelgen.
Soltústik Qazaqstan oblysy, Mamlıýt aýdany, Mamlıýtka qalasynda týǵan. Kýrgan memlekettik ýnıversıtetin «Elektr energetıka jáne elektrotehnıka» mamandyǵy boıynsha «Elektr energetıkasy bakalavry» biliktiligimen bitirgen (2016).
Eńbek joly: 2010-2011 jyldary «Soltústik Qazaqstan energetıkalyq ortalyǵy» JShS Mamlıýt aýdany energııa satý ýchaskesiniń operatory, 2011-2018 jyldary «Soltústik Qazaqstan Elektrjelistik taratý kompanııasy» AQ elektr energııasyn taratý mamany, elektr energııasyn esepke alý aspaptaryn paıdalaný jónindegi ınjener laýazymdaryn atqardy. 2018-2021 jyldary Energetıkalyq baqylaý basqarmasynyń basshysy, 2021-2023 jyldary Elektr energııasyn taratý jáne baqylaý basqarmasynyń basshysy boldy.
Qazirgi qyzmetinde 2023 jyldyń tamyzynan beri.
76 jyl buryn (1948-2001) aqyn, Qazaqstan Jazýshylar odaǵy syılyǵynyń laýreaty, M. Áýezovtiń 100 jyldyǵyna, sondaı-aq Qarabýra áýlıege arnalǵan aqyndar músháıralarynyń bas júldegeri Jarasqan ÁBDІRAShEV dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen.
1969-1994 jyldary «Lenınshil jas» (qazirgi «Jas alash»), «Qazaq ádebıeti» gazetterinde, «Jalyn» almanahynda, «Juldyz» jýrnalynda jumys istegen. Qazaqstan Jazýshylar odaǵy janyndaǵy Kórkem aýdarma jáne ádebı baılanystar jónindegi bas redaktsııasynyń bólim meńgerýshisi, «Tamasha» oıyn-saýyq teatrynyń bas redaktory qyzmetterin atqarǵan. Aqynnyń alǵashqy jınaǵy «Tuńǵysh kitaby» degen atpen 1969 jyly jaryq kórgen. Sodan bergi ýaqytta «Perzent paryzy», «Dala seniń ulyńmyn», «Aq qaırań», «Soǵystan soń týǵandar», «Dosyń bolǵym keledi», t.b. kitaptary jaryq kórgen. Kórkem aýdarma salasynda R.Tagordyń, P. Elıýardyń, ıA. Kýpalanyń, K. Chaıkovskııdiń, A. Bartonyń shyǵarmalaryn qazaq tiline aýdarǵan. Óziniń shyǵarmalary da nemis, vengr, orys ýkraın, ózbek, tájik, ázirbaıjan, túrkimen, qyrǵyz, saha tilderine aýdarylǵan.
