4 naýryz. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 4 naýryzǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
Dúnıejúzilik ınjenerııa kúni
ıÝNESKO kólemindegi ataýly kún búkil álemge ınjenerlerdi tanytý jáne turaqty damý úshin ınjenerııa men tehnologııanyń mańyzdy ekenin kórsetý maqsatynda bekitilgen. Ataýly kúnniń negizgi maqsaty – álemdegi ınjenerlerdiń jetistigin kórsetý, qazirgi ómir men turaqty damýdaǵy ınjenerııa men tehnologııanyń negizgi róli týraly jurtshylyqty habardar etý jáne ınjenerııany álemdi jaqsartýǵa múmkindik beretin mansap retinde tanytý.
Dúnıejúzilik semizdikpen kúres kúni
Dúnıejúzilik semizdikpen kúres federatsııasynyń bastamasymen 2020 jyldyń 4 naýryzynan beri atap ótiledi (buryn 11 qazanda toılanatyn).
Dúnıejúzilik semizdikke qarsy kúres kúniniń basty maqsaty – álem halqyn semizdik sebebi men onyń densaýlyqqa zııany týraly habardar etý jáne salaýatty ómir saltyn ustanýǵa shaqyrý.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1997 jyly QR Prezıdentiniń Jarlyǵymen jáne QR Úkimeti qaýlysymen Munaı jáne gaz ónerkásibi mınıstrligi bazasynda «Qazaqoıl» Ulttyq munaı-gaz kompanııasy quryldy. Munaı-gaz keshenin basqarýdyń tıimdiligin arttyrý maqsatynda 2002 jylǵy 20 aqpanda «Qazaqoıl» Ulttyq munaı kompanııasy men «Munaı jáne gaz kóligi» Ulttyq kompanııasy qosylyp, «QazMunaıGaz» Ulttyq kompanııasy quryldy.
1999 jyly Almaty kósheleriniń birine Qazaqstannyń halyq ártisi Ǵarıfolla Qurmanǵalıevtiń esimi berilip, ol turǵan úıge eskertkish taqta ornatyldy.
2000 jyly Qostanaıda Kırov atyndaǵy kóshege qazaqtyń kórnekti aqyny Ǵafý Qaıyrbekovtiń esimi berildi.
2010 jyly Qazaqstanda Koreıa mádenıet ortalyǵy saltanatty túrde ashyldy. Ortalyq jańa zamanǵy sandyq jáne IT tehnologııalardyń sońǵy úlgilerimen jabdyqtalǵan. Sonymen qatar onda kitaphana, kórme jáne kontserttik zaldar, demalys bólmeleri, tanymal koreılik aqparattyq-tehnologııalyq júıelerin shyǵarýshy elektrondyq kompanııalardyń ónimderimen tanysýǵa múmkindik beretin aýdıtorııalar bar.
2014 jyly QR Ulttyq bankiniń «Qazaqstannyń ıgiligi» serııasynan «Baıqońyr» kúmis monetasy 2012 jylǵy soǵylǵan úzdik moneta retinde Vıchentsa (Italııa) qalasynda ótken «Vicenza Numismatica-2014» moneta ónimderi halyqaralyq baıqaýynyń nátıjesi boıynsha ekinshi júldeni ıelendi. Bul monetada ǵarysh pen «Baıqońyr» ǵarysh aılaǵyn zertteýdegi mańyzdy jetistikter beınelengen.
2015 jyly «TÚRІKSOI» halyqaralyq uıymynyń qoldaýymen Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ shyǵystaný fakýltetinde «Almaty - ıslam mádenıetiniń astanasy-2015» baǵdarlamasynyń aıasynda «TÚRІKSOI» kafedrasynyń ashylý rásimi ótti. Shara QHA qurylǵanyna 20 jyl tolýyna oraılastyryldy.
2016 jyly Atyraýda aqyn Farıza Ońǵarsynovaǵa eskertkish qoıyldy. Qoladan quıylǵan 4,2 metrlik músin qala ortalyǵyna ornatyldy. Músinshi - Murat Mansurov. Kompozıtsııa sáýletshisi - Serik Rýstambekov.
2016 jyly QR Ulttyq banki aınalymǵa taǵa tárizdes kúrdeli pishinde jasalǵan «Sıqyrly nyshandar» monetalar serııasynan «proof» sapaly kúmisten nomınaly 100 teńgelik «Taǵa» eskertkish kúmis monetasyn shyǵardy. 925 synamaly kúmisten daıyndalǵan monetanyń taralymy 6 myń dana.
2019 jyly Altaı respýblıkasynyń astanasy Taýly Altaı qalasynda Qazaqstan ádebıeti men mádenıetiniń ortalyǵy ashyldy. Maqsaty - Qazaqstan halqynyń tarıhy men mádenıeti, onyń salt-dástúrleri, ekonomıkadaǵy, saıasattaǵy, áleýmettik saladaǵy jetistikteri, klassıkalyq jáne qazirgi zamanǵy proza men poezııanyń ádebı baılyǵy týraly bilimdi taratý. Álemniń 29 kitaphanasynda qazaq ádebıeti men mádenıeti ortalyqtary jumys isteıdi.
2019 jyly Qazaqstan, Ózbekstan jáne Qyrǵyzstan Respýblıkalarynyń ulttyq trıatlon federatsııalary birlesip OrtalyqAzııalyq trıatlon qaýymdastyǵyn (Central Asian Triathlon Association - CATA) qurdy. SATA basshysy retinde Almaty Triathlon Federation basshysy ári QTF vıtse-prezıdenti Ǵalymjan Esenov saılandy. SATA-nyń basty maqsaty – Ortalyq Azııa elderiniń terrıtorııasynda trıatlondy damytý jáne nasıhattaý, Azııalyq Trıatlon konfederatsııasynda (ASTC) biraýyzdan ortaq baǵdardy ustaný. Bul óz kezeginde Ortalyq Azııa sportshylaryna ǵana emes, bapkerler men tehnıkalyq delegattarǵa da eshbir bógetsiz tájirıbe almasýǵa múmkindik beredi.
2019 jyly QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Farmatsııa komıteti Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtaǵy EAEO elderiniń biryńǵaı naryǵy aýmaǵynda ony keıinnen satý úshin dárilik zatqa alǵashqy ret tirkeý kýáligin berdi. QR DSM Farmatsııa komıtetiniń tóraıymy Lıýdmıla Bıýrabekova tirkeý kýáligin tabystaı otyryp, Qazaqstannyń EAEO músheleri úshin dáriler sapasy, tıimdiligi jáne qaýipsizdigine qoıylatyn barlyq halyqaralyq standarttardyń, sondaı-aq tıisti farmatsevtıkalyq praktıkalar talaptarynyń qadaǵalanýyn qamtamasyz etken birinshi el bolǵanyn atap ótti.
2020 jyly Lıtvanyń ulttyq qaýymdar úıinde fılosof jáne oıshyl Ábý Nasyr ál-Farabı atyndaǵy ortalyq ashyldy. Lıtvanyń Ulttyq qaýymdar úıindegi «Nursáýle» qazaqtar qoǵamy alańynda ashylǵan ál-Farabı atyndaǵy ortalyqqa kelýshiler uly ǵalymnyń eńbekterimen tanysyp qana qoımaı, sonymen birge qazaqtyń mádenıeti men salt-dástúrin de jaqynyraq bile alady. Ortalyqtyń qyzmeti, eń aldymen, Qazaqstan men Lıtva arasyndaǵy mádenı jáne ǵylymı dıalogty damytýǵa baǵyttalatyn bolady.
2022 jyly Aqtóbe oblysy Qarǵaly aýdanynda eldegi eń qýatty týrbınalary bar jel elektr stantsııasy ashyldy. Rotordyń dıametri – 158 metr, os bıiktigi – 101 metr, qýaty - 4,8 MVt. Jel týrbogeneratorlary jyl saıyn 200 GVt/saǵ deıin elektr energııasyn óndiredi, bul shamamen 37000 úı tutynatyn energııaǵa jáne jylyna 173000 tonna kómirqyshqyl gazy qaldyǵyn boldyrmaýǵa teń.
2022 jyly «Ońtústik» óńirlik qolbasshylyǵynyń 5-shi mehanıkalandyrylǵan brıgadasynda Keńes Odaǵynyń Batyry Baýyrjan Momyshulynyń eskertkishi ashyldy. General-leıtenant Rýslan Jaqsylyqov brıgadanyń jeke quramyna aty ańyzǵa aınalǵan qolbasshynyń atyn laıyqty alyp júrýdi tilep, qurmetti qonaqtar kitabyna jazba qaldyrdy. «Onyń murasy árbir áskerı qyzmetkerdiń ústelinde bolýy kerek», dep jazdy mınıstr kitapta.
2023 jyly qazaqstandyq tennısshi Anna Danılına Astanadaǵy Beeline Arena ulttyq tennıs ortalyǵynda ótken ITF World Tennis Tour «BeeTV 40 Women's» juptyq týrnırinde juptyq saıysta jeńimpaz atandy.
Baıqaýdyń birinshi jáne ekinshi oryn alǵan dýetteri fınalda kezdesti. Áserli kezdesýde qazaqstandyq Anna Danılına men Irına Shımanovıch (Belarýs) ońtústikkoreıalyq Na Le Han/Sý Djon Chandy úsh sette 6:4, 6:7 (8:10), 10:7 esebimen utty.
