20 jeltoqsan. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 20 jeltoqsanǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik feldeger qyzmeti kúni
Qazaqstan memlekettik feldeger qyzmeti 1991 jyly jeltoqsannyń sońynda Qazaqstan Respýblıkasy Mınıstrler Kabınetiniń qaýlysymen quryldy. Ol joǵary memlekettik bılik organdary men memlekettik basqarý, úkimettik mekemeler men joǵary áskerı qolbasshylyq arasyndaǵy feldegerlik baılanysty qamtamasyz etedi. Osy qyzmettiń qyzmetkerleri mańyzdy qupııa qujattardy joǵary memlekettik bılik organdaryna jetkizýmen aınalysady.
Halyqaralyq adamdar yntymaqtastyǵy kúni
Kedeıshilikti joıýmen kúres jónindegi BUU-nyń birinshi onjyldyǵy sheńberinde 2005 jylǵy jeltoqsannyń 22-sinde Bas Assambleıa «20 jeltoqsan – Adamdar yntymaqtastyǵynyń halyqaralyq kúni» dep sheshim shyǵardy. Bul sheshimdi qabyldaý kezinde Bas Assambleıa Myńjyldyqtar deklaratsııasynda yntymaqtastyq XXI ǵasyrdaǵy halyqaralyq qatynastar negizi bolatyn túpkilikti jáne salaly qundylyq dep tanylǵanyn eske saldy.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1928 jyly Qazaq KSR Ortalyq atqarý komıteti latyn álipbıine kóshý týraly qaýly qabyldady.
1954 jyly Qazaq KSR Joǵary Keńesi prezıdıýmynyń jarlyǵymen Úlken Jezqazǵan jumysshy kenti Jezqazǵan qalasy bolyp aýystyryldy.
1970 jyly Sultan Qojyqovtyń qazaqtyń ulttyq kınematografııasy altyn qorynyń murasyna aınalǵan áıgili kınotýyndysy «Qyz Jibek» ekranǵa shyqty.
Fılm kezinde bir-birimen jaýlasqan qazaq taıpalarynan shyqqan jigit pen qyzdyń tragedııalyq mahabbaty jónindegi qazaq halyq eposyna negizdelgen. Týyndy kópshilik qaýymnyń kózaıymy, naǵyz halyq kınosyna aınaldy jáne álemniń 70-ten astam elinde kórsetildi. Týyndynyń basty rólderindegi Tólegen men Qyz Jibekti somdaý sol ýaqytta nebári 17-ge tolǵan jas akterler Quman Tastanbekov pen Merýert Ótekeshovaǵa buıyrdy.
Fılm Jarkentte túsirildi. Qazaqtyń eń tanymal fılmderiniń birin shyǵarǵany úshin rejısser Sultan Qojyqov Qazaq KSR-niń Memlekettik syılyǵyn ıelendi. Úzdik kınotýyndynyń stsenarıin jazǵan Ǵabıt Músirepov bolatyn.
1991 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń «Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattyǵy týraly» Zańy qabyldandy.
2010 jyly Korol Fahd atyndaǵy Quran basyp shyǵarý baspa Astanaǵa káris, grek, nemis jáne bolgar tilderine aýdarylǵan Qurannyń danalaryn berý jóninde sheshim qabyldady. Qazaqstannyń Islam Konferentsııasy Uıymyna tóraǵalyq etý jylynda saýd tarapy Qazaqstan musylmandarynyń dinı basqarmasyna qazaq, orys, uıǵyr, túrik, ázerbaıjan jáne qyrǵyz tilderindegi maǵynalyq aýdarmalarymen Qurannyń júzdegen kitabyn syıǵa tartty.
2010 jyly Qazaqstanda testilik rejımde spýtnıktik habar taratý iske qosyldy.
2011 jyly Astana qalasynyń ákimdigi EFQM sertıfıkatyna ıe bolǵan qazaqstandyq birden-bir memlekettik organ boldy. Jetistikti moıyndaý salasyndaǵy EFQM Sertıfıkaty Qazaqstan elordasy ákimshiliginiń óz qyzmetinde Eýropada taralǵan basqarý sapasynyń standarttaryna sáıkes bolýǵa umtylatyndyǵyn dáleldeıdi.
2012 jyly QR Ádilet mınıstrligi Qazaqstannyń ulttyq zańnamasymen onlaın rejımde jumys isteýge múmkindik beretin qoǵamdyq mańyzy zor joba «Ádilet» aqparattyq-quqyqtyq júıesin usyndy. «Ádilet» aqparattyq-quqyqtyq júıesi – izdestirý múmkindikteri men yńǵaıly zamanaýı ınterfeısi bar tehnologııalyq keshen.
2012 jyly «Meloman GRAND» dúkeninde Qazaqstan eskertkishteri men tarıh, mádenıet jáne geografııa kórnekti oryndarynyń «Altaıdan Kaspııge deıin» Atlasy tanystyryldy.
2013 jyly Brıýsselde Eýropa Keńesiniń ókildiginde Qazaqstan Respýblıkasy men Eýropa Keńesi arasyndaǵy yntymaqtastyqty keńeıtý týraly Birlesken deklaratsııaǵa qol qoıý rásimi ótti.
2013 jyly Almaty metrosy Sapany zertteýdiń eýropalyq qoǵamy (ESQR) nusqasy boıynsha úzdik dep tanyldy. «Platına» («Platinum») jikteliminde kýbok «Sapany úzdik tájirıbelik qoldanýdyń Eýropalyq marapaty» atalymy boıynsha dıplom Venada tabystaldy.
2016 jyly QR Ulttyq banki 100 teńgelik «Moneta – syılyqqa» serııasynan «Týǵan kúnińmen», 500 teńgelik «Júrekten júrekke» serııasynan «Mahabbat» jáne 50 teńgelik «Qazaqstan qalalary» serııasynan «Petropavl» eskertkish kúmis monetalaryn qoldanysqa engizdi.
2018 jyly «Alash Orda: qazaq memlekettiliginiń qurylymyndaǵy mańyzy men tarıhy» atty ǵylymı maqalalar jınaq-kitaby ázerbaıjan tilinde jaryq kórdi. «Alash» partııasy óz nıettesterin tarta bilgen, Alash zııalylary ulttyq memlekettilikti qalyptastyrýda zor eńbek sińirgen. Alashtyń baǵdarlamalyq maqsattary erkin ári táýelsiz memleket qurý týrasyndaǵy qazaq halqynyń baıaǵydan bergi armanymen ushtasqany aıqyn.
2018 jyly Iordanııa astanasy kósheleriniń birine Qazaqstannyń elordasy – Astana ataýy berildi. Bul eki el arasyndaǵy dostyq pen jemisti yntymaqtastyqty beıneleıdi. Kósheni ashý saltanatyna Qazaqstan astanasynyń ákimi Baqyt Sultanov pen Iordanııanyń bas qalasy Ammannyń meri ıÝsýf ál-Shaýarıba qatysty.
2021 jyly Qazaq radıosynyń «altyn qorynan» qazaq dıktorlary men oryndaýshylarynyń biregeı muraǵattyq jazbalary bar shyǵarmalardyń aýdıojınaǵy jaryq kórdi. Bul jınaqqa 1954 jylǵy túpnusqa aýdıojazbalar kiredi. Jalpy, «Qazaqstan» teleradıokorporatsııasynyń muraǵat qorynda 1940 jyldardan beri saqtalǵan 110 myńnan astam tarıhı-muraǵattyq beıne jáne aýdıo jazba bar. Muraǵat materıaldarynyń jalpy uzaqtyǵy – 42 myń saǵat.
2022 jyly áıgili keńestik jáne qazaqstandyq boksshy, KSRO chempıony, Qazaq KSR jáne Qazaqstan chempıonattarynyń birneshe dúrkin jeńimpazy Bolat Temirov qaıtys boldy. Bolat Bısenuly 1969 jyly 9 maýsymda Gýrev (qazirgi Atyraý) qalasynda dúnıege kelgen. Ol «Avtomobılıst» sport zalyndaǵy boks sport sektsııasyna 8-synypta kelgen. Alǵashqy sabaqtardan keıin ony jattyqtyrýshysy Erbolat Bısekenov baıqaǵan. Alǵash ret 1985 jyly jeńis tuǵyryna kóterildi.
Bolat Temirov 1992 jylǵy Olımpıadanyń jáne birneshe álem chempıonatynyń qatysýshysy. Qazaqstan táýelsizdiginiń alǵashqy jyldarynda ulttyq quramanyń kapıtany boldy. Bokstaǵy mansabyn aıaqtaǵannan keıin bıznespen aınalysyp, QFB bas hatshysy bolyp jumys istedi, Atyraý oblysynyń qurmetti azamaty.
