14 jeltoqsan. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 14 jeltoqsanǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1990 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N. Nazarbaevtyń Jarlyǵymen Qazaq aýyl sharýashylyǵy ǵylymdarynyń akademııasy quryldy.
1992 jyly Qazaqstan halqynyń forýmy ótti. Onda jańa qoǵamdyq ınstıtýt – Qazaqstan halyqtarynyń kelisimi men birligi Assambleıasyn qurý týraly alǵashqy usynys bildirildi.
1997 jyly Aqmolada (qazirgi Astana qalasy) saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryna eskertkish ornatyldy.
2009 jyly AQSh memlekettik hatshysynyń Ońtústik jáne Ortalyq Azııa isi boıynsha orynbasary Robert Bleık alǵash ret Ortalyq Azııadaǵy bas konsýldyǵyn Almatyda resmı túrde ashty.
2011 jyly Astanada Q. Qýanyshbaev atyndaǵy Qazaq mýzykalyq drama teatry men M. Gorkıı atyndaǵy Orys drama teatryna akademııalyq dáreje berildi. Q. Qýanyshbaev atyndaǵy Qazaq mýzykalyq akademııalyq drama teatry 1991 jyly qurylǵan. Al M. Gorkıı atyndaǵy Orys akademııalyq drama teatrynyń tarıhy 1900 jyldan bastalady.
2012 jyly Varshavada Qazaqstan-Polsha yntymaqtastyq jáne damý keńesi quryldy. Bul keńes Qazaqstan men Polsha arasyndaǵy seriktestik platformasyn qalyptastyrýǵa, eki el arasyndaǵy saýda-yntymaqtastyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq baılanysty nyǵaıtýǵa yqpal etedi.
2012 jyly «Qazmedıa ortalyǵy» basqarýshy kompanııasy resmı túrde Azııa-Tynyq muhıty habar taratý odaǵynyń (The Asia-Pacific Broadcasting Union, ABU) tolyqqandy múshesi boldy. Bedeldi uıymǵa múshe bolý arqyly álemdik tájirıbeden, jańa tehnologııalardan, medıa saladaǵy álemdik protsesterden habardar bolýǵa múmkindik bar.
2016 jyly respýblıkalyq deńgeıdegi eń mańyzdy nysannyń biri – Ertis ózeni arqyly ótetin Orta Azııadaǵy eń úlken kópir ashyldy.
2016 jyly Izraıl premer-mınıstri Bınıamın Netanıahý Astanaǵa resmı saparmen keldi. Bul Netanıahýdyń saıası karerasyndaǵy Qazaqstanǵa jasaǵan alǵashqy sapary boldy. Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev ızraıldik premermen kelissózder júrgizdi. Basty nazarda ekonomıkalyq ózara is-qımyl máselesi boldy. Olar birlesken bıznes-forýmǵa qatysty.
2017 jyly 116 jolaýshysy bar, aldyńǵy shassıi joq ushaqty sátti qondyra bilgen ushqysh, Qazaqstannyń halyq batyry Dmıtrıı Rodın «Jyl patrıoty» qurmet belgisimen nagradtaldy.
2017 jyly «Astana» Halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń Qarjy qyzmetterin retteý komıteti (Astana Financial Services Authority, AFSA) Islam qarjy qyzmetteri keńesiniń (IFSB) tolyqqandy múshesi boldy.
2018 jyly qazaqstandyq KazSTSat mıkro jer seriginen ǵaryshta túsirilgen alǵashqy sýret alyndy. Ońtústik Amerıka aýmaǵynyń ústimen ushyp ótken KazSTSat Argentınanyń ońtústigindegi iri kemejaı – Rıo-Grande qalasyn sýretke túsirip alǵan.
2019 jyly KSRO, Qazaqstan Sýretshiler Odaǵynyń múshesi, QR Sýretshiler akademııasynyń korrespondent-múshesi Dýlat Qospanov Kıpr zamanaýı óner mýzeıine (Kıpr, Nıkosııa qalasy) 8 avtorlyq jumysyn tapsyrdy. Olardyń ishinde, avtordyń eń súıikti týyndysy, Uly hannyń kúrdeli sıpatyn dálme-dál beretin monýment jumysy «Abylaı han» kartınasy (2019 j.) bar. Kıprdiń zamanaýı óner mýzeıi 14 túrki memleketterinen kelgen sýretshilerdiń týyndylaryna baı kollektsııaǵa ıe. Atap aıtqanda, onda Túrkııa, Ázerbaıjan, Qazaqstan, Qarǵyzstan, Ózbekstan, Túrkimenstan, Gagaýzııa, Tatarstan, Bashqurtstan, Daǵystan, Altaı, Týva jáne Halaı Respýblıkalarynyń jumystary usynylǵan.
2019 jyly Frantsııanyń «L’Essentiel Des Relations Internationales» jýrnalynyń betterinde Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtiń alǵashqy suhbaty jarııalandy. 90 myń dana tırajben shyǵatyn jýrnal Frantsııa, Shveıtsarııa, Belgııa, Lıýksembýrg elderinde taralady.
2020 jyly Kolýmbııa Respýblıkasyndaǵy Qazaqstannyń alǵashqy Qurmetti konsýldyǵy ashyldy. Qazaqstannyń Brazılııadaǵy Elshisi Q. Sarjanov óz sózinde Qurmetti konsýldyqtyń ashylýy eki eldiń ekijaqty kún tártibin, ásirese saýda, ınvestıtsııalyq jáne gýmanıtarlyq baǵyttardaǵy, onyń ishinde Qazaqstan 2019 jyly shildede baqylaýshy mártebesin alǵan Tynyq muhıty alıansy aıasyndaǵy saıası erik-jigeriniń kórsetkishi ekenin atap ótti.
2020 jyly Beıjińde Ábý Nasyr ál-Farabıdiń 1150 jyldyǵy men Abaı Qunanbaıulynyń 175 jyldyǵyna arnalǵan estelik konvertter shyǵaryldy. Konvertterdiń birinde uly fılosof jáne ǵalym Ábý Nasyr Ál-Farabı, ekinshisinde – uly aqyn jáne aǵartýshy Abaı Qunanbaıuly beınelengen. Konvertterdegi sýretterdiń avtory – qytaılyq dıplomat, sýretshi Fen Ishý.
2020 jyly búkil Ispanııa boıynsha aınalymǵa túrki áleminiń eki uly tulǵasy Abaı Qunanbaıuly men Úzeıir Gadjıbeılı beınelengen poshta markalary shyǵaryldy. Markilerdi basyp shyǵarýdyń maqsaty – halyqaralyq aýqymdy aýdıtorııany Túrki áleminiń kórnekti tulǵalarynyń shyǵarmashylyǵymen tanystyrý.
2021 jyly balalarǵa arnalǵan Qazaqstan halqynyń ertegiler jınaǵy jaryq kórdi. Jınaqqa Qazaqstannyń káris, nemis, sheshen-ıngýsh, evreı, grek, mordva, lıtva, polıak jáne t.b. 25 iri etnosynyń 114 halyq ertegileri endi. Kitaptyń jalpy taralymy – 4 000 dana (ár bóligi 2 000 danadan), eki tomnan turady (4-7 jáne 8-11 jastaǵy balalarǵa arnalǵan).
2021 jyly Majarstanda Qazaqstan táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna oraı mereıtoılyq poshta markasy shyǵaryldy. Poshta markalary elshiliktiń kúndelikti hat-habarlarynda, sondaı-aq kádesyı retinde paıdalanady. Alǵashqy mereıtoılyq markalar Majarstan Úkimeti, ǵylym jáne mádenıet ókilderine, qoǵam qaıratkerlerine, sondaı-aq jergilikti kollektsıonerlerge, ıaǵnı fılatelısterge tabys etiledi.
2022 jyly Astanada VII Respýblıkalyq ákeler forýmy ótti.
2022 jyly Astanada Qazaqstandaǵy jáne Ortalyq Azııadaǵy tuńǵysh «ASTANA MUSICAL» memlekettik mıýzıkl teatry jas kórermenderge arnap jańa premera – «Aldar Kóse» mıýzıklin usyndy.
