Júırikke minip júıtkıdi: 11 jasar shabandoz qyz
Shabondozdar ishindegi jalǵyz qyz
Janel Saýmenovanyń otbasy Óskemendegi Jibek matalar kombınaty yqsham aýdanynda turady. Ákesi Maqsat jeke kásipker. Al anasy Aleksandra Ulan aýdany Jeldiózek aýylynda ornalasqan at klýbynyń jetekshisi. Erli-zaıypty 5 bala tárbıelep otyr. Shabandoz qyzdary úıdiń úlkeni.
«Anam bir jasymnan bastap atqa mingizdi. Al at sportyna 5-ke tolǵannan keıin den qoıdym. Atqa minip kedergilerden sekirýdi úırendim. Basynda ońaı bolmady. Biraq esh qoryqpadym. Ýaqyt óte kele qolymnan keletinin sezdim. Al báıgege alǵash ret 8 jasymda qatystym», - deıdi Janel.
3 jyl buryn ol Kúrshim aýdanyndaǵy báıgede 15 shaqyrymǵa shapty. Márege 30 mınýt ishinde jetip, úshinshi oryn alǵan.
«Qýanyshymda shek bolmady. Attan túskende aıaǵymnyń qatty talǵanyn sezdim. Jarys aldynda anam ekeýimiz uzaq daıyndaldyq. Kún saıyn 1 saǵattan jattyqtyq. Al negizi aptasyna kem degende 3 ret atqa minemin. Anama attyń jem-shóbin daıyndaýǵa kómektesemin», - deıdi 11 jasar qyz.
Sodan soń shabandoz Semeı qalasy Shúlbi kentindegi alaman báıgede 5-shi bolyp kelgen. Ulan aýdanyndaǵy 15 shaqyrymdyq eki báıgede 2 jáne 3 oryndardy ıelendi. Osy jyly Katonqaraǵaı aýdanynda ótken báıgede 50-ge jýyq qatysýshynyń ishinde 6-shy oryn aldy.
«Sońǵy ret bıylǵy jazda Kúrshim aýdany Marqakól aýylynda 25 shaqyrymdyq alamanda baq synadym. Onda barlyǵy 60-taı at boldy. Máre syzyǵyn altynshy bolyp kestim. Eń uzaq qashyqtyqqa shapqanym ázirge osy. Túgel jarystarda shabandozdardyń ishinde jalǵyz qyz bolamyn. Kóbisi tańqalyp jatady. Synyptastarym da «Attan qalaı qoryqpaısyń? Alysqa shapqan óte qıyn shyǵar?» dep suraıdy. Olarǵa at sportynyń densaýlyqqa paıdasy zor ekendigin, at bárin sezetindikten qorqýdyń qajeti joqtyǵyn, daıyndyqtyń arqasynda jetistikke jetýge bolatynyn aıtamyn. Báıgede tizginge ıe bolýdan bólek, attyń kózine aqqan terdi de súrtip otyrý kerek. Júıriktiń shabysyn qadaǵalap, márege taıaǵanda tizgindi jiberip, qamshy basý qajet», - deıdi Janel Saýmenova.
Janel báıgege qatysyp qana qoımaı, at sportynyń konkýr, mánerlep júrý syndy túrlerinen saıystarǵa qatysyp júr. Tanymal tsırk artısi Murat Mutyrǵanov uıymdastyrǵan baıqaýda ekinshi oryn alǵan. Oǵan sheteldik atbegiler tórelik etipti. Budan bólek, byltyr Almaty qalasynda ótken respýblıkalyq saıysta 15 qatysýshynyń ishinen sýyrylyp shyǵyp, birinshi oryndy qanjyǵaǵa baılaǵan.
Anasyna atasy úıretken
Shabandozdyń sheshesi Aleksandra Den de bala kúnnen atqa minedi. Ony at sportyna naǵashy atasy baýlyǵan. Qazir kúıeýiniń qoldaýymen at klýbyn ashyp, shákirt tárbıeleýde. Jeldiózek aýylynda ornalasqan klýbta arnaıy jattyqtyrý alańy da bar. 5 balasy bolsa da isine berilgendikten bolar, kelýshiler sany arta túsýde.
«Barlyǵy 30 bala kelip júr. Onyń 5-i ul, 25-i qyz. Aptasyna 3 ret bir saǵattan atqa minedi. Baǵasy aıyna – 15 myń teńge. Al 1 saǵatqa tólese – 2 myń teńge. 9 atymyz bar. Attardy elimizdiń túkpir-túkpirinen, Reseı men Ulybrıtanııadan aldyrttyq. Veterınarlyq kýrstarǵa qatysyp, atty emdeýdi, ekpe salýdy úırendim», – deıdi áıel.
Ekinshi qyzy 5-te, al uldary 4, 3 jáne 1 jasta. Anasy olardy túgeldeı atqa mingizip júr. Sebebi qylquıryqtyǵa miný – adamdy shynyqtyryp, talaı syrqattyń aldyn alady.
«Jylqy – kıeli janýar. Ol óte aqyldy, qolǵa tez úıretiledi. Atqa mingen kezde arqań tiktelip, barlyq bulshyqetiń qozǵalady. Balalar tepe-teńdikti ustaýdy úırenedi. Tipti atpen sóılesýdiń psıhologııalyq turǵyda paıdasy mol. Múmkindigi shekteýli jandar úshin bul – ıppoterapııa. Maǵan bir kisiler denesiniń bulshyqetteri durys istemeıtin bir jasar balasyn alyp kelgen edi. Basynda atqa 10 mınýttan, keıin sál uzaǵyraq mingizip júrdik. Sonyń nátıjesinde, qol-aıaǵy aqyryndap qımyldaı bastady. Muny kórgen ata-anasy rahmetin aıtyp, ózderine at satyp alǵan edi», - deıdi Aleksandra.
Onyń aıtýynsha, bir týysynyń balasy 6-ǵa tolsa da múlde sóılemeıtin. Sosyn ony da júırikke mingizip júrdi. Bala qýanyshyn, áserin jetkizgisi kelgen bolar, shúldirlep birdeńesin aıta bastady. Qosymsha logoped mamandarmen de jumys istegen. Sóıtip, 9-ǵa kelgende tili shyqty.
«Aldaǵy ýaqytta Ulan aýdanynda ıppodrom salǵymyz keledi. Biraq ázirge yńǵaıly bos jer bolmaı tur. Jergilikti ákimdikke baryp kórdim, biraq ondaǵylar usynǵan jer zırattyń mańaıynda eken. Al biz túrli sharalar ótkizgende mýzyka qosamyz. Sondyqtan ol jerdiń kelmeıtinin aıttym. At klýbyn odan saıyn keńeıtip, balalardy kóbirek tartýdy josparlap otyrmyn. Qyzym Janel basqa da túrli saıystarǵa qatysyp, bıik belesterdi baǵyndyratynyna senemin. Oǵan shamam kelgenshe kómektesip, árkez jol nusqaımyn», - deıdi Aleksandra Den.
