Jut jeti aǵaıyndy - baspasózge sholý
***
Qazaqtyń «Jut jeti aǵaıyndy» degen sózinde de gáp bar ekeni anyq. Óıtkeni, Jer sharynyń biraz óńirlerine aýyr salmaǵyn tóndirip turǵan daǵdarys elderdegi áleýmettik ahýaldyń tómendep, qoǵamnyń mazasyzdanýyna alyp kelýde. Oǵan qosa, daǵdarysqa túsken óńirlerde tabıǵat apattary da jıilep barady, dep jazady "Egemen Qazaqstan" gazeti búgingi sanyndaǵy "Jut jeti aǵaıyndy" degen maqalasynda. Basylymnyń atap ótýinshe, Royal Bank of Scotland (RBS) brıtan banki 2019 jylǵa taman mólshermen alǵanda 14 myń adamdy nemese ınvestıtsııalyq banktik bóliminiń 80 paıyzyn jumystan qysqartýy múmkin, dep habarlaıdy Financial Times gazeti osy oqıǵadan habary bar eki derek kózine súıene otyryp. Basylymnyń derekterine qaraǵanda, qazirgi ýaqytta RBS-tiń ınvestıtsııalyq banktiń bólimshelerinde 18 myń adam jumys isteıdi. Qysqartýǵa jatqyzylatyn adamdardyń naqty sanyn gazetke bolýy múmkin oqıǵany jetkizgen kózder naqty aıta almaǵan. Biraq árbir bes qyzmetkerdiń tórteýi qysqarýy múmkin degen derekter keltirgen. Sonymen qatar, gazettiń jazýynsha, Belgııa astanasy - Brıýssel qalasynda dástúrli taksı belgileri bar júzdegen avtokólik ereýil sherýin uıymdastyryp, osy qaladaǵy Eýroodaq mekemelerine kiretin kireberisterdi jaýyp tastady. Arnaýly lıtsenzııa boıynsha jumys isteıtin taksı júrgizýshileri el astanasyna Uber qyzmetin engizýge degen qarsylyqtaryn osylaısha tanytty. Uber qyzmetin ádette áýesqoı júrgizýshiler kórsetedi. Olardyń rólinde otyrǵandardyń óz qyzmetteri bar. Al taksıst qyzmetimen olar qoldary bos kezinde qosymsha tabys tabý úshin shuǵyldanady. Kóbinese jeke adamdardyń shaqyrtýy boıynsha jumys isteıdi. Bul kólik qyzmetiniń bir ereksheligi olardy mobıldik ústemeler arqyly shaqyryp alýǵa bolady. Taksısterdiń aıtýynsha, bul qyzmet amerıkalyqtar oılap tapqan jaýapsyz ıdeıalardyń biri. «Máselen, siz Uber júıesin paıdalanýdy jón kórdińiz deıik. Biraq olarda bizderdegi sekildi saqtandyrý sharalary joq qoı. Eger jol ústinde kólik aýdarylyp apatqa ushyrasa, jolaýshy men júrgizýshi jaraqat alsa, olardyń shyǵynyn kim tólep beredi? Kólikti kim qalpyna keltiredi? Demek, Uber qyzmeti áli tolyq qalyptaspaǵan, jete oılastyrylmaǵan is. Úkimettiń bul qyzmetti ne úshin qoldaıtyndyǵyn túsinbedik. Al bizdiń saqtandyrý beldeýimiz bar. Onyń quny maǵan 3500 eýroǵa túsip otyr. Sondyqtan bizdiń qyzmetimizdi paıdalanýshylar da saqtandyrylady. Biz olardyń barlyq shyǵyndaryn ótep beremiz», deıdi olar. Taksısterdiń ereýil sharalarynyń etek alǵandyǵy sondaı, olarǵa qoldaý bildirý úshin kórshi elderden de áriptesteri kelipti. Al Uber qyzmetiniń operatory bolsa, ózderin qorǵaýǵa tyrysyp baǵýda. Olar bıylǵy jyldyń ózinde eýropalyq qalalarda 50 myń jumys ornyn ashatyndyqtaryn aıtady. Sebebi, olarmen áriptestik qatynasqa túskisi keletin azamattar kóp kórinedi. Sóıtip, Belgııa astanasynda kásipqoı taksıst pen áýesqoı taksıst arasyndaǵy tartys qazirdiń ózinde bastalyp ketti. Aqyry nemen tynatyny belgisiz. *** Qazaqstandaǵy prezıdenttik laýazymnan úmitkerlerdiń sany 14-ke jetti, dep jazady «Aıqyn» basylymy. «Biraq adamnyń arman-qalaýy onyń tulǵalyq qabilet-qarymymen, bilimi jáne biliktiligimen úılesim taýyp, soǵan sáıkes kelse, oryndy bolar edi. Osy oraıda Ortalyq saılaý komıssııasyna «laıyqsyz» bolýy sebepti, prezıdenttikke ózin-ózi usynýshylardyń birnesheýin kandıdat retinde tirkeýden bas tartýǵa týra kelip otyr», - delingen «Taǵdyrly tańdaý tek laıyqtylardy talap etedi» atty maqalada. Dúısenbi kúni OSK qabyrǵasynda birneshe jıyn-otyrystar ótti. Olarda elimizde Prezıdenttiń merziminen burynǵy saılaýy naýqanynyń ótý barysy týraly egjeı-tegjeıli málimetter jarııa boldy. «Sonymen, 2-9 naýryz aralyǵyndaǵy kezeńde Ortsaılaýkomǵa «2015 jylǵy 26 sáýirge taǵaıyndalǵan QR Prezıdentiniń kezekten tys saılaýyna» qatysý týraly barlyǵy 14 adamnan ótinish kelip túsken. Onyń 13-i - ózin-ózi usynǵandar. Bular: Syrǵabaev Asqar Jorabaıuly, Aldajanov Safıolla Qalabaıuly, Qoıshıeva Lımana, Ábdikárimov Baqyt Tólegenuly, Myrzashov Sýhrab Amınjanuly, Úkteshbaev Esenbek Japaruly, Djýnısbekov ıAkobjan, Juman Qaırat Toqtaruly, Serǵazın Erjan Merekeuly, Maıshev Qaırat Álembaıuly, Qaısarov Ýálıhan Ábishuly, Estemesov Bahtııar Óksikbaıuly jáne Týrageldıev Qanat Sbashuly. Bulardyń syrtynda «Qazaqstan kommýnıstik halyq partııasy» óz kandıdaty retinde Syzdyqov Turǵyn Ysqaqulyn usyndy», - delingen maqalada. «Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, Ulystyń uly kúni qarsańynda elimizdiń 1 357 azamaty baspanaly bolady. «Báıterek» UBH» AQ basqarma tóraǵasy Qýandyq Bıshimbaevtyń baıandaýynsha, atalmysh holdıng 20 naýryz kúni «Nurly jol» baǵdarlamasy aıasynda turǵyndarǵa jańa páterlerdiń kiltterin tapsyrady. «Osy maqsatta Astana qalasynda jalpy kólemi 7,5 myń sharshymetrdi quraıtyn 86 páter satyp alyndy. Almatyda jalpy kólemi 37 myń sharshymetr 708 páterli jáne jalpy kólemi 6,5 myń sharshymetr 95 páterli daıyn 2 nysan satyp alyndy. Kókshetaý qalasynda daıyn turǵyn úıden jalpy kólemi 19,5 myń sharshymetr 337 páter qoldanysqa alyndy. Semeıde jalpy kólemi 5 myń sharshymetr 120 páter, onyń ishinde 60 páter naýryz aıynda, al qalǵan 60 páter sáýir aıynda turǵyndarǵa tapsyrylmaq. Qostanaı qalasynda jalpy kólemi 750 sharshymetr 11 páter satyp alynǵan. Jalpy alǵanda, tek naýryz aıynda jalpy kólemi 76,5 myń sharshymetrge teń 1 357 páter turǵyndardyń ıgiligine beriledi» dedi basqarma tóraǵasy. Onyń sózinshe, bıyl 9 myń adam arendalyq páterge qol jetkizedi. Bul úshin naqty jospar jasalǵan», - delingen materıalda. Tolyǵyraq, «Nurly jol»: 1357 adam baspanaly bolady» atty maqaladan oqı alasyzdar. *** Aqtaýda "Jedel járdem" kóliginiń júrgizýshisi 16 jastaǵy jasóspirimdi soǵyp ketip, oqıǵa ornynan izin sýytqan, dep jazady «Ekspress-K» gazeti «Býdem lechıt ılı pýst jıvet?» degen maqalasynda. Basylymnyń atap ótýinshe, bozbala aman qalǵan, al júrgizýshi birneshe saǵattan keıin qolǵa túsken. Zardap shekken jasóspirim birneshe jaraqattarmen aýrýhanaǵa jetkizilgen. Em-dom alǵannan keıin oǵan úıine qaıtýǵa ruqsat berilgen. Al 27 jastaǵy júrgizýshi jasaǵan isine ókinish bildirip, eshqaıda shyqpaý týraly qolhat jazyp bergen.
