Jumysshylarǵa jalaqy bermegen mekeme basshylaryn qylmystyq jaýapkershilikke tartý kerek pe? - BAQ-qa sholý
***
«Aqmola oblystyq ákimdigi oıyn bıznesi nysandaryn Býrabaı kentinen kóshirý týraly qaýly shyǵardy. Endi atalǵan nysandar Shortan kóli jaǵalaýynyń ońtústik-shyǵys bóligine, eldi mekenderden oqshaý shoǵyrlanatyn boldy»,-dep jazady «Egemen Qazaqstan» basylymy búgingi sanyndaǵy «Oıyn bıznesi oqshaýlanbaq» atty materıalda. Osy jaǵdaıǵa túsinik bergen oblys ákimi Qaırat Qojamjarov bul qadamnyń, tutastaı alǵanda, halyqaralyq qalyptarǵa saı keletinin jáne týrıstik qyzmet ıelerin yntalandyrýǵa, atalǵan aýmaqta qurylys salasyn damytýǵa, óńirge ınvestıtsııa tartýǵa múmkindik beretinin atap kórsetti. Eń bastysy, Býrabaı turǵyndarynyń óskeleń urpaq tárbıesine alańdaýshylyǵy eskerilip otyrylǵandyǵy nazarǵa alynǵan kórinedi.
Osy gazettiń jazýynsha, elordadaǵy «Qazmedıa ortalyǵynyń» kıno-kontsert zalynda halyqaralyq «Dala daýysy» radıofestıvaliniń gala-kontserti ótti. Qazaq radıosy qazaq halqynyń áýenderin keńinen nasıhattaý maqsatynda uıymdastyrǵan osy bir óner jarysy jyl basynan kúni keshege deıin jalǵasqany belgili. Deńgeıi halyqaralyq bolǵan soń, qoıylǵan talap ta osal bolǵan joq. ıAǵnı, ár úmitker qazaqtyń dástúrli jáne estradalyq ánderin joǵary deńgeıde oryndaýy kerek. Bul talaptyń údesinen shyqqan da, shyqpaǵan da bar. Ony radıotyńdaýshylardyń ınternet arqyly bergen daýystary men kásibı mýzyka mamandarynyń pikirleri dáleldedi. Jyl basynan beri Qazaq radıosy, «Shalqar» arnasy jáne «Astana» radıolarynda «Dala daýysy» aıdarymen 130 ánshiniń oryndaýyndaǵy ánder ret-retimen berilip kelgen bolsa, sol 130-diń ekinshi aınalymǵa 50-i ǵana ótipti. Al, 50-diń ishinen iriktelip alynǵan, ıaǵnı, tyńdarmandar men qazylardyń talǵamynan shyqqan 25 ánshige gala-kontsertte «Úzdik dástúrli oryndaýshy», «Úzdik estrada ánshisi» jáne «Jańa esim» nomınatsııalary boıynsha «DALA DAÝYSY» radıofestıvaliniń arnaıy dıplomdary men kórkem bezendirilgen arnaıy kádesyılary tapsyryldy. Bul maqala «Dala daýysy» márege jetti degen taqyryppen berildi.
***
«Aıqyn» basylymynda áıelderdiń zeınet jasyn ulǵaıtý turǵysyndaǵy máseleni kótergen maqala basyldy. Búginde áıelderdiń zeınetke shyǵar jasyn 63-ke deıin ulǵaıtý máselesi kún tártibindegi eń ózekti másele bolyp tur. Sondyqtan da bolar, áıelderdiń zeınet jasyn ulǵaıtý aspannan alyna salyp, jasalǵaly otyrǵan nárse emestigin dáleldeý barysynda neshe túrli dáıekter alǵa tartylýda. Solardyń biri - er-azamattyń áıelge qaraǵanda az ómir súretindigi bolyp otyr. 2050 jylǵa qaraı elimiz turǵyndarynyń shıregi 65 jastan joǵary bolady, ıaǵnı jastardan qarttar sany arta túsetinin aıtady sarapshylar. Sol qarttardyń arasynda áıelder sany basym bolyp, erlerdiń qatary sıreı bastaıtyn kórinedi. Sebebi sońǵylarynyń ómir súrý merzimi qysqa eken.
«Latyn álipbıine kóshemiz degeli tańba men dybysty shatastyryp, álipbı qurastyryp jatqandar kóbeıipti. Olardyń arasynda álipbı jasap, patent alyp, qaǵazdaryn jalaýlatyp júrgender, tipti avtorlyq álipbıine óz esimin berip úlgergender de bar kórinedi. Bul týraly keshe «Amanat» ıntellektýaldyq klýbynyń Memleket basshysy Joldaýynda aıtylǵan 2025 jyldan bastap qazaq álipbıin latyn qarpine kóshirý tapsyrmasyna sáıkes ótken qoǵamdyq talqylaý kezinde aıtyldy»,-dep jazady «Aıqyn» gazeti. «Nur Otan» HDP qoldaýymen ótken «Amanattyń» kezekti otyrysynda pýblıtsıst, mádenıettanýshy Serik Erǵalı qazaq álipbıin latyn qarpine kóshirýde úsh tarap belsendi áreket etýi tıis degen pikir bildirdi. «Birinshi tarap - sheshim qabyldaıtyn ári atqaratyn bılik, ekinshisi - latyn álipbıiniń júıesi men alǵyshartyn ázirleıtin ǵylymı tarap jáne naqty nátıjege múddeli baqylaýshy ári yqpaldy qoǵamdyq orta. Biz búgin osy úshinshi taraptyń atynan jınalyp otyrmyz. Jańa álipbı tujyrymdamasy qazaq tiliniń dybystyq standarty, qaripterdi júıeleý men taǵaıyndaýdaǵy basty krıterııler men talaptardyń resmı túrde bekitilgeni abzal. Óıtkeni, másele qazaq tili álipbıiniń kestesin jasaqtaýmen bitpeıdi. Eń bastysy, til tutynýshylarynyń ony ońaı da jedel túsinetinin qamtamasyz etetin sharalar qajet. Sonyń ishinde jańa álipbıge negizdelgen orfografııalyq jáne orfoepııalyq sózdikterden bastap, qoldanýshyǵa qajetti barlyq resýrstar qolda bolarlyqtaı áleýetti ázirleý mańyzdy» deıdi ol. Bul jaıynda tolyǵyraq «12 jyldy tıimdi paıdalaný qajet» atty maqalada jazyldy.
***
«Alash aınasy» gazetiniń «Oı-kókpar» aıdarynda «Birneshe aı boıy jumysshylarǵa jalaqy bermegen mekeme basshylaryn qylmystyq jaýapkershilikke tartý kerek pe?» máselesi kóterilip otyr. «Jaqyn arada QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Serik Ábdenov: «Mınıstrlik óńirlerde eńbek daýynyń týyndaý táýekeline ushyraǵan 350-den astam kásiporynǵa monıtorıng júrgizdi. Búginde 500-den astam kásiporyn 2,5 mlrd. teńge jalaqy boıynsha qaryzyn ótedi. Ókinishke qaraı, áli kúnge deıin qaryz kólemi qysqarmaı otyr. Qazir elimizde óndirilmegen qaryz 1, 137 mlrd. teńgeni quraıdy. Sáıkesinshe, biz áleýmettik - eńbek daýlaryn sheshý jóninde keshendi jospar qabyldadyq»,-dep elimiz boıynsha tólenbegen jalaqy kóleminiń azaımaı otyrǵanyn málimdedi»,-dep jazady basylym. Osy oraıda keıbir mamandar jumysshylaryna aılap jalaqy bermegen mekeme basshylaryn qylmystyq jaýapkershilikke tartý týraly usynys aıtýda.
