Jumysshy mamandyqtar jyly: Senatorlar eńbek resýrstary jóninde dóńgelek ústel ótkizdi
ASTANA. KAZINFORM – Senat Tóraǵasy Máýlen Áshimbaev Soltústik Qazaqstan oblysynyń eńbek ujymdarymen, máslıhat depýtattarymen, Qazaqstan halqy Assambleıasynyń múshelerimen, qoǵamdyq jáne dinı birlestikterdiń ókilderimen kezdesti.
Óńirge sapar barysynda Memleket basshysynyń Jumysshy mamandyqtar jyly aıasyndaǵy jáne aımaqtardyń ósip-órkendeýine jol ashatyn jańa óndiris oryndaryn damytý jónindegi tapsyrmalaryn iske asyrýǵa qatysty máseleler de talqylandy. Bul rette mańyzdy baǵyttar boıynsha Senat pen máslıhattardyń birlesken jumysy erekshe mánge ıe ekeni aıtyldy.
Palata Tóraǵasy «Qazaqstan óńirlerinde eńbek resýrstaryn damytý: qazirgi jaǵdaıy men keleshegi» taqyrybyna arnalǵan dóńgelek ústelge qatysty. Ol óz sózinde Memleket basshysy Joldaýda belgilep bergen basymdyqtardyń biri – aımaqtardyń ósip-órkendeýine jol ashatyn jańa óndiris oryndaryn damytýdyń mańyzyna nazar aýdardy. Máýlen Áshimbaev atap ótkendeı, bul maqsatqa qol jetkizý úshin bilikti, kásibı mamandar men barlyq deńgeıde keshendi jumys júrgizý qajet.
– Prezıdentimiz Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev «Ana tili» gazetine bergen suhbatynda ekonomıkanyń ósýin qamtamasyz etý – aldymyzda turǵan basty mindet ekenin atap ótti. Qazirgi tańda elimizde salalyq mamandar – ınjenerler, energetıkter, sý sharýashylyǵy mamandary, agronomdar, mal dárigerleri jáne basqa da mańyzdy mamandyqtardyń ókilderi suranysqa ıe. Sondyqtan Memleket basshysy 2025 jyldy Jumysshy mamandyqtar jyly dep jarııalady. Bul rette atalǵan mamandardy daıarlap qana qoımaı, elimizde erekshe eńbek mádenıetin qalyptastyrý, eńbek adamdaryna qurmet kórsetýge tárbıeleý, eńbeksúıgishtik pen kásipqoılyq qundylyqtaryn dáripteý asa mańyzdy. Eńbek adamdary – el damýynyń negizi. Sol sebepti, jumysshy mamandyqtardyń bedeli joǵary deńgeıde bolýy kerek, – dedi Senat Spıkeri.
Osy oraıda oblystardyń sapaly ekonomıkalyq damýyn olardyń erekshelikteri men búgingi problemalaryn eskere otyryp qamtamasyz etýdi kózdeıtin naqty sharalarǵa basa mán berildi. Máýlen Áshimbaevtyń aıtýynsha, eńbek resýrstarynyń tapshylyǵy, ártúrli óńirler, qala men aýyl jáne mamandyqtar arasyndaǵy eńbek dısproportsııasy, teńgerimsiz ýrbanızatsııa, demografııalyq daǵdarys qazirgi tańdaǵy eń ózekti máseleler bolyp sanalady. Olardy sheshý úshin barlyq múddeli taraptyń kúsh-jigerin ortaq maqsatqa jumyldyrý qajet.
– Óńirler arasyndaǵy eńbek resýrstarynyń teńgerimin qamtamasyz etý – mańyzdy mindet. Túrkistan, Jambyl oblystary sııaqty eńbek resýrstary artyq óńirler men jumys kúshi jetispeıtin aımaqtar bar. Mysaly, Soltústik Qazaqstan oblysy. Atalǵan máselege bul óńirdegi halyqtyń tabıǵı kemý úderisi de óz saldaryn tıgizýde. Búginde Soltústik Qazaqstan oblysynda týý kórsetkishi tómen, al, ólim-jitim joǵary deńgeıde. Bul ekonomıkalyq ósýdiń baıaýlaýyna jáne óndiris áleýetiniń tómendeýine ákeletin problemalar týyndatady. Demografııalyq úrdister men ekonomıkamyzdyń qajettilikterin eskere otyryp, eńbek resýrstarynyń ishki kóshi-qonyn júıeleý, kadrlardy rotatsııalaý, jastardy oqytý jáne jumysqa ornalastyrý baǵdarlamalaryn jandandyrýdyń mańyzy zor ekenin ańǵaramyz. Burynǵy tájirıbeni taldap, ol baǵdarlamalardyń nege tıimsiz bolǵanyn zerdelep, elimizde eńbek kóshi-qonynyń aýqymyn arttyrýǵa qajetti qadamdar men tetikterdi pysyqtaǵan jón, – dep, Palata Tóraǵasy eńbek kóshi-qony baǵdarlamalaryn odan ári damytý kerek ekenin atap ótti.
Máslıhat depýtattarymen jáne óńir jurtshylyǵymen kezdesý kezinde Máýlen Áshimbaev Soltústik Qazaqstan oblysynyń agroónerkásiptik áleýetine toqtalyp, Senat depýtattary ony iske asyrýǵa zańnamalyq deńgeıde qoldaý kórsetýge daıyn ekenin jetkizdi. Osyǵan baılanysty ındýstrııalyq jáne ınfraqurylymdyq jobalar, sondaı-aq, birlesken jumystyń basqa da negizgi baǵyttary sóz boldy. Sonymen qatar kezdesýde ınfraqurylymdy jańǵyrtý, onyń ishinde aýyldardaǵy elektr jelilerin jańartý máselesi asa mańyzdy ekeni aıtyldy.
– Oblysta ınfraqurylymdy jańǵyrtýǵa da basa mán berilip otyr. Atap aıtqanda, byltyr 2-shi JEO-da jańa murjanyń qurylysy aıaqtaldy. Aýyldyq jerlerde elektr jelilerin jańartý jumystary júrgizilip jatyr. Senatorlar 2025 jylǵa arnalǵan respýblıkalyq bıýdjetti qaraý barysynda Soltústik Qazaqstan oblysynyń usynystaryn nazarǵa aldy. Sonyń nátıjesinde mańyzdy ınfraqurylymdyq jobalardy iske asyrýǵa qosymsha qarajat bólindi. Naqty aıtar bolsaq, olar – aýyldardy sýmen, jylýmen jabdyqtaýǵa jáne óńirlik damý salalaryna qatysty jobalar. Aldaǵy ýaqytta Palata osy óńirden saılanǵan senatorlarmen birge Soltústik Qazaqstan oblysynyń jan-jaqty damýyna qajetti kómek pen qoldaý kórsetýdi jalǵastyra beredi, – dep, Máýlen Áshimbaev máslıhat depýtattaryn Parlamenttiń zańnamalyq jumysyna belsendi qatysýǵa jáne óńirlerdegi ózekti problemalardy sheshýge arnalǵan tujyrymdamalyq usynystar ázirleýge shaqyrdy.
Kezdesýge Qazaqstan halqy Assambleıasynyń músheleri men óńirdegi din ókilderi de qatysty. Parlament depýtattary olarmen birge rýhanı dıplomatııany damytýǵa qatysty mańyzdy máselelerdi talqylap, Álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń VIII Sezi aıasyndaǵy maqsat-mindetterdi iske asyrý jóninde pikir almasty.
– Elimizdegi barlyq etnıkalyq toptyń rýhanı, mádenı, gýmanıtarlyq múddelerin qamtamasyz etý úshin birlesken jumysymyzdy odan ári jalǵastyra beremiz. Bul iste eń mańyzdy mindetterdiń biri memlekettik tildi ilgeriletý jáne qoldaý ekeni anyq. Qazaq tili – Qazaqstandaǵy barlyq etnıkalyq topty ortaq muratqa jumyldyratyn basty tetikterdiń biri. Oǵan eshqandaı kúmán joq. Jalpy, qazirgi tańda bárimiz memlekettilik, Táýelsizdik jáne Prezıdentimizdiń eldegi birlik pen kelisimdi nyǵaıtýǵa arnalǵan saıasaty sııaqty ortaq qundylyqtar tóńireginde birigýimiz kerek. Bul rette Soltústik Qazaqstan oblysy ózge óńirlerge úlgi kórsetedi dep senemin, – dedi Senat Tóraǵasy.
Sonymen qatar sapar aıasynda senatorlar 6 myńnan astam stýdent oqıtyn Manash Qozybaev atyndaǵy Soltústik Qazaqstan ýnıversıtetine baryp, oqý ornynyń bilim berý isimen, ǵylymı-zertteý qyzmetimen jáne odan ári damý strategııasymen tanysty. Sondaı-aq depýtattarǵa mal, ósimdik sharýashylyqtaryna arnalǵan zerthanalary bar oqý-zerthanalyq korpýstyń qyzmeti tanystyryldy. Onda tájirıbeler men ǵylymı zertteýler júrgiziledi.
Senat Tóraǵasy Azamattardy qabyldaý ortalyǵynyń qyzmetimen de tanysty. Odan bólek, «Zelenyı Sever» JShS jylyjaı kesheni men «Nord Panels» JShS aǵashty tereń óńdeý zaýytynyń eńbek ujymdarymen júzdesti.
Máýlen Áshimbaev «Qyzyljar Creative Center» kreatıvti ındýstrııa ortalyǵynda «Sensitive» ınklıýzıvti bı tobynyń ujymymen de kezdesti. Memleket basshysynyń tapsyrmasyn oryndaý maqsatymen iske asyrylǵan bul joba jastardyń óńirden ketýin azaıtý úshin tıisti jaǵdaı jasaı otyryp, kreatıvti ekonomıkaǵa qajetti mamandar daıarlaýǵa, jas talanttardyń qabiletterin shyńdaýǵa jáne olarǵa qoldaý kórsetýge yqpal etip keledi.
SQO-da qandaı jumysshy mamandyqtarǵa suranys joǵary ekenin jazǵan bolatynbyz.