«Jol kartasy» jónge salynsa, el yrysy eselene túsedi

ASTANA. Maýsymnyń 3-i. QazAqparat /Ernur Aqanbaı/ - Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń bıylǵy Joldaýynda bergen tapsyrmasyn oryndaý úshin Úkimet Óńirlik eńbekpen qamtylý strategııasyn júıeli túrde iske asyrýǵa kirisip ketti.Aýyzeki tilde «Jol kartasy» dep atalatyn bul qujattyń mynadaı daǵdarys kezinde áleýmettiń kóńil-kúıin tómendetpeı, keleshekke degen kemel senimin nyǵaıtýda mańyzy zor.

Birden aıtaıyқ, қazirgi ýaқytta respýblıkamyzda osy strategııasyn jүzege asyrý jөnindegi mınıstrlikterdiң, vedomstvolardyң, әkimdikterdiң birlesken daıyndyқ jұmystary tolyғymen aıaқtaldy. Strategııanyң өmirmen etene қabysýy үshin normatıvtik-құқyқtyқ baza қalyptastyryldy, respýblıkalyқ bıýdjet týraly zaңғa, halyқty jұmyspen қamtý jәne memlekettik satyp alý mәselelerine қatysty zaңnamalarғa өzgertýler engizildi. Mәselen mamyr aıynyң basynda Memleket basshysy «Қazaқstan Respýblıkasynyң keıbir zaңnamalyқ aktilerine jұmyspen қamtý jәne mindetti әleýmettik saқtandyrý mәseleleri boıynsha өzgerister men tolyқtyrýlar engizý týraly» Zaңғa қol қoıdy. Zaң halyқty jұmyspen қamtýdy damytýғa, jұmyssyzdyқ deңgeıin azaıtýғa, jұmys ýaқytynyң tolyқ emes rejiminde jұmys isteıtin қyzmetkerlerdi әleýmettik қoldaý үshin jaғdaı jasaýғa, sondaı-aқ 2009-2010 jyldary jұmysynan aıyrylyp қalғan azamattardy әleýmettik jaғynan қorғaýdy arttyrýғa baғyttalғan. Jalpy «Jol kartasyn» jүzege asyrýғa respýblıkalyқ bıýdjetten 140 mlrd. teңge қarjy bөlinip otyr. Maқsatty toptarғa kiretin tұlғalardyң sany kөbeıtilip, әleýmettik tөlemderdiң merzimi 4 aıdan 6 aıғa ұzartyldy. Barlyқ deңgeıdegi mәslıhattar jergilikti bıýdjetterdi naқtylap, «Jol kartasyn» teңdeı қarjylandyratyn somany anyқtady. Ol - 51,3 mlrd. teңge. Bұdan bөlek, өңirlerge berý үshin қarastyrylғan respýblıkalyқ bıýdjettegi josparlanғan қarajat әkimdikterge tolyқ kөlemde aýdaryldy. «Jol kartasy» aıasynda elimizde 254,2 myң қosymsha jұmys ornyn jәne jastar tәjirıbesi baғdarlamasyn keңeıtý әri halyқtyң maқsatty toptary үshin әleýmettik jұmys ornyn құrý esebinen 95,7 myң ýaқytsha jұmys ornyn құrý josparlanyp otyr. Eңbek jәne halyқty әleýmettik қorғaý mınıstrliginiң mәlimetinshe, aғymdaғy jyldyң mamyr aıynda oblystar, Astana men Almaty қalalarynyң әkimderine Strategııany iske asyrý үshin 15, 3 mlrd. teңge aýdarylғan. Onyң ishinde 14,6 mlrd. teңge jөndeý jұmystaryn jүrgizýge, 324 mln. teңge әleýmettik jұmys ornyn jәne jastar tәjirıbesin құrýғa, 334 mln. teңge kadrlardy daıarlaýғa jәne қaıta daıarlaýғa jұmsalatyn bolady. Bүginde bөlingen қarjyny ıgerý jұmystary bastaldy. Aıtalyқ, 500 joba boıynsha jөndeý jұmystary қolғa alynyp, bұl maқsatқa bөlingen қarjynyң 6,4 mlrd.teңgesi ıgerilgen, 14 myң 561 jұmys orny құrylғan. Bұdan bөlek joғary oқý oryndaryn bitirgen tүlekterdi eңbekke ornalastyrý jұmystary belsendi jүrgizilip jatyr. Қazirgi taңda 3 myң 945 kәsiporyndar jәne ұıymdarmen kelisimsharttar bekitilip, 10 myң 896 tүlek olarғa eңbek etýge jiberilgen. Kadrlardy daıyndaıtyn 382 oқý orny anyқtalyp, olardyң 228-men kelisimsharttarғa қol қoıylғan. Bүginde 9 myң 223 adam қaıta daıarlyқtan өtip jatyr. Endi «Jol kartasy» aıasynda atқarylyp jatқan jұmystyң myna parasyna oıyssaқ. Mamyrdyң 8-nen bastap elimizdiң barlyқ өңirlerinde memlekettik satyp alýlardy jүrgizýdiң aıryқsha tәrtibin қoldana otyryp, «Jol kartasy» boıynsha jұmystardy iske asyrýdyң konkýrstyқ rәsimderi bastaldy. Taıaý ýaқyta өңirlerde «Jol kartasynda» josparlanғan barlyқ jobalar boıynsha memlekettik satyp alýlar jөnindegi konkýrstar aıaқtalady. Mamyrdyң 26-ғy jaғdaı boıynsha, 2 myң 312 joba boıynsha memlekettik satyp alýlardyң konkýrstary өtkizilgen. Bұl jobalardyң jalpy sanynyң 48,4 paıyzy. Konkýrs jeңimpazdarymen 1 myң 638 kelisimshart jasalғan. Osy tұsta «Jol kartasyn» jүzege asyrýғa bөlingen bıýdjet қarajatynyң maқsatty paıdalanylýy asa maңyzdy dүnıe ekenin aıtқymyz keledi Bұny Үkimettiң osy dүısenbidegi selektorlyқ keңesinde Eңbek jәne halyқty әleýmettik қorғaý mınıstri Gүlshara Әbdiқalyқova kөterdi. «Қazirgi taңda «Jol kartasyn» jүzege asyrýғa bөlingen bıýdjet қarajatyn tıisti jәne maқsatty paıdalaný maңyzdy mәsele bolyp tabylady. Қarajattyң қalaı bolsa solaı jұmsalýyna jol bermeý қajet. Atalmysh jobany jүzege asyratyn bıznes қoғamdastyқtar belsendi jұmys jүrgizgeni jөn», - deıdi mınıstr. G. Әbdiқalyқovanyң sөzine қaraғanda, «Jol kartasynyң» қalaı jүzege asyp jatқanyna monıtorıng jasaý үshin mınıstrlik eңbekpen қamtý mәselesi boıynsha jedel esep jүrgizýdiң biryңғaı formasyn әzirlegen. Osyndaı jүıeli jұmystar jolғa қoıylғanyna қaramastan, birқatar өңirler «Jol kartasyn» jүzege asyrýғa әli құlshyna kirispepti. Mәselen Aқmola, Jambyl, Batys Қazaқstan, Maңғystaý, Oңtүstik Қazaқstan oblystarynda jәne Astana men Almaty қalalarynda bұl mәselemen aınalysatyn organ әli anyқtalmaғan. Mınıstrlik derekterdi alý үshin kimge jүginerin bilmeı әlek bolyp jatқan kөrinedi. Bұl olқylyқty joıý үshin Eңbek mınıstrligi Үkimetke «Jol kartasynyң» jүzege asyrylý barysyn tıimdi baқylaýdy қamtamasyz etý үshin vedomstvoaralyқ komıssııa mүsheleri basқaratyn jұmys toptaryn құrý týraly ұsynys jasap otyr. Mұndaı jұmys toptary jergilikti jerlerge shyғyp, jaғdaıdy kөzbөn kөrip, kem-ketikterdi joıýmen aınalysatyn bolady. Іshinara osyndaı tүıtkilder bolғanymen, tұtastaı alғanda Үkimettiң «Jol kartasyn» tıimdi jүzege asyryp jatқanyn aıtý қajet. Premer-Mınıstr Kәrim Mәsimovtyң өzi bұny aıryқsha nazarynda ұstap otyr. Үkimet basshysy oblystardyң, Almaty men Astana қalalarynyң әkimderine Өңirlik eңbekpen қamtylý strategııasyn jүzege asyrýdy kesheýildetpeýdi, al orynbasary Erbol Orynbaevқa «Jol kartasyn» jүzege asyrý үshin aımaқtarғa bөlingen қarjyny қaıtadan bөlip, қarjyny meılinshe қajetti tұstarғa baғyttaý mәselesin pysyқtaýdy tapsyryp otyr. Daғdarys kezinde halyқty eңbekpen қamtýdyң maңyzdylyғyn eskerile otyryp, bұl mәsele Үkimettiң aldaғy aptadaғy selektorlyқ keңesinde taғy da қaralatyn bolyp kelisildi.