Jetisý oblysynda keıingi úsh jylda qandaı jumystar atqaryldy

TALDYQORǴAN. KAZINFORM – Jetisý oblysy úsh jyl ishinde áleýmettik-ekonomıkalyq damý kórsetkishteri boıynsha respýblıkadaǵy úzdik úshtikten kórindi. Bul týraly oblys ákiminiń baspasóz qyzmeti málimdedi.

Ákimdiktiń málimetinshe, keıingi úsh jyl ishinde óńirge 1,2 trln teńge ınvestıtsııa tartyldy. Onyń ishinde 796 mlrd teńgesi – jeke ınvestıtsııa. Jalpy quny 135 mlrd teńgeden asatyn 135 joba júzege asyrylyp, 3,5 myń jańa jumys orny ashyldy. Atap aıtqanda, Taldyqorǵanda akkýmýlıator shyǵaratyn «Asma Industrial» JShS, maı óńdeıtin «Jetisý Majıko agrokesheni» jáne «Stalbeton» kirpish zaýyttary jumys istep tur. Sonymen qatar atalǵandardyń qatarynda Kerbulaq aýdanynda qurylysy júrip jatqan taý ken baıytý kombınaty bar. 

Kólik-logıstıka salasynda Qazaqstan-Qytaı shekarasyndaǵy «Qorǵas – Shyǵys qaqpasy» AEA, «Nur joly», «Dostyq» ótkizý beketteri men «Altynkól» stantsııasy negizgi ekonomıkalyq draıverge aınaldy. AEA aýmaǵynda 54 mlrd teńgeniń 30 jobasy júzege asyp, 1,8 myń jumys orny quryldy. Qazirgi tańda jalpy quny 629 mlrd teńgeden asatyn 38 joba iske asyrý satysynda tur. Onyń aıasynda taǵy 5 myń jumys orny ashylady dep josparlanǵan.

«Dostyq» stantsııasynda jańa avtomobıl ótkizý pýnkti salyndy, onyń ótkizý qabileti táýligine 1 600 kólikke deıin jetti. Sonymen qatar jylyna 3,9 mıllıon tonna nemese 350 myń konteıner óńdeı alatyn eki kópfýnktsııaly júk termınaly – «Dostyk TransTerminal» men «ETT Dostyk» iske qosyldy.

Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes, Dostyq–Moıynty temir jol ýchaskesiniń qurylysy bıyl aıaqtalady. Joba júzege asqannan keıin bul baǵyttyń ótkizý qabileti táýligine 60 jup poıyzǵa deıin artady.

Agroónerkásiptik keshende ónimderdi jergilikti jerde óńdeý deńgeıi 65%-ǵa jetti, onyń ishinde qant qyzylshasy, júgeri, bıdaı, soıa, et, sút ónimderi óńdeledi. Qant qyzylshasy alqaby 3,3 esege ulǵaıyp, 13,7 myń gektardan 635 myń tonna ónim jınaldy. Mal basy 2,5 mln-nan asyp, onyń ishinde 552 myńy – iri qara, 2,0 mln. basy – usaq mal, 224 myńy – jylqy. Azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý maqsatynda 55 jańa veterınarlyq pýnkt salyndy. 

Paıdalanylmaı jatqan 1,2 mln gektar jer anyqtalyp, onyń 712 myń gektary qaıta aınalymǵa engizildi. 500 myń gektardan astamy memleket menshigine qaıtaryldy.

Turǵyn úı salasynda 1 mln sharshy metrden astam baspana salyndy. Taldyqorǵanda kóppáterli 85 úı, sondaı-aq 182 jeke turǵyn úı paıdalanýǵa berildi. Oblys ortalyǵynda turǵyn úı kezegi 8,3%-ǵa tómendedi. Apatty úıler máselesi 90%-ǵa sheshildi. 

Gazdandyrý jumystary aıasynda 84 eldi mekenge kógildir otyn jetkizildi. «Taldyqorǵan-Úsharal» magıstraldy gaz qubyrynyń qurylysy tolyq aıaqtalǵan jaǵdaıda, 192 aýyldy gazben qamtý kózdelip otyr. Aımaqta ortalyqtandyrylǵan aýyzsýmen qamtý deńgeıi 91,3%-dy qurady. 

Jol salasynda 500 shaqyrymǵa jýyq respýblıkalyq mańyzy bar joldar jańǵyrtyldy. «Taldyqorǵan–Úsharal», «Úsharal–Dostyq», «Saryózek–Kóktal» jáne «Jarkent–Qorǵas» baǵyttaryndaǵy joldar qaıta jóndelip, tranzıttik áleýet artty. 

Týrızm salasy qarqyn alyp keledi. Balqash jáne Alakól kólderine aparatyn joldar salyndy. Úsharal áýejaıy iri ushaqtardy qabyldaı alatyndaı etip qaıta jabdyqtaldy. Jasylkól jáne Burhanbulaq baǵytynda da jol qurylysy bastaldy. Ótken jyly óńirge 2 mln-nan astam týrıst kelgen.

Áleýmettik salada 270 nysan salyndy nemese kúrdeli jóndeýden ótti. Aýyldyq jerlerge jáne qalaǵa barǵan dárigerlerge 5 mln teńgeden 110 dárigerge kóterme aqy berilip, kadr tapshylyǵy 20,3%-ǵa tómendedi. 20 jańa bilim berý nysany boı kóterdi. «Jaıly mektep» jobasy aıasynda Jarkent pen Taldyqorǵan mańynda 1200 oryndyq mektepter paıdalanýǵa berildi.

Bilim berý salasynda 20 nysan salyndy, olardyń 15-i – jańa mektepter. Bul kezeńde beıimdelgen ǵımarattar sany 69-dan 39-ǵa deıin azaıdy.

Mádenıet jáne sport salasynda 33 sport nysany men 13 mádenıet úıi ashyldy. Sh.Ýálıhanovtyń «Altynemel» memorıaldy kesheni men taǵy 10 mádenı nysanǵa kúrdeli jóndeý júrgizildi. Voleıbolshylarǵa arnalǵan oqý-jattyǵý bazasy, ústel tennısi ortalyǵy iske qosyldy.

Abattandyrý baǵytynda 11 saıabaq, 5 shaǵyn saıabaq, 2 alleıa salyndy. 360 myń aǵash otyrǵyzyldy, jyl sońyna deıin taǵy 60 myń túp kóshet egý josparlanǵan. 197 balalar alańy abattandyrylyp, taǵy 76-syn jańartý kózdelip otyr. 

Eske salaıyq, Prezıdent Jarlyǵymen elimizde úsh jańa oblys qurylǵan bolatyn.