Jer astyndaǵy qaýipsizdik: «Jomart» kenishi jańa tehnologııalar engizip jatyr
ULYTAÝ. KAZINFORM – «Jomart» kenishinde bolǵan apattan keıin óndiriste qaýipsizdikti kúsheıtýge baǵyttalǵan jańa tehnologııalar engizilip jatyr.
Búginde munda 1 144 adam eńbek etedi. Jumysshylar zamanaýı tehnıkamen qamtylyp, atmosferany baqylaýdyń kópsatyly júıesi iske qosyldy. Negizgi maqsat – árbir kenshiniń ómirin qorǵaý jáne óndiristiń turaqtylyǵyn qamtamasyz etý.
Qaýipsizdik júıesi
Apattan keıin «Qazaqmys» korporatsııasy buryn-sońdy bolmaǵan sharalardy qolǵa aldy.
– Úkimettik komıssııa 45 is-shara usyndy. Onyń 29-y oryndaldy, qalǵandary atqarylýda. Barlyq usynysty korporatsııa tolyq qabyldady, - deıdi Óndiristik qaýipsizdik jáne eńbekti qorǵaý basqarmasynyń basshysy Gúlshat Estaeva.
Kenishke statsıonarlyq gaztaldaý sensorlary ornatylyp, 130 portatıvti «Spýtnık-1M» qurylǵysy satyp alyndy. Olar metan men zııandy gazdardy, temperatýrany anyqtaıdy. Sonymen qatar gaztaldaǵyshtarǵa arnalǵan arnaıy «selfı-taıaqshalar» alyndy. Bul shahterlerge qazbanyń joǵarǵy bóliginde jınalatyn gazdy qaýipsiz ólsheýge múmkindik beredi.
Ǵylymı qoldaý
Kenishte metan gazynyń bólinýi alǵash ret baıqaldy. Bul rette «NTK SpetsShahtStroı» jáne «VostNII» ınstıtýttary jumyldyrylyp, zerthanalyq qorytyndylar boıynsha qatań baqylaý men jeldetý jaǵdaıynda jumys isteýge ruqsat berildi.
«Seriktes» bazasynda zerthana ashylyp, aýa men rýda synamalary taldanady. Qosymsha 20 synama alǵysh, 27 qýattaý qurylǵysy, 5 derekter oqý júıesi alyndy.
Ár qadamdy baqylaý
Shahtada pozıtsııalaý júıesi engizildi. 15,5 shaqyrym kabel tartylyp, 49 qurylǵy ornatyldy. Endi jer astynda 100% baılanys bar.
– Ár shahter belgisi bar sham jáne beınejetonmen jabdyqtalǵan. Eger ol qozǵalmaı qalsa, júıe dabyl soǵady. Bul jedel kómek kórsetýge múmkindik beredi, - deıdi Gúlshat Estaeva.
Sonymen qatar burǵylaý tehnıkasyna metan-rele ornatylyp jatyr. Bul qurylǵy gaz deńgeıi kóterilse, qozǵaltqyshty avtomatty túrde toqtatady. Jyl sońyna deıin 16 tehnıka osyndaı qurylǵymen jabdyqtalady.
Shahterlerdiń pikiri
Jumysshylar qaýipsizdikke degen kózqarastyń ózgergenin aıtady.
– Áýeli tehnıkany tekseremiz, keıin kenjarǵa kirisemiz. Qaýip kórinse, dereý habarlaımyz. Bastysy – bárimizdiń úıge aman oralýymyz, - deıdi burǵylaýshy Arman Syzdyqov.
Innovatsııalyq tehnıka
2023 jyly kenishke Epiroc Atlas Copco kompanııasynyń akkýmýlıatormen júretin tıep-tasymaldaý mashınalary ákelindi. Olar 800 volttyq batareıamen 4 saǵat jumys isteıdi, batareıa birneshe mınýtta aýysady. Tehnıka shýsyz ári ekologııalyq taza.
– Elektr tehnıkasy dızel qaldyqtaryn shyǵarmaıdy jáne tynysh jumys isteıdi, - deıdi shahterler.
Bir mashınanyń quny shamamen 273 myń eýro.
Óndiris áleýeti
«Jomart» kenishiniń jyldyq óndiristik qýaty – 4 mln tonna rýda. Jumys kameralyq-baǵanalyq júıemen júrgiziledi. Kenishte 67 taý-ken jabdyǵy, 10 ózi júretin mashına, táýligine 11 myń tonna rýdany óńdeıtin 4 usatý kesheni bar. Táýlik boıy kezekshilik etetin «Seriktes» qutqarý qyzmeti de jumys isteıdi.
Jerasty jumysshylarynyń ortasha aılyq jalaqysy – shamamen 850 myń teńge.
Qaıta iske qosylý
Apattan keıin kenish 17 aqpanda tolyq toqtatylǵan edi. Tek tirshilik qamtamasyz etý júıeleri jumys istedi. 2025 jylǵy 16 maýsymda №2 shahtalyq alań qaıta iske qosyldy. Apat bolǵan aýmaq áli jabyq tur.
– Qaýipsizdik – bizdiń basty basymdyǵymyz. Reseıdiń kómir shahtalarynda qoldanylǵan tehnologııalardy biz de engizýdemiz. Maqsatymyz – mundaı qaıǵyly jaǵdaıdyń qaıtalanbaýy, - deıdi Gúlshat Estaeva.
Bolashaqqa baǵdar
Búginde «Jomart» – tek rýda óndiretin oryn ǵana emes, qaýipsizdik salasyndaǵy ozyq tájirıbeler engiziletin alań. Atmosferany baqylaýdyń kópqabatty júıesi, ǵylymı zertteýler men zamanaýı tehnıka kenishti Qazaqstandaǵy eń qorǵalǵan óndiris oryndarynyń birine aınaldyrdy.
Mundaǵy basty qaǵıda – adamnyń ómiri bárinen bıik tursa, óndiris te qaýipsiz bola alady.
Osyǵan deıin Jomart» kenishinde apattyń saldaryn joıý jumystary jalǵasyp jatqanyn habarlaǵan bolatynbyz.