«Jer amanaty» komıssııasy Tereşenko, Ábiqaev sııaqty azamattarǵa tıesili jer telimderin tekserip jatyr

ASTANA. KAZINFORM — Májilis depýtaty Baqytjan Bazarbek Bas prokýratýraǵa «Jer Amanaty» jer komıssııasy birneshe oblysta anyqtaǵan zańsyzdyqtardy tekserýdi surap, saýal joldady.

Depýtat komıssııaǵa kelip túsken shaǵymdar negizinde jer zańnamasyn óreskel buzýdyń birneshe mysalyn jeke-jeke baıandady.

10 jyl boıy ıgerilmegen 351 telim

— Jetisý oblysynyń Alakól aýdanynda 2025 jyldyń 25 sáýirinde jasaǵan issapar kezinde Aqshı aýylynda sý jaǵasyna kommertsııalyq maqsattaǵy 351 jer ýchaskesiniń 2016 jyldan beri ıgerilmeı, paıdalanylmaı jatqanyn kózben kórdik. Basqasha aıtqanda, berilgen jerlerdiń bos jatqanyna 10 jyl toldy. Sonda osy ýaqytqa deıin zań boıynsha 3 jyldyń ishinde ıgerilmeı, paıdalanylmaı jáne májbúrli túrde sot sheshimimen memleketke qaıtarylatyn 351 jer ýchaskesin jergilikti aýdan ákimdigi, aýdannyń jer, qurylys jáne sáýlet bólimderi, oblystyq jer resýrsyn basqarý departamenti basshylary men qyzmetkerleri nege baıqamaǵan? Qaıda qaraǵan? Qazir qolymda osy jerlerdiń báriniń kadastrlyq nómiri men aty-jóni bar. Tıisti tekseristi ashamyz, — dedi ol.

Tereşenkonyń jeri

Aıtýynsha, Sarqan aýdanynda tipti túsiniksiz jaǵdaı anyqtalǵan.

— Aýdan ákimi men azamattardan túsken ótinishter «Mart-Agro», «Sarkand-MTS-Agro», «Sarkand-Agro» sııaqty kásiporyndar berilgen jerdi ıgermeı, paıdalanbaı keledi degen ýáj aıtady. Keıbir atalǵan kásiporyndardyń artynda burynǵy Premer-mınıstri S. Tereşenkonyń jeri de bar, — deıdi Baqytjan Bazarbek.

Depýtat bul faktini Jetisý oblystyq Jer resýrstaryn basqarý departamenti teriske shyǵarǵanyn aıtady. 

— Deptamenttiń aqparaty boıynsha, joǵaryda atalǵan jerler ıgerilip jatyr, jer ınspektorlary zań buzylmady dep otyr. Al Sarqan aýdanynyń ákimi men bizben kezdesken halyq ıgerilmeı jatyr dep baıbalam salýda. Bul jaǵdaı, árıne, Bas prokýratýra men Jer resýrstaryn basqarý komıteti tarapynan tıisti tekserýdi qajet etip otyr, — dedi ol.

Qarasaı aýdanyndaǵy zańsyzdyqtar

— Almaty oblysynyń Qarasaı aýdanynda aýyl sharýashylyǵyna arnalǵan jerlerdi jalǵan qujattarmen zańsyz bólý, segmentatsııalaý órbip, baqylaýsyz ketip qalǵan. Jer kodeksiniń 110-baby boıynsha respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń mańyndaǵy aımaqtarda aýyl sharýashylyq telimderdi bólýge, segmentatsııalaýǵa tyıym salynǵan. Al qolymdaǵy materıalǵa súıensek, 2024 jyldyń 24 jeltoqsanynda Іrgeli aýyldyq okrýginde № 17223 kadastrlyq nómiri bar aýylsharýashylyq maqsatyndaǵy sharýa qojalyqqa berilgen 8 gektar jerdi ákimdiktiń jalǵan mórimen, jer qatynastary bólimi basshysynyń, ákimniń jalǵan qoltańbasymen telimniń bastapqy aýdany ekige bólingen. Keıin onyń bir bóligin 83 ýchaskege bólip tastaǵan. Qazir eshkim qylmystyq is qozǵaǵysy kelmeıdi. Nege, — dep surady Májilis depýtaty.

Sondaı-aq, Eltaı aýyldyq okrýginde aýylsharýashylyq maqsatqa berilgen jer ónerkásip júıelerine aınaldyrylyp, jańa kadastrlyq nómirlermen 30-ǵa jýyq telimge zańsyz bólingen.

— Bul faktini prokýrorlar, jer ınspektsııasy men «Jer amanaty» komıssııasy teksermeý úshin atalǵan jerdiń kadastrlyq nómiri men kadastrlyq isin tipti arhıvtik nusqasyn tyǵyp tastaǵan. Mundaı jaǵdaılar tek qana Qarasaı aýdanynda emes, Talǵar, Іle aýdanynda da oryn alyp otyr. Bul jerde aýdan ákimdigindegi laýazymdy tulǵalardyń arasynan uıymdasqan qylmystyq toptar jumys istep tur, — dedi Baqytjan Bazarbek.

Reseı azamattaryna jer berilip jatyr ma?

Depýtattyń sózinshe, «Jer amanaty» komıssııasyna aýylsharýashylyq maqsattaǵy jer telimderiniń sheteldik azamattar ıeligine ótý qaýpi týraly aryz-ótinishter túsip jatyr. 

— Naqtyraq aıtqanda, Aqmola oblysy Sandyqtaý aýdanynda 2004 jyly jer úleskerleri qurǵan «SPH Polına» JShS-niń 79 paıyz úlesin quryltaıshy «Dostyq sıntez» JShS Reseı Federatsııasynyń azamatyn syıǵa bergen. Keıin sol shetel azamaty jarǵylyq kapıtaldyń qalǵan úlesin 2022-23 jyldary 30 úleskerden satyp alyp, ózine jalpy aýmaǵy 1000 gektar aýylsharýashylyq jerdi rásimdep alǵany týraly aqparat qolymyzǵa tústi. Basqasha aıtqanda, aýylsharýashylyq maqsattaǵy kásiporynnyń jarǵylyq kapıtaly ınvestor retinde kirip alyp, kásiporyn múlkin satyp alyp, jer paıdalaný quqyǵyn sheteldikke rásimdep alý úrdisi tek Aqmola oblysynda ǵana emes, Soltústik Qazaqstan oblysynda da oryn alyp jatqany týraly aqparattar qolymyzǵa túsip otyr, — dedi ol.

Depýtat osy faktilerdiń bárin Bas prokýratýra tekserý kerek dep otyr.

— Joǵaryda atalǵan mán-jaı men faktilerdi eskere otyryp, bas prokýratýradan Alakóldiń jaǵasynda paıdalanylmaı jatqan 351 ýchaskeni, Sarqan aýdanyndaǵy «Mart-Agro», «Sarkand-MTS-Agro», «Sarkand-Agro» kompanııalarynyń jerlerin tekserýdi, Aqmola oblysyndaǵy «SPH Polına» JShS-ne tıesili bolǵan jerdi paıdalaný quqyǵy shetel azamattaryna berilý faktisin tekserýdi suraımyn, — dedi Májilis depýtaty.

Sondaı-aq, ol Bas prokýrordan buǵan deıin sot sheshimimen memleket menshigine qaıtarylǵan atyshýly general Novıkovtyń atyndaǵy jerge shekteý qoıýdy surady.

— Sózimniń sońynda «Jer amanaty» komıssııasy qazirgi tańda Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń Jer resýrstary komıtetimen birge Tereşenko, Ábiqaev jáne basqa da joǵary laýazymdy tulǵalarǵa tıesili jer telimderin tekserip jatqanyn aıta keteıin. Birlese otyryp mundaı jaıttardyń artynda kim turǵanyna qaramastan jerlerdi tekserý jumysyn jalǵastyra beremiz. Jańa faktilerdi bıyl qyrkúıek aıynda qoǵamǵa jetkizemin, — dedi Baqytjan Bazarbek.

Buǵan deıin Almaty oblysy Kegen aýdanynyń ákimdigi Kólsaı kólderiniń eteginde jatqan Saty aýylyndaǵy jer daýyna baılanysty tekserý bastaǵanyn jazǵan edik.