Jeńis Qasymbek elordada qylmys órship turǵanyn aıtqan depýtatqa eskertý jasady

ASTANA. KAZINFORM — Elordanyń Saryarqa aýdanynda qylmys órship tur. Bul týraly búgin Astana qalalyq máslıhatynyń kezekti sessııasynda depýtat Talǵat Erǵalıev aıtty.

— Maksut Narikbayev University jáne «Maın» saraptamalyq ortalyǵynyń zertteýlerine sáıkes, Astanadaǵy barlyq qylmystyń jartysynan kóbi qala aýmaǵynyń 3 paıyzynda oryn alady. Olar — vokzal, irgeles oramdar, jeke sektor. Bul «Saryarqa» aýdany men 16-okrýgte qylmys deńgeıiniń óte joǵary ekenin kórsetedi. Sarapshylardyń zertteýleri men qorytyndylary boıynsha barlyq qylmystyń 50 paıyzy Saryarqa aýdanyndaǵy shekteýli aımaqtarda jasalady, ásirese temirjol vokzaly mańynda, eski jeke sektorda jáne ónerkásiptik aımaqtarda, — dedi Talǵat Erǵalıev.

Ol sondaı-aq, Saryarqa aýdany qylmys deńgeıi boıynsha basqa aýdandarmen salystyrǵanda únemi birinshi orynda turǵanyn atap ótti. Depýtat 2024 jyldyń statıstıkalyq derekterin keltirip, Bas prokýratýranyń Quqyqtyq statıstıka komıtetiniń málimetine sáıkes, qalada 17 339 qylmys tirkelgenin málimdedi.

— Astana qalasyndaǵy jalpy qylmys sany men qylmys deńgeıiniń shoǵyrlanýyna qarasaq, bul aýdanda jylyna 40 087 qylmys jasalady. Qylmystyń túrleri boıynsha: Saryarqa aýdanynda jyl saıyn 35 adam óltirý, 26 zorlaý, 546 esirtki qylmysy tirkeledi. Demek, ár 10 kúnde bir adam ólimi, ár 15 kúnde bir zorlaý, kúnine 6 urlyq, 2 esirtki qylmysy jasalady. Kún saıyn bir tonaý nemese buzaqylyq bolady. Bul is-qımyldary esebindegi áskerı málimetter sııaqty. Crime ray halyqaralyq kórsetkishi boıynsha 100 myń adamǵa shaqqanda álemdegi qylmys jıi bolatyn 10 astananyń ishinde máselen, Karakasta — 3,5 myń, Pretorııada 3,5 myń qylmys jasalady. Saryarqa aýdany álemdegi qylmys eń jıi oryn alatyn astanalardyń ishinde ekinshi oryndy tur, — dedi depýtat.

Astana qalasynyń ákimi Jeńis Qasymbek depýtatqa mundaı derekterdi jarııa etkende abaı bolýy kerektigin eskertti.

— Mundaı málimdemelerdi óte saq jasaý kerek jáne óz tsıfrlaryńyzdy dáleldeý qajet. Bizdi Karakas jáne Venesýelamen salystyrý óte qıyn. Sondyqtan depýtattarymyzdy árbir sózine jaýapkershilikpen qaraýǵa shaqyramyn. Mundaı málimdemelerdi óte saq jasaý kerek, — dedi Jeńis Qasymbek.

Al Saryarqa aýdanynyń ákimi Janasyl Sháýkentaev aýdanda qylmys deńgeıi tómendep kele jatqanyn atap ótti.

— Bıyl biz bir polıtsııa beketin ashýdy josparlaǵan edi. Biraq eki beket ashylmaq. Taǵy bireýi jyl sońyna deıin iske qosylady. Qylmystyń tirkelýine keler bolsam, jalpy aýdan boıynsha byltyrmen salystyrǵanda 12 paıyzǵa tómendeý baıqalady. Eger 2024 jyly 4 myńnan astam qylmystyq is tirkelgen bolsa, bıyl bul kórsetkish aıtarlyqtaı tómen. Sonymen qatar aýdan boıynsha 2 myń kamera qosymsha ornatamyz, — dedi aýdan ákimi.

Osy oraıda Jeńis Qasymbek depýtat jarııa etken derekterdi tekserip, mán-jaıdy anyqtaıtynyn aıtty.

— Derekterińizdi qaıdan alǵanyńyzdy bilmeımin, ınternetten ala salǵan shyǵarsyz. Menińshe, óte qate saýal boldy. Maǵan renjimeýińizdi ótinemin. 2025 jyly elordada qylmys deńgeıiniń aıtarlyqtaı tómendeýi baıqaldy. Ótken jyldyń jeltoqsanyna qaraǵanda 26,7 paıyzǵa azaıdy. Qazaqstan boıynsha da, álemdik megopolıster reıtınginde de pozıtsııasy jaqsaryp keledi. Sondyqtan bizdi Karakaspen jáne basqalarymen salystyrý durys emes. Osy jerde otyrǵan bárimiz de jaýapkershiligi bar adamdarmyz. Baspasóz otyr, tikeleı efır júrip jatyr. Sóz sóılegende qısyndy aıtýlaryńyzdy ótinemin. Eskertý jasaı almaımyn. Biraq, qala basshysy retinde sizderden sony ótinemin. Bizdi adamdar estıdi. Biz kez kelgen málimdememizben qoǵamdyq pikirdi dúrliktiremiz. Qısyndy ári senimdi derektermen sóz sóıleýdi ótinemin, — dedi elorda basshysy.

Buǵan deıin Astananyń aldaǵy 5 jylǵa arnalǵan damý jospary qabyldanǵanyn jazǵan edik.