JEŃІSKE JETKІZGENDERІMІZ: Jaýyngerlerge qolǵap toqyǵan
«1942 jyly naýryz aıynda úlken aǵam Qojahmet, sodan keıin Nurahmet aǵam soǵysqa ketip, kúzde Batıha apaıymnyń eri, jezdem Qabıdolla da maıdanǵa attanǵan edi», - deıdi anam sol kezderdi eske alyp.
"Ákem erte qaıtys bolǵan. Eki bólmeli shaǵyn úıimiz boldy. Mine, sol jyldary Batıha apaıym eki balasy Oraz, Melis jáne qaıyn sińlisi Zaǵyshpen bizdiń úıge kelip turdy. Odan basqa da eki apaıym bar edi. Úlkender jaǵy tań atysynan jumysqa ketetin. Men balalarǵa qaraıtynmyn. Tamaq jaǵy da tapshy.
Alaıda, keshke analary kelgenshe shamam kelgeninshe baǵatynmyn. Bizdiń úımen irgeles úıde bir orys kempiri turýshy edi. Qoly qalt etse qolǵap, shulyq toqıtyn. Men de qyzyqtym. Bir kúni domalaqtalǵan bir jipti alyp baryp, orys apamnan shulyq toqýdy úırenýdi bastadym. Qyzyqqanym sonshalyq, maı shamnyń jaryǵymen de toqı beretinmin.
Sol kezderi bári «Maıdan úshin, Jeńis úshin!» dep, árbir úıden osynshama shulyq, osynshama qolǵap toqyp ótkizińder» degen buıryq túsetin. Apam jip ıirip, men toqyp, aýyl boıynsha jospardy oryndaǵan meni el maqtap, syılyqqa bir pıma, bir qoı men bólke nan bergeni áli esimde. Ábden toqymaǵa qyzyqqanym sonshalyq, bir kúni álgi orys apamnyń sháli toqyp otyrǵanyn kórip, úıge keldim de sháli toqıtyn jip izdedim. Bátıha apam sondaı kerbez, sánqoı jan edi. Apamnyń kebejesinen úlken domalaq aq jibek jip taýyp aldym da, orys apaıyma bardym. Endi sháli toqyp úırengim keletinin aıttym. Ol kisi sondaı momyn, meıirimdi, jaqsy kisi edi. Birden kele ǵoı úıreteıin dep, toqıtyn ıne usyndy. Bul meniń bir qupııa jumysym boldy. Eshkimge de tis jarmaı, shulyq toqımyn dep ketemin de, álgi shálini bitirýge asyǵamyn. Arasynda shulyq ta toqımyn.
Bir kúni úıge kelsem, Batıha apaıym apama ursyp jatyr eken. Sháli toqytatyn adam taýyp, endi jipti aparaıyn desem, kebejedegi jip joq, úıdiń esigin jappaı kete beresiz, alyp ketken ǵoı bireý dep. Men túk bilmegendeı boldym. On jasar qyz menen eshqaısy seziktenbedi de. Sóıtip júrip álgi shálini toqyp bitirdim de, sol úıde jýyp, kergishke kerip kettim. Erteńinde úlbiregen shálini qalǵan jibimen apaıymnyń qolyna ustattym. Sondaǵy apam men apaıymnyń tań qalǵany sonshalyq, «Kóz tıer, sen toqydy demeıin» dep meni qushaqtap, jerden kóterip aldy.
Qazirgi tańda jiptiń neshe atasy bar ǵoı. Biz bolsaq qoıdyń júninen ıirip, ony jýyp, shıratyp alyp kerek zatymyzdy toqydyq. Eshkiniń túbitin ıirmes buryn qylshyǵynan tazartýdyń álegi qanshama edi.
Mende arman joq. On alty qursaq kóterdim. Jeteýi úıli-barandy. Taǵdyrdyń salǵanyna daýa bar ma? Ákeleriń men úlken aǵań o dúnıelik boldy. Qudaıǵa táýbá, 20 nemere 15 shóbereniń qyzyǵyn qyzyqtap, beınettiń zeınetin kórip otyrmyn. Seksenge kelsem de, 70 jyl serik etken, maıdandaǵy jaýyngerler qadesine asqan toqyma toqý óneri áli ózimmen birge. Bir balama, nemereme shulyq toqyp kıgizbesem, qolym aldyma syımaıdy. Burynǵydaı kózimniń nury joq, sonda da úırengen is kóńilime jaqyn", - deıdi eki qoly urshyq aınaldyryp, jún ıirýden bir tynbaǵan anam. Máýlen AHMETQYZY anasy Qatıra Kúderiqyzy týraly.
