Jedel ishek ınfektsııasyn juqtyrǵan qyzylordalyqtardyń 84% – balalar
QYZYLORDA. KAZINFORM – Qyzylorda oblysynda jyl basynan beri jedel ishek ınfektsııasyn juqtyrýdyń 342 jaǵdaıy tirkeldi. Bul ótken jyldyń osy merzimimen salystyrǵanda 7 jaǵdaıǵa tómen.
Oblystyq sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamentiniń málimetinshe, aýrýǵa shaldyqqandardyń basym bóligi oblys ortalyǵynyń úlesinde — 96,4%. Jas shamasyna qaraı jiktesek, 84% — 14 jasqa tolmaǵan balalar.
Kún jylynǵan boıda qaýip eselenedi. Mamandar syrqat negizinen úı jaǵdaıynda daıyndaý tehnologııasy buzylǵan, durys saqtalmaǵan taǵamdy tutyný, qaınamaǵan sý ishý, bala kútimi barysynda jeke bas gıgıenasyn saqtamaýdan paıda bolatynyn aıtyp otyr. Al kóktem jáne jaz mezgilinde erte pisken jemis-jıdekti mólsherden tys paıdalaný jaǵdaıdy tipti kúrdelendiredi. Kóktem bastalǵaly jedel ishek ınfektsııasynyń klınıkalyq belgilerimen juqpaly aýrýlar aýrýhanasyna túsken 7 naýqas jemis-jıdek, baqsha ónimin tutynǵannan keıin ózin jaısyz sezingenin aıtqan.
— Jedeldetilgen rejımde ósirilgen baqsha óniminiń quramynda pestıtsıd, nıtrat kóp kezdesedi, al ol aǵzany ýlaýy múmkin. Keıbir baý-baqsha ósirýshiler tyńaıtqyshtyń dozasyn ruqsat etilgen kólemnen ádeıi asyrady. Nátıjesinde ónim tábetti ashatyndaı tartymdy kórinedi. Biraq árqashan dámdi ári paıdaly bola bermeıdi. Nıtrat, azot qyshqylynyń tuzy adam aǵzasynda, keıde tońazytqyshtyń ishinde nıtrıt pen azot qyshqylynyń tuzyna aınalady. Bul óz kezeginde densaýlyqqa aıtarlyqtaı zııan. Másele nıtrattyń bolýynda emes, onyń mólsheri men kontsentratsııasynda. Az mólsherdegi nıtrat pen nıtrıtti aǵza azǵantaı ýaqytta ózi shyǵara alady. Biraq shamadan tys bolyp, aǵza oǵan qanyǵatyn bolsa, bul ýlanýdyń aýyr túrine ákep soǵady, — dedi departament basshysy Gúlmıra Syzdyqova.
Baqsha ónim eń tez degenniń ózinde shilde aıynyń sońyna qaraı pise bastaıdy. Sondyqtan mamandar qaýyn-qarbyz, jemis-jıdek, kókónisti odan erte jemeýge keńes beredi.
— Onda da tek ruqsat etilgen saýda oryndarynan alǵan jón. Satyp almas buryn ónimniń qaýipsizdigin rastaıtyn qujatty talap etińiz. Nıtrat dozasyn azaıtý úshin kókónis pen jemisti qabyǵynan, tamyrynan, sabaǵynan tazartynyz. Al tutynar aldynda az mólsherdegi sýda ustaǵan jón, bul onyń quramyndaǵy zııandy zattar kólemin azaıtýǵa múmkindik beredi, — dedi Gúlmıra Syzdyqova.
Buǵan deıin biz Aqmoladaǵy sport mektebinde 18 balada ishek ınfektsııasy anyqtalǵanyn jazǵanbyz.