Jazǵy Azıada-2026: Sportshylar krýız laınerinde turatyn boldy
ASTANA. KAZINFORM — «Birtutas Azııany elestet!» Bul 2026 jyly Japonııanyń Aıchı jáne Nagoıa qalalarynda ótetin jazǵy Azıada urany. Osymen úshinshi ret Azııa oıyndaryn ótkizgeli otyrǵan Kúnshyǵys eli únemshildik pen jańa tehnologııalarǵa basymdyq berip otyr.
Dálirek aıtqanda oıyndar úshin jańa nysandar salynbaıdy, tipti sportshylar dástúrli qalashyqta emes, krýız laınerinde ýaqytsha turady. Búgin sporttyq shara uıymdastyrýshylary baspasóz máslıhatyn ótkizip, mańyzdy málimetter men daıyndyq týraly aqparat usyndy.
Qajetsiz ǵımarattar qalmaýy kerek
Kezekti XX jazǵy Azııa oıyndary 2026 jyly 19 qyrkúıek — 4 qazan kúnderi Japonııanyń Aıchı prefektýrasy men Nagoıa qalasynda ótedi. Al sý jáne at sporty jarystary Tokıoda Olımpıada úshin salynǵan ǵımarattarda ótedi. Bul joly dástúrli Sportshylar qalashyǵy bolmaıdy. Onyń ornyna sportshylar Kındze aılaǵyndaǵy krýız laınerinde turady. Budan bólek, Nagoıa portyndaǵy teńiz konteınerlerinen jasalǵan ýaqytsha modýldik úıler jáne Aıchı prefektýrasy men kórshiles qalalardaǵy qonaqúıler qarastyrylǵan.
— Aıchı prefektýrasynda Toıota kompanııasynyń bas keńsesi ornalasqan. Sondyqtan elimizdiń iri tehnologııalyq kompanııalary uıymdastyrý komıtetimen birlesip, Japonııanyń tań qalarlyq, ozyq tehnologııalaryn álemge tanytýǵa daıyndalyp jatyr. Jańa ǵımarat salý josparymyzda joq, sebebi bul oıyndar ekonomıkalyq jaǵynan tıimdi bolýy qajet, sporttyq sharadan keıin qoldanylmaı qalatyn qajetsiz ǵımarattar bolmaýy kerek. Bul Japonııanyń ǵana emes, Halyqaralyq Olımpıada komıteti men Azııa Olımpıada keńesiniń talaby. Sondyqtan shyǵyndardy barynsha ońtaılandyrý boıynsha esep júrgizildi. Biraq bul únemdeý sportshylarǵa keri áserin tıgizbeıdi, bári standartqa saı júrgizilip jatyr, — dedi Aıchı-Nagoıa 2026 uıymdastyrý komıtetiniń Bas dırektor mindetin atqarýshy ıAsýhıro Nakamorı Astanada ótken baspasóz máslıhatynda.
Bastapqyda ýaqytsha konstrýktsııalar ornatý nemese sportshylardy ártúrli qonaq úıge ornalastyrý jóninde josparlar men esepteýler bolǵan. Alaıda uzaq talqylaýdan keıin Azııa Olımpıada keńesimen birge sportshylardy 4 myń adam syıatyn krýız laınerine ornalastyrý týraly sheshim qabyldanǵan.
— Taǵy qosymsha 2 myń adam qonaq úılerge ornalastyrylady. Sondaı-aq bul jerde kólik pen logıstıka máselesin de eskerý qajet. Keı sport túrleri zal men ınfraqurylymǵa tikeleı baılanysty bolǵandyqtan, sportshylar sol nysandarǵa jaqyn qonaq úılerge jiberiledi. Al sportshylardyń negizgi bóligi laınerde turady, — dep tolyqtyrdy ıAsýhıro Nakamorı.
Sporttan bólek, Japonııa óziniń baı tarıhy men mádenıetin tanytýǵa, prefektýradaǵy 400-500 jyldyq tarıhy bar oryndar men ulttyq ashanasyn kórsetýge basa mán berip otyr.
Bul rette Japonııa jazǵy Azııa oıyndaryn úshinshi ret ótkizgeli otyr. Buǵan deıin Japonııadaǵy Azııa oıyndary 1958 jyly (Tokıo) jáne 1994 jyly (Hırosıma) ótken.
Azıada-2026 baǵdarlamasyna 41 sport túri engen. Jalpy 68 baǵdarlama boıynsha 460 júlde sarapqa salynady: onyń 217-si erler, 204-i áıelder, al 39-y aralas sanattarda. Baǵdarlamaǵa olımpıadalyq, olımpıadalyq emes jáne dástúrli azııalyq sport túrleri engen.
Qazaqstan qaı sport túrlerinen júldege úmitti
Azıada-2026 oıyndarynda Qazaqstan quramasy 500-den astam sportshymen 30-ǵa jýyq sport túrinen baq synaıdy degen boljam bar. Jýyrda elimizdiń Týrızm jáne sport mınıstrligi men Olımpıada komıteti ókilderinen quralǵan delegatsııa Azııa oıyndaryna daıyndyq semınaryna qatysý úshin Japonııaǵa attanady.
Týrızm jáne sport mınıstrliginiń Sport jáne dene shynyqtyrý isteri komıtetiniń tóraǵasy Rýslan Esenalınniń aıtýynsha, bul saıystarda Qazaqstan quramasy boks, kúres, dzıýdo, jeńil atletıka, júzý jáne jebeden atý sport túrlerine zor úmit artpaq.
— Biz jalpy massaǵa emes, júldege úmitker sportshylarǵa basymdyq berip otyrmyz. Daıyndyq ǵylymı negizde júrgizilip jatyr, ıaǵnı halyqaralyq deńgeıdegi mamandardyń qatysýymen performans-hab ashyldy, — dep atap ótti ol.
Qazirgi ýaqytta shamamen 30 qazaqstandyq sportshy Japonııaǵa baratyn quramanyń sapyna enýge úmitker.
Sondaı-aq Qazaqstan kúres, MMA jáne kıbersport sııaqty olımpıadalyq emes sport túrleri boıynsha da myqty sportshylaryn usyna alady. Sport basshylary 2026 jylǵy Azııa oıyndaryndaǵy nátıjeler aldyńǵy kórsetkishterden asyp túsetinine senim bildirdi.
— 2028 jyly Olımpıada baǵdarlamasyna jańa sport túri — skvosh engiziledi. Qazaqstanda da skvosh federatsııasy quryldy, jattyqtyrýshylar jumys istep, sportshylar daıyndalyp jatyr. Bul sport túrinde de ulttyq qurama ózin kórsete alady dep úmittenemiz, — dep atap ótti Qazaqstan Ulttyq Olımpıadalyq komıtetiniń Bas dırektory Nurlan Nógerbek.
Jalpy Qazaqstan jazǵy Azııa oıyndaryna 1994 jyldan beri qatysyp keledi. Sońǵy Hanchjoýda ótken Azııa oıyndarynda ulttyq qurama jalpykomandalyq esepte 11-oryn alyp, 10 altyn, 22 kúmis jáne 48 qola medal jeńip alǵan edi.
Qazaqstanda Azıada ótkizý úshin ne isteý kerek
Baspasóz máslıhatynda tilshiler elimizde 2011 jyly qysqy Azııa oıyndary sátti ótkenin, sodan beri elimizde jazǵy, qysqy oıyndar uıymdastyrylmaǵanyn aıtyp, kelesi Azııa oıyndary qashan ótýi múmkin ekenin surady.
Óz kezeginde Azııa Olımpıadalyq keńesi (AOK) bas dırektorynyń orynbasary Vınod Tıvarı bári Qazaqstan úkimeti men halqynyń sheshimine baılanysty ekenin aıtty.
— Biz Qazaqstannyń túrli deńgeıdegi jarystardy ótkizýge arnalǵan baı ınfraqurylymy bar ekenin bilemiz. Alaıda, bul Úkimettiń jáne el halqynyń sheshimine baılanysty. Sondyqtan, eger Qazaqstan daıyn bolsa, biz bul máseleni belgilengen rásimder aıasynda qarastyrýǵa daıynbyz, — dedi Vınod Tıvarı.
Qazaqstan UOK bas dırektory Nurlan Nógerbek bul suraq elimizdiń basshylyǵy men Sport mınıstrligine de qatysty ekenin atap ótti jáne 2029 jyly Saýd Arabııasy qysqy oıyndardy ótkize almaýy múmkin ekenin jetkizdi.
— Bizdiń elimizdiń qysqy Azııa oıyndaryn ótkizýge zor áleýeti bar, sebebi 2011 jyly biz mundaı oıyndardy sátti ótkizgenbiz. Ózderińizge belgili, 2029 jyly qysqy Azııa oıyndary Saýd Arabııasynda ótkizilýi josparlanǵan. Biraq qazirgi ýaqytta Saýd Arabııasynda birqatar qıyndyq týyndap, bul oıyndardyń ótkizilýi jalpy alǵanda kúmán týdyryp tur. Sol sebepti bul másele ashyq, bul rette sport mınıstrligimen birlesip jan-jaqty jumys júrgizý qajet, — dedi Nurlan Nógerbek.
Al Sport jáne dene shynyqtyrý isteri komıtetiniń tóraǵasy Rýslan Esenalın aldaǵy jyldary elimizde 20-dan astam halyqaralyq is-shara ótkizý josparlanǵanyn atap ótti.
— Bıyl jyl sońyna deıin 7 iri halyqaralyq is-shara ótedi. 2027-2028 jyldary ústel tennısi, aýyr atletıka, taekvondo jáne basqa da sport túrleri boıynsha álem chempıonattary josparlanyp otyr. Osy jarystar arqyly biz halyqaralyq deńgeıdegi tájirıbeni arttyramyz dep oılaımyn. Osy aralyqta elimizde ınfraqurylym da damıdy, bul bolashaqta aýqymdy keshendi jarystardy ótkizýge múmkindik beredi, — dedi Rýslan Esenalın.
Aıta keteıik, 2-3 qyrkúıek kúnderi Astanada Azııa Olımpıadalyq Keńesiniń (AOK) VI Qurlyqtyq sportshylar forýmy ótip jatyr. Bul forým — qurlyq sportshylary bas qosyp, pikir almasyp, sportty damytý, olımpıadalyq qundylyqtardy nyǵaıtý jáne atletterdiń múddelerin qorǵaý máselelerin talqylaıtyn mańyzdy shara.