Jaıylym joq: Semeı polıgony aımaǵyndaǵy jerlerdi áli kúnge paıdalanýǵa bolmaıdy
SEMEI. KAZINFORM — Abaı oblysynda buryn Semeı ıadrolyq polıgony bolǵan keı jerler áli kúnge deıin qoldanysqa berilmeı otyr. Jańadan qurylǵan Jańasemeı aýdanyna qosylǵan Qaınar aýylynyń halqy jaıylym jer tapshy ekenin aıtady.
Qaınar aýyly buryn Abyraly degen jeke aýdanǵa qaraǵan. Sol kezde aýdanǵa qarasty 1 mln gektarǵa jýyq jer polıgon aýmaǵyna qosylyp ketken. Sóıtip, mal ustap otyrǵan sharýagerlerge jaıylym jer tapshy bolyp qaldy.
— Tekseris júrgizilgennen keıin 472 myń gektar jerdi aýyl sharýashylyǵy maqsatynda paıdalanýǵa bolady delingen. Alaıda osy jerlerdi áli kúnge deıin qoldana almaı otyrmyz. Maldy qaıda jaıarymyzdy bilmeı, ábden áýrege tústik, — deıdi eldi meken turǵyndary.
Bildeı bir aýyl jurtshylyǵynyń shaqshadaı basyn sharadaı qylǵan másele qashan jáne qalaı sheshiletinin bilý úshin Jańasemeı aýdany ákimdigine resmı saýalhat jiberdik. Aýdan ákiminiń orynbasary Nurjan Zeınýllınniń aıtýyna qaraǵanda jaıylym máselesi jýyq arada sheshimin tappaıtyn sııaqty. Sebebi, Semeı ıadrolyq synaq polıgony aýmaǵynyń jerlerin aýylsharýashylyǵy maqsatynda paıdalanýǵa berýge esh múmkindik joq.
— Jer kodeksiniń 143-baby 3-tarmaǵyna sáıkes, Úkimet ıadrolyq qarý synaǵy ótkizilgen jer ýchaskelerin ıadrolyq qarý synaǵynyń zardabyn joıý jónindegi búkil is-shara aıaqtalǵan soń jáne keshendi ekologııalyq tekserý júrgizilgennen keıin ǵana, memlekettik ekologııalyq saraptamanyń oń qorytyndysy bolǵan jaǵdaıda menshikke nemese paıdalanýǵa berýi múmkin.
Burynǵy Semeı ıadrolyq synaq polıgonynyń aýmaǵyn ońaltý maqsatynda onyń jerlerin sharýashylyq aınalymǵa birtindep qaıtarý múmkindigin jasaý úshin 2023 jylǵy 5 shildede «Semeı ıadrolyq qaýipsizdik aımaǵy týraly» zań qabyldandy. Sol zańǵa sáıkes Ulttyq ıadrolyq ortalyǵy Semeı ıadrolyq qaýipsizdik aımaǵynyń (SıAQA) jumys isteýin qamtamasyz etý jónindegi ýákiletti uıymy boldy.
Memlekettik jer kadastrynyń málimeti boıynsha Abaı oblysynyń aýmaǵynda SıAQA quramyna qosý josparlanǵan 31 jer ýchaskesi bar. Onyń 18-i ónerkásiptik maqsatqa arnalǵan («Qarajyra» JShS, «Kaztsınk» AQ, «ÚMZ» AQ jáne basqa kompanııalarǵa) jáne 13-i — aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy ýchaskeler, — dep túsindirdi Nurjan Zeınýllın.
Ónerkásiptik maqsatqa bólingen jerler radıatsııalyq qaýipsizdikti turaqty qamtamasyz etý shartymen paıdalanylýy múmkin, al aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerler boıynsha áli de jumystar júrgizilýi qajet.
— Bul rette jer ýchaskesin alý jumysy ýákiletti uıym aýmaqty keshendi radıoekologııalyq zertteý nátıjesin usynǵannan keıin jasalady. Sondaı-aq oblys ákiminiń ókimimen polıgon jerlerin Semeı ıadrolyq qaýipsizdik aımaǵynyń jumys isteýin qamtamasyz etýge ýákiletti uıymnyń qaramaǵyna berý máselelerin qaraý jónindegi jumys toby qurylǵan. Onyń quramyna Abaı aýdany ákiminiń orynbasary engizilmek. Qazirgi ýaqytta Semeı ıadrolyq synaq polıgony aýmaǵynyń jerlerin aýylsharýashylyǵy maqsatynda paıdalanýǵa berýge múmkindik joq. Ekologııalyq saraptama qorytyndysy negizinde sheshim qabyldanǵan soń qosymsha habarlaımyz, — deıdi sheneýnik.
Eske sala keteıik, buǵan deıin osy Qaınar aýylyndaǵy balabaqsha jáne emhana máselesin kótergen bolatynbyz.