Jaıyq pen Balqashtyń ekojúıesi «Tsıfrlyq egiz» tehnologııasy arqyly baqylanýy múmkin

ASTANA. KAZINFORM — Májilis depýtaty Edil Jańbyrshın Úkimetke Jaıyq pen Balqashtyń ekojúıesin «Tsıfrlyq egiz» tehnologııasy arqyly baqylaýdy usyndy.

— Salada tsıfrlandyrý deńgeıi de óte tómen. Máselen, sý júıeleriniń 90%-y onlaın monıtorıngten tys. Naqty ýaqytta basqarý quraldary joq. Sondyqtan jedel derekterge negizdelgen sheshim qabyldaý múmkin emes. Bul — jańa Sý kodeksinde kórsetilgen biryńǵaı derekter platformasyn qurý mindetine qaıshy, — deıdi depýtat.

Ol atalǵan problemany Qytaıdyń tájirıbesimen sheshýge bolatynyn aıtady.

— Qytaı sý basseınderine «Tsıfrlyq egiz» (Digital Twin) tehnologııasyn keńinen engizip jatyr. Osyndaı tehnologııalar búginde ıAntszy, Hýanhe, Lıtszıan sııaqty iri ózender úshin mindetti ulttyq standartqa aınaldy. Bul jaı ǵana 3D-kórinis emes. Bul — ózen, kólderdiń «tiri» tsıfrlyq modeli. Ol naqty ýaqyt rejıminde: spýtnık pen drondardan, sý ústindegi jáne sý astyndaǵy avtonomdy kemelerden, sý sapasy datchıkterinen, ekologııalyq DNQ taldaýynan, klımattyq jáne gıdrologııalyq modelderden derekter alyp, ózen ekojúıesiniń tolyq jaǵdaıyn kórsetedi, — dedi Edil Jańbyrshın.

Depýtat Úkimetke «Ulttyq sý ekojúıeleriniń tsıfrlyq ortalyǵyn» jáne ekologııalyq DNQ (eDNA) zerthanasyn quryp, bıoalýantúrlilik monıtorıngin jańǵyrtýdy usynyp otyr.

— Pılottyq joba retinde elimizdiń eki iri sý basseınine, mysaly Jaıyq–Kaspıı, Balqash-Alakól basseınderine arnalǵan «Tsıfrlyq egiz» platformasyn jasaqtaý. Bolashaqta mundaı tehnologııany barlyq sý basseınderine engizý. Bul jobalardy tájirıbesi mol sheteldik kompanııalarmen jáne halyqaralyq sý salasynyń ınstıtýttarymen birlesip jasaqtaý usynylady, — dedi Edil Jańbyrshın.

Eske salsaq, Qazaqstandaǵy alǵashqy AES-tiń ataýy Balqash bolatynyn jazǵan edik.