Jasandy ıntellekt kitaphana jumysyna qandaı ózgerister ákele jatyr
ÓSKEMEN. KAZINFORM — 24 qazan — Kitaphanashylar kúnine oraı Óskemen qalalyq Oralhan Bókeı atyndaǵy ortalyq kitaphana qyzmetkeri Sheker Nurǵalymqyzymen áńgimelestik. Suhbat barysynda jasandy ıntellektini kitaphana isine engizýdiń artyqshylyqtary, jańa jobalar men bolashaq josparlar jaıly sóz qozǵadyq.
— Kitaphana salasyna jasandy ıntellektini engizýdiń mańyzy qandaı?
— Búginde jasandy ıntellekt pen tsıfrly tehnologııalar ómirimizdiń barlyq salasyna enip otyr. Kitaphana da osy jańashyldyqtan shetkeri qalmaýy tıis. Sol sebepti mádenıet oshaǵynyń qyzmetkerleri túrli tehnologııalardy meńgerip, zamanaýı oqyrmannyń suranysyna saı bola bilýi kerek. Bıyl biz Shyǵys Qazaqstan oblysy kitaphanashylar qaýymdastyǵymen birlesip «Jasandy ıntellekt — kitaphana salasynda» atty halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferentsııa ótkizdik. Oǵan Qazaqstannyń túkpir-túkpirinen 80-nen astam kitaphanashy qatysty.
Konferentsııaǵa Reseı ǵylym akademııasynyń ǵalymy Vadım Stepanov kelip, JI tarıhy men onyń kitaphana isinde qoldanylýy týraly baıandama jasady. Sondaı-aq Belarýs mamandary tájirıbelerimen bólisti.
— Konferentsııa aıasynda shetel jáne otandyq sarapshylar qandaı usynystar aıtty? Kitaphana ujymy qandaı da bir jobalar usyndy ma?
— Iá, bizdiń jas IT-mamandarymyz — Danıl Golovanov, Bekjan Daýylbekov, Maksım Reshetov jáne Roman Klımov óz jobalaryn usyndy. Solardyń biri — kitaphana chat-boty men daýysty kómekshi. Al «Digital Fashion» jobasy arqyly vırtýaldy sán álemin jasap, jastardy kreatıvti formatqa tartýǵa tyrystyq.
Sarapshylardyń bári bir pikirde boldy: kitaphanalar jasandy ıntellektini damytýda belsendi bolýy tıis. Kitaphana tek kitap saqtaıtyn oryn emes, tehnologııalyq bilim men ınnovatsııa ortalyǵyna aınalýy qajet.
— Basqa taǵy qandaı tsıfrly tehnologııalardy kitaphanaǵa engizip jatyrsyzdar?
— «Bala-DARYN» jáne «TechnoSHEBER» jobalaryn erekshe aıta ketýge bolady. Bala-DARYN Inclusive Animation Studio — qaladaǵy alǵashqy ınklıýzıvti anımatsııalyq stýdııa. Munda balalar áýeli ózderine unaǵan kitapty oqyp, sondaǵy keıipkerler týraly mýltfılmder jasap, shyǵarmashylyq qabiletin damytady.
Al TechnoSHEBER: 3D Printing Inclusion Center — 3D-baspa tehnologııalary arqyly balalar men jastarǵa tsıfrlyq daǵdylardy úıretetin ortalyq. Jalpy Oralhan Bókeı atyndaǵy kitaphana tsıfrlandyrýǵa basa mán berip keledi. Sonyń bir mysaly — oqý zaly alańyna jaıǵasqan «Ózgergen Óskemen» atty AR foto-kórmesi boldy. Bul kórme Óskemenniń burynǵy kelbeti men búginin baılanystyryp, shahar tarıhynan syr shertedi. Arnaıy molberttegi kóne sýretterge «MAGICAL PICTURE1 mobıldi qosymshasyn jaqyndatsańyz Óskemen shaharynyń ejelgi jáne búgingi kórinisine kýá bolasyz. Qalanyń sýretteri kóz aldyńyzda „tirilip“, jańaryp shyǵa keledi. Ár merekelik sharalarda, taqyryptyq kórmelerde osy sekildi tehnologııalardy engizý arqyly rýhanııat ordasyna keletinder sanyn arttyrýǵa tyrysamyz.
— Jaqynda bir top kitaphanashy IFLA -nyń Dúnıejúzilik kongresine qatysyp kelipsizder. Bul qandaı tájirıbe boldy?
— Iá, biz Astanada ótken IFLA-nyń 89-shy Dúnıejúzilik kitaphana jáne aqparat kongresine qatysyp keldik. Jańa tájirıbe jınap, áriptesterimizben pikir almastyq. Álem kitaphanalary bizdiń kreatıvti jobalarymyzǵa erekshe qyzyǵýshylyq tanytty. Sonyń nátıjesinde joǵaryda aıtqan «Bala-DARYN» men «TechnoSHEBER» jobalary Halyqaralyq IFLA uıymynyń resýrstar bazasyna engizildi. Bul bizdiń eńbegimizdiń halyqaralyq deńgeıde moıyndalýy.
— Aldaǵy josparlaryńyz qandaı?
— Keleshekte biz JI-di qazaq tilinde «sóıletýge», ıaǵnı qazaq tilindegi derektermen jumys isteıtin ıntellektýaldy júıelerdi damytýǵa atsalysqymyz keledi. Sonymen qatar kitaphana qorlaryn tsıfrlandyrý, sapaly data-setter daıyndaý jáne mamandardy oqytý baǵytynda jumys jalǵasady.
Eske salsaq, osyǵan deıin Astanada jańa balalar kitaphanasy ashylǵany habarlanǵan.