Jasandy ıntellekt – bolashaqtyń tili: EUÝ-de otandyq AI jobalar tanystyryldy
ASTANA. KAZINFORM — L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń zertteýshileri EUÝ-da AI-Sana aptalyǵy aıasynda ótken AI Expo kórmesinde jasandy ıntellekt salasyndaǵy jobalaryn usyndy. Bul týraly Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi málim etti.
AI Expo-da birqatar erekshe jobalar tanystyryldy. Olardyń qatarynda: erekshe bilim berý qajettiligi bar adamdarǵa arnalǵan «Inklıýzıvti gıd», qazaq tilindegi mátindi 3D-avatar arqyly aýdaratyn SignBridge, qorshaǵan ortany zııandy zattardan qorǵaýǵa arnalǵan jasandy ıis sezý júıesi (E-nose), daýystyń jalǵandyǵyn anyqtaıtyn ıntellektýaldy júıe, stýdentter men oqytýshylarǵa arnalǵan tsıfrlyq kómekshi E-Curator chat-boty, sondaı-aq onlaın oqytýdy damytýǵa baǵyttalǵan lektor-avatar bar.
Іs-sharaǵa QR Ǵylym jáne joǵary bilim vıtse-mınıstri Dınara Şeglova, EUÝ rektory Erlan Sydykov, EUÝ tsıfrlandyrý prorektory Gúlmıra Bekmanova, IT salasynyń mamandary, oqytýshylar jáne astanalyq ýnıversıtet stýdentteri qatysty.
QR Ǵylym jáne joǵary bilim vıtse-mınıstri Dınara Şeglova AI-Sana baǵdarlamasynyń iske asyrylýy týraly aıtty.
— AI-Sana baǵdarlamasy aıasynda shamamen 100 myń stýdent joǵary tehnologııalyq jobalarǵa tartyldy. Bul baǵdarlama elimizdiń 95 ýnıversıtetinde jasandy ıntellekt pánderin engizýge jáne oqytýshylardyń biliktiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan. Jaqyn arada Alem AI halyqaralyq jasandy ıntellekt ortalyǵy ashylady. Erteńgi kezeń jasandy ıntellekt dáýiri bolady. Eger belsendi jumys istesek, halyqaralyq reıtıngterde kóshbasshy bolamyz, — dedi vıtse-mınıstr sózinde.
EUÝ rektory Erlan Sydyqov bul shara tek jańa ıdeıalar men tehnologııalardyń kórsetkishi ǵana emes, sonymen qatar jasandy ıntellekt dáýirindegi qazaq ýnıversıtetteriniń úlken qadamynyń sımvoly ekenin aıttty.
— Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev halyqqa joldaýynda úsh jyl ishinde eldi tsıfrlyq memleketke aınaldyrýdy tapsyrdy. EUÝ ǵalymdary men stýdentteriniń búgingi kórmede usynylǵan eńbekteri bilim, medıtsına, ekologııa, qala ınfraqurylymy jáne tsıfrlyq qyzmetter salalaryn qamtıdy. Mundaı kórmelerdi dástúrli túrde ótkizip, olardy pikir almasý men jańa AI ónimderin jasaý alańy retinde qoldanýdy usynamyn, — dep atap ótti rektor.
Inklıýzıvti gıd jaıly EUÝ tsıfrlyq damý departamentiniń baǵdarlamalyq qamtamasyz etý mamany Aıbol Tileýhan tanystyrdy. Joba kórý qabileti buzylǵan adamdarǵa ǵımarat ishinde qaýipsiz baǵdarlanýǵa kómektesýge arnalǵan.
— Ǵımarattarda ádette GPS júıesi jumys istemeıdi, sondyqtan qurylǵyǵa obektiniń kartasy júkteledi. Qurylǵyda ornatylǵan lazer men kamera QR kodtary arqyly marshrýtty josparlaıdy. Paıdalanýshynyń daýystyq komandasyn qabyldap, arnaıy qulaqqapqa keri baılanys beredi, kedergiler týraly eskertedi. Qazaqstanda balamasy joq bul qurylǵy 5 saǵat boıy avtonomdy jumys isteı alady, sonymen qatar onyń ınternetsiz jumys isteýi, kompaktylyǵy men qoljetimdi baǵasy ereksheligi bolyp tabylady, — dedi Aıbol Tileýhan.
Kórmede birqatar AI jobalar tanystyryldy. E-Curator chat-boty stýdentter men oqytýshylarǵa oqý, qujattar, jataqhana jáne áleýmettik qoldaý boıynsha suraqtarǵa táýlik boıy jedel jaýap beredi. Qyzmettiń basty artyqshylyǵy — 24/7 qoljetimdilik: stýdent kez kelgen ýaqytta suraq qoıyp, kezeksiz jáne kútýsiz jaýap ala alady. Chat-bot tıptik suraqtarǵa avtomatty túrde jaýap beredi, qyzmetkerlerdiń júktemesin azaıtady jáne aqparat alýdy barynsha jyldam ári yńǵaıly etedi.
Kórmede zamanaýı AI jobalary kópshilik nazaryna usynyldy. E-Curator chat-boty stýdentter men oqytýshylarǵa oqý, jataqhana, qujat rásimdeý, áleýmettik qoldaý sııaqty máseleler boıynsha jedel ári táýlik boıy qoljetimdi kómek kórsetedi. Júıe qazaq, orys jáne aǵylshyn tilderinde jumys istep, qyzmetkerlerdiń júktemesin azaıtady.
SignBridge jobasy mátindi qazaq jesttik tiline 3D-avatar arqyly aýdarady. Jobada jestterdi taný jáne kompıýterlik kórý tehnologııalary qoldanylyp, estý qabileti tómen adamdardyń aqparatqa qoljetimdiligin arttyrady.
AI avatar júıesi mátin negizinde avtomatty túrde vıdeo-lektsııalar jasap, avatar arqyly emotsııa, mımıka jáne qımyldardy sıntezdeıdi. Bul onlaın oqytý sapasyn jaqsartýǵa múmkindik beredi.
Daýystyń jalǵandyǵyn anyqtaý júıesi sıntetıkalyq sóıleýdi (TTS, VC) tanýǵa baǵyttalǵan. Ol telefon alaıaqtyqtarynyń, aýdıojazbalardy jalǵan jasaýdyń aldyn alyp, sot saraptamasynda jáne kıberqaýipsizdikte qoldanylýy múmkin. Júıe onlaın-anyqtaý, aýdıofaıldardy taldaý jáne spektrlik karta túrinde vızýalızatsııalaý múmkindikterine ıe.
Sonymen qatar «KOMEK» atty jańa veb-negizdegi oqytý jáne testileý baǵdarlamasy tanystyryldy. Ol alǵash ret qazaq tilinde qoljetimdi bolyp, bilimdegi olqylyqtardy anyqtap, jasandy ıntellekt arqyly olardy tolyqtyrýǵa baǵyttalǵan. Baǵdarlama ıkemdi parametrlerge ıe bolyp, paıdalanýshylarǵa yńǵaıly taldamalyq esepter usynady.
Іs-shara aıasynda AI storıtellıng baıqaýyna qatysqan EUÝ stýdentteri gramotalarmen marapattaldy.
QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstri Saıasat Nurbek joǵary bilim salasy jasandy ıntellekti dáýirine qanshalyqty beıimdelip jatqanyn aıtqan edi.