Jartyjyldyq qorytyndysy: ulttyq zańnama jáne ádilettiń tsıfrlyq transformatsııasy
2024 jyldyń birinshi jartysynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Ádilet mınıstrligi ulttyq zańnamany damytýǵa, azamattar quqyǵyn qorǵaýǵa, halyqaralyq yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa, sondaı-aq memlekettik qyzmetterdi tsıfrlandyrý men avtomattandyrýǵa arnalǵan túrli baǵyttar boıynsha jumys júrgizdi.
QR Ádilet mınıstrliginiń 2024 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda atqaryp jatqan jumysy týraly – PrimeMinister.kz saıtyndaǵy sholýdan oqyńyz.
Norma shyǵarmashylyǵy
QR Ádilet mınıstrligi ulttyq zańnamany qalyptastyrýǵa belsendi atsalysyp, 102 zań jobasyna quqyqtyq saraptama jáne súıemeldeý júrgizdi, onyń 20-syna Memleket basshysy qol qoıdy.
Negizgi zańdardyń ishinde:
- Organıkalyq ónim óndirisi men aınalymy týraly;
- Áıelder quqyǵy jáne balalar qaýipsizdigi týraly;
-Jańartylatyn energııa kózderin jáne elektr energetıkasyn paıdalanýdy qoldaý týraly;
- Ǵylym jáne bilim berý týraly zań;
- Densaýlyq saqtaý týraly zań;
- Bıznes júrgizý máseleleri týraly zań jáne t.b.
Mınıstrlik Prezıdenttiń 2023 jylǵy 1 qyrkúıektegi «Zańnamalyq aktilerge zııatkerlik menshik máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» jáne «Norma shyǵarmashylyǵy qyzmetin jetildirý máseleleri týraly» Joldaýyn iske asyrý maqsatynda 2 mańyzdy zań jobasyn ázirledi. Atalǵan zańdar zııatkerlik menshik quqyqtaryn saqtaý jáne qorǵaýdy qamtamasyz etý úshin qosymsha quqyqtyq quraldardy engizýge, zııatkerlik menshikti damytý úshin qolaıly jaǵdaı jasaýǵa, Qazaqstan Respýblıkasyna ınvestıtsııa tartýǵa jáne kreatıvti ekonomıkany damytýǵa yqpal etedi.
Sonymen qatar normatıvtik quqyqtyq aktilerdi (NQA) memlekettik tirkeý kezinde bıýrokratııany joıý sharalary qabyldanýda. Memlekettik organdardyń zań qyzmetteriniń sapasy men quzyretin arttyrý jónindegi sharalar kesheni iske asyrylýda.
Quqyqtyq túsindirý jumystary
QR Ádilet mınıstrligi ázirlenip jatqan jáne qabyldanǵan normatıvtik quqyqtyq aktilerdi túsindirý jumystaryn kúsheıtti. Halyqtyń quqyqtyq saýattylyǵyn arttyrý jáne azamattarǵa tegin zańgerlik kómek kórsetý maqsatynda «Halyq zańgeri» respýblıkalyq aktsııasy uıymdastyryldy, oǵan 1,5 myńǵa jýyq zańger maman qatysyp, 150 myńnan astam azamatqa kómek kórsetildi.
Halyqaralyq yntymaqtastyq
Qazaqstanda onlaın formatta ShYU-ǵa múshe memleketter ádilet mınıstrleriniń 11 keńesin ótkizý, sondaı-aq Italııa, Lıtva, Qytaı jáne Sıngapýrmen birqatar halyqaralyq kelisimder men memorandýmdarǵa qol qoıý mańyzdy oqıǵa boldy. Mınıstrlik azamattyq ister boıynsha quqyqtyq kómek kórsetý týraly 11 memleketaralyq shart jasasý boıynsha jumys júrgizýde (Saýd Arabııasy, Brazılııa, Argentına, Marokko, Koreıa, Sıngapýr, Malaızııa, Ýkraına, Horvatııa, Ońtústik Afrıka jáne Kongomen), 2 Gaaga konventsııasyn (sot kelisimderin tańdaý týraly jáne ósıettik ókimder nysanyna qatysty zańdar kollızııasy týraly), 3 hattama (Túrkııa, Mınsk konventsııasy, Kıshınev konventsııasymen), sondaı-aq 9 vedomstvoaralyq halyqaralyq sharttar (Japonııa, Qatar, Marokko, Saýd Arabııasy, BAÁ, RF, Fınlıandııa, Polsha men Túrkııa ádilet mınıstrlikterimen yntymaqtastyq týraly memorandýmdar).
Memlekettiń múlik quqyǵyn qorǵaý
Memleket múddesin qorǵaý boıynsha 20 is júrgizý jumysy jalǵasýda, onyń ishinde 13-i halyqaralyq tórelikte, 4-i sheteldik sottarda jáne 3-i sotqa deıingi talqylaýlarda.
Zııatkerlik menshik quqyǵyn qorǵaý
Quqyqtyq tetikterdi jetildirýge jáne kreatıvti ekonomıkaǵa ınvestıtsııa tartýǵa baǵyttalǵan «Zııatkerlik menshik máseleleri boıynsha zańnamaǵa ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zań jobasy ázirlendi. Taýar tańbalaryn tirkeýdi jedeldetý, kórý qabileti buzylǵan adamdarǵa jaǵdaıdy jaqsartý jáne basqa da sharalar engizildi.
Budan basqa, Dúnıejúzilik zııatkerlik menshik uıymy, QR Ádilet mınıstrligi, QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi jáne Maqsut Narikbayev University arasynda birlesken «Zııatkerlik menshik quqyǵy jáne bıznes quqyǵy» magıstrlik bilim berý baǵdarlamasyn iske qosý týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Magıstrlik baǵdarlama zııatkerlik menshik salasynda kadrlar daıarlaýdy júzege asyrýǵa múmkindik beredi.
Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń qaraýyna kórý qabileti nashar adamdardyń jarııalanǵan jumystarǵa qol jetkizýin jeńildetetin Marrakesh shartyn ratıfıkatsııalaý týraly zań jobasy engizildi. Bul zań osy adamdardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa jáne olardyń mádenı jáne áleýmettik ómirge teń qol jetkizýin qamtamasyz etýge, sondaı-aq qol jetimdi formattaǵy jumystardyń halyqaralyq almasýyna arnalǵan.
Memlekettik qyzmetterdi tsıfrlandyrý jáne avtomattandyrý
Digital Justice («Tsıfrlyq ádilet») baǵdarlamasy sheńberinde atqarýshylyq is júrgizýdi avtomattandyrý jáne zańdy tulǵalardy tirkeý jobalary iske asyryldy.
Atqarýshylyq is júrgizýshi robot
Qańtar aıynda Taraz qalasynda sot oryndaýshysynyń qatysýynsyz avtomatty túrde atqarýshylyq is júrgize alatyn «Robot» pılottyq jobasy iske qosyldy. Bul azamattardy komıssııa tóleýden bosatyp, 2 mlrd teńgege jýyq qarajatty únemdeýge múmkindik beredi. Tamyz aıynda jobany búkil el boıynsha taratý josparlanyp otyr.
Zańdy tulǵalardy tirkeýdi avtomattandyrý
Kommertsııalyq emes uıymdardy tirkeý endi «Elektrondy úkimet» portalynda tolyq qoljetimdi. Bul bastama halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵyna keletin zańdy tulǵalardyń ýaqyty men shyǵynyn únemdeýge múmkindik beredi. Sondaı-aq eGov portalynda quryltaıshylardyń zańdy tulǵa basshysyn aýystyrý tártibi jeńildetildi.
Zańdy tulǵalarǵa arnalǵan tsıfrlyq senimhat
QR Ádilet mınıstrligi eGovMobile Business arqyly onlaın senimhattar berý jobasyn iske qosty. Qyzmet basshylardyń senimhat berý protsesin edáýir jedeldetedi ári jeńildetedi. Buǵan deıin senimhattar tek qaǵaz júzinde ǵana beriletin, bul ýaqytty qajet etip, olardyń zańdylyǵyn tekserýdi qıyndatty.
Biryńǵaı habarlama núktesi
Alaıaqtyqpen kúresý úshin 1414-ten SMS jáne EGov-mobile push-habarlamalary arqyly azamattardy habardar etetin pılottyq joba iske qosyldy. Buryn habarlamalar poshta arqyly jiberilse, endi senimdi elektrondy arnalar arqyly keledi.
Ótken jyly ádilet organdaryna notarıýstar men sot oryndaýshylarynyń áreketterine qatysty 40 myńnan astam aryz-shaǵym túsken. Azamattar tutqyndaýǵa nemese shekteýlerge tap bolǵanǵa deıin notarıýstardyń sheshimderi týraly bilmegenderine shaǵymdandy.