Janna Asanova: Júıeli qaıshylyq farmatsevtıka salasynyń damýyna kedergi keltirip otyr
ASTANA. KAZINFORM — Elimizde sýbstantsııa óndirisi múlde joq. Búgin Senattyń jalpy otyrysynda depýtaty Janna Asanova osy máseleni kóterip, Premer-mınıstr Oljas Bektenovtiń atyna depýtattyq saýal joldady.
Senatordyń aıtýynsha, memleket otandyq kompanııalardan tolyq tsıkldi óndiristiń bolýyn, onyń ishinde hımııalyq sýbstantsııalar shyǵarýdy talap etedi. Biraq Qazaqstanda sýbstantsııa óndirisi múlde joq. Soǵan qaramastan, el shıkizatqa táýeldi jáne onyń sapasyn baqylaýdyń eshbir mehanızmi qarastyrylmaǵan. Elimizde sýbstantsııa óndirýdiń bolmaýy salany damytýǵa qajet negizgi tetikterdiń joqtyǵymen odan saıyn qıyndap otyr. Elde sýbstantsııany óndirý qansha turatyny týraly esep jasalmaıdy. Іshki suranysqa arnalǵan boljam da, óndirýshilerdiń biryńǵaı tizimi de joq. Qazaqstanda halyqaralyq talaptarǵa saı sýbstantsııa jónindegi dosege qoıylatyn mindetti normalar kózdelmegen. Sonymen birge elimiz sheteldik óndirýshilerge ınspektsııa júrgizbeıdi jáne sýbstantsııa sapasyn ımport kezinde de, tirkeýden keıingi kezeńde de zerthanalyq qadaǵalaý júrgizilmeıdi.
— Naryqqa kúmándi sapaly zattardyń túsý qaýpi kóbeıip keledi. Bul preparattardyń tıimdiligine ǵana emes, sonymen qatar patsıentterdiń qaýipsizdigine de áser etýi múmkin. Allergııalyq aýyr reaktsııalardyń jekelegen jaǵdaılary ázirge sýbstantsııalardyń sapasymen tikeleı baılanysty emes. Alaıda faktorlardyń jıyntyǵy muny muqııat baqylaý men ǵylymı tekserýdi qajet etetin qaýpi joǵary másele retinde qarastyrýǵa múmkindik beredi. Memleket otandyq óndirýshige basymdyq berip otyr. Al qarjyny almastyrýda tolyq tsıkldiń kórsetkishi retinde FQS óndirisi bolýy kerek. Biraq Qazaqstanda tolyq tsıkldi óndiris joq. Óıtkeni olarǵa sýbstantsııa men shıkizat óndirilmeıdi. Kóptegen molekýla óndirisi aıyna 1-20 keli kólemde ekonomıkalyq turǵydan aqtalmaıdy, túpkilikti tolyq qunǵa esep-qısaby da, keleshekte ótelý kókjıeginiń ınfraqurylymy da joq — dedi Janna Asanova.
Depýtat tutas ındýstrııalyq saıasatty qalyptastyrý úshin farmatsevtıkalyq óndiristi damytýdy, onyń ishinde tolyq tsıkldi sýbstantsııalardy shyǵarýdy basqarýdy ónerkásiptik nemese ǵylymı salaǵa berýdi usyndy. Ol sondaı-aq oqshaýlaý, ekonomıkalyq modelder jáne ınfraqurylymdyq talaptarǵa molekýlalar tizimi bar FQS óndirý jónindegi ulttyq baǵdarlama ázirleýge, sondaı-aq sýbstantsııalar boıynsha quzyrettilik ortalyǵyn qurýǵa shaqyrdy. Sonymen qatar, depýtat sapany baqylaýdy kúsheıtýdi — mindetti zerthanalyq tekserýlerdi, óndirýshilerdiń biryńǵaı tizilimin jáne halyqaralyq ınspektsııalardy engizýdi usyndy.
Infraqurylymdy qalyptastyrǵanǵa jáne egjeı-tegjeıli jol kartasyn daıyndaǵanǵa deıin tolyq tsıkldy oqshaýlaý jónindegi talaptardy ýaqytsha toqtata turý qajettigin atap ótti.
Aıta ketelik elde ómirlik mańyzy bar dári-dármekterdiń 37%-y óndiriledi.