Jańbyr jaýsa, sý keshemiz: Oralda jataqhana turǵyndary dabyl qaqty
ORAL. KAZINFORM — Oral qalasynda turǵyndar jıi shaǵymdanatyn tozyǵy jetken jataqhanalar barshylyq. Osyǵan oraı Kazinform tilshisi máseleni zerdelep kórdi.
Syrty bútin, ishi tútin
Shahardyń ortasynda Qurmanǵazy kóshesi 165-mekenjaıynda toǵyz qabatty ǵımarat kezinde Klara Tsetkın atyndaǵy (keıin «Dıana») tigin fabrıkasynyń jataqhanasy retinde salynǵan.
Segizinshi qabatta turatyn Saıran Tólegenovanyń málim etkenindeı, kúz ben kóktemde jańbyr jaýǵan kezde túgeldeı sý alyp ketedi. Onyń aıtýynsha, jańbyr jaýǵan kúnderi toǵyzynshy qabattan sý sarqyrap aǵady. Jaryq ta óshedi. Qabyrǵadaǵy sylaqtar qulap jatyr.
- Sý keship júremiz. Osyǵan baılanysty kómek suraımyz. Tym bolmasa shatyrdy jóndep berse deımiz. Ózim tórt balanyń anasymyn. Jalǵyzbasty bolǵan soń oǵan jaǵdaıym kótermeıdi. Páterdiń ishi ylǵal tartyp turady. Kishkentaı balalarym jıi aýyryp, sabaqqa bara almaıdy. Ózimiz 13 myń teńgeden jınalyp, temir esik qondyryp aldyq. Áıtpese kez kelgen adam kirip, shamdardy urlap ketedi. Іshimdik ishkeni, ishpegeni bar, neshe túrli kisi qonyp jatady, - deıdi S.Tólegenova.
Segizinshi qabatta turatyn Qarlyǵash Aǵısenova jataqhananyń syrty jyltyraǵanymen, ishi adam tózgisiz ekendigin aıtady.
- Іshine kirseń, jaǵdaı osy. Terezeleri de ańǵal-sańǵal. Elektr symdary ábden eskirgen, kórinip tur. Al bireýdi tok soqsa, ne bolmaq? Qanshama aýrý bala, úlken kisiler bar. Olardy kórseń, janyń aýyrady. Ákimdik kelip, qaraýy kerek qoı. Jedelsaty jaramsyz. Aldymen kún ashyq bolyp turǵan ýaqytta shatyr jóndelse deımiz. Oǵan qosa tóbeden aqqan sý tolatyn jertóleniń jaǵdaıyn sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý basqarmasynyń mamandary tekserse, durys bolar edi, - deıdi Q.Aǵısenova.
Turǵyndardyń sózine qaraǵanda, Oralda ótkizilgen Qazaqstan-Reseı óńiraralyq yntymaqtastyq forýmy qarsańynda jataqhana qala boıynsha jóndeletin ǵımarattar tizimine engizilgen. Alaıda syrty túgel jańartylǵanymen, shatyry jóndelmeı qalǵan.
«ıÝnost» mekenjaı ıeleri kooperatıviniń ókili Anar Oralbaevanyń naqtylaýynsha, ǵımarat 1974 jyly boı kótergen. Munda barlyǵy 208 bólme bar. Budan bes jyl buryn turǵyn úıdi jańǵyrtý baǵdarlamasyna engizý úshin úgit jumystary júrgizilgenimen, oǵan 30-40-taı bólme qojaıyny ǵana kelisken. Munyń tıimdiligi sol, turǵyndar kúrdeli jóndeý qarjysyn 15 jylǵa deıin aı saıyn bólip tóleıdi. Alaıda qojaıyndardyń kópshiligi berejaǵymyz bolsa, páterimizdi sata almaımyz dep, qarsy shyqqan.
Máseleni sheshýdiń taǵy bir joly retinde shatyrdy jóndeýge aqsha jınaý kerektigi aıtylǵan. Úıdiń birinshi bóliginde (blogynda) joǵary qabattarynda er adamdar kóp bolǵandyqtan, olar ózderi rettep aldy. Al ekinshi bóliktegiler altynshy qabattan tómende turatyndar bizge tóbe kerek emes dedi. Kópshiliginiń áleýmettik jaǵdaıy tómen. Múgedek arbasyna tańylǵan er adam, múmkindigi shekteýli balalar bar. Onyń ústine turǵyndardyń jartysyna jýyǵy – jalǵyzbasty analar. Degenmen jalǵyz bólmede tursa da, olardyń balalary jaqsy oqıdy, sportpen aınalysyp, tabysqa jetip júrgender az emes.
- Jańadan páter satyp alǵandar óz tóbesin jóndegenimen, túgel jasalmaǵan soń sý qýalap báribir kiredi. Ǵımaratta ystyq sý joq. Bir qabatta ortaq asúı bolsa, gaz plıtasyn da birlesip paıdalanady. Óz mekenderin úı emes, baıaǵysha jataqhana esebinde kóretinder, aılap tıisti tólemaqy tólemeıtinder bar. ıAǵnı ózderin menshik ıesi retinde sezinbeıdi. Páter jaldap turatyndar da joq emes. Qoryta aıtqanda, úı jaǵdaılaryn túzeýge turǵyndardyń ózderi de atsalysýy kerek, - deıdi A.Oralbaeva.
Abaı dańǵyly boıynda K.Tsetkın atyndaǵy tigin fabrıkasynyń taǵy bir 9 qabatty burynǵy jataqhanasy bar. Onyń da taǵdyry Qurmanǵazy kóshesindegi atalǵan ǵımaratpen uqsas deýge bolady.
Oral qalasy turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy, jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary bóliminiń kommýnaldyq sektor meńgerýshisi Ergen Sálimovtiń málimdeýinshe, bul ǵımarattardy kúrdeli jóndeýden ótkizý máselesi QR Úkimetiniń 2022 jylǵy 23 qyrkúıektegi № 736 qaýlysymen bekitilgen Turǵyn úı-kommýnaldyq ınfraqurylymdy damytýdyń 2023-2029 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasyna sáıkes qarastyrylady. «Nurly jer» baǵdarlamasynyń talaptaryna sáıkes turǵyndardyń keminde úshten eki bóligi kelisim bergen jaǵdaıda kúrdeli jóndeýge múmkindik bolady.
It baılasa turǵysyz jer...
Zachagan kentinde Jáńgir han kóshesi 15-mekenjaıynda ornalasqan bes qabatty burynǵy jataqhananyń jaǵdaıy tipti máz emes.
Munda turatyn Gúlzııa Zeıinova jubaıy ekeýi 2011 jyly Báıterek aýdany Beles aýylynan kóship kelgen. Densaýlyǵyna baılanysty endokrınologqa qaralyp, jylyna eki ret emdelip turý kerek bolǵandyqtan, qalaǵa amalsyz qonystanǵan. Sondaǵy shamasy jetkeni – eki bólme.
- Mundaı kúıge ushyraıtynymyzdy kim bilgen. Ólmestiń kúnin kórip kele jatyrmyz, ıt baılasa turǵysyz jer. Jańbyr jaýsa, tóbeden sý saýyldap aǵady. Ózim birinshi toptaǵy múgedekpin. 103 myń teńge zeınetaqym dári-dármekten aýyspaıdy. Demikpem de bar, aýa jetpeıdi. Mundaǵylardyń kópshiligi – páter jaldap turatyndar. Kópbalaly, jalǵyzbasty analar bar. Maskúnemder birigip araq ishedi, jıi tóbelesedi. Kisi óltirý de boldy. Tabıǵı gaz joq. Eki-úsh ret gaz ballony órtendi. Áıteýir er adamdar syrtqa laqtyryp, aman qaldyq. Kúnde ımanymyzdy úıirip, qorqyp shyǵamyz, - deıdi G.Zeıinova.
Onyń sózinshe, qazirgi kezde jataqhanada PIK joq. Buryn balalar oınaıtyn jer bolǵan eken, ol bireýlerdiń menshiginde ketken.
- Qurylys salýshylardy shaqyryp, úsh kompanııamen sóılesip kórdik. Alaıda olar kúrdeli jóndelgenmen, úsh jyldan keıin qaıta osy kúıine túsedi dep, bas tartty. Jertólede jylý jelisin jamap-jasqap qosamyz, odan da sý aǵyp tur. Bárine qarjy jınaýǵa týra keledi. 350 myń teńgege tehnıkalyq qorytyndy jasatyp, soǵan sáıkes apatty dep tanyldy. Biraq máselemizdiń qashan sheshiletini belgisiz. Qazirgi kezde jer aktisin jasatyp keldik. Sodan keıin basqa úı alsaq pa dep armandaımyz, - dep qosty G.Zeıinova.
Tórtinshi qabatta bir bólmede turatyn Nurlybek Zulpyqarov ta tóbeden sý ketip, tastardyń qulap jatqanyn joqqa shyǵarǵan joq.
Oral qalasy turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy, jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary bóliminiń kommýnaldyq sektor meńgerýshisi E.Sálimov «EmirStroy» JShS-niń 2025 jylǵy 4 sáýirdegi tehnıkalyq qorytyndysy negizinde atalǵan ǵımarattyń Oral qalasynyń apatty úıler tizimine engizilgenin rastady. Úıdiń apatty ekeni resmı túrde tanylǵan jaǵdaıda turǵyndar «Jalǵyz turǵyn úıi apatty dep tanylǵan azamattar» sanaty boıynsha turǵyn úı alý kezegine tura alady.
Oblys ortalyǵynda turǵyndar turýǵa jaramsyz dep shaǵymdanyp otyrǵan ǵımarattyń biri – I.Rýjeınıkov kóshesi 13-mekenjaıynda ornalasqan eski jataqhana. Onyń da shatyrynan sý ketken.
Atalǵan bólim málimetine qaraǵanda, kirpishten salynǵan, bir kireberistegi 65 páterlik úıge «Hasen B» JShS tehnıkalyq tekserý júrgizgen. 2025 jylǵy 24 aqpandaǵy qorytyndyǵa sáıkes bul ǵımarattyń keı bólikteri apat aldyndaǵy, ıaǵnı tórtinshi sanatqa jatqyzylǵan.
Qoldanystaǵy zańnamaǵa saı, turǵyn úı V sanatqa (apatty) jatqyzylǵan jaǵdaıda ǵana turǵyndar «Otbasy bank» arqyly turǵyn úı alý kezegine tura alady. Osyǵan baılanysty turǵyndar men merdiger uıym arasynda ǵımarattyń apattylyq deńgeıin qaıta qaraý jóninde taǵy da saraptama júrgizý týraly kelissóz júrgizilip jatyr.
- Oral qalasynda shamamen 25 jataqhana bar, olardyń kópshiliginiń tehnıkalyq jaǵdaıy qanaǵattanarlyqsyz (apat aldyndaǵy deńgeıde) jáne basqarý formalary joq. Sońǵy bes jylda bizdiń bólimniń mamandary turǵyndarmen kezdesip, «Nurly jer» baǵdarlamasyna qatysý jáne úıdiń jeke bólikterine jóndeý júrgizý boıynsha túsindirý jumystaryn turaqty túrde ótkizip keledi. Alaıda turǵyndar belsendiliginiń tómendigine baılanysty bul sharalardy iske asyrý ázirge múmkin bolmaı otyr. Kóptegen ǵımaratta jyryqtar, irgetas shógýi, qabyrǵalardyń buzylyp, tirek konstrýktsııalarynyń zaqymdanǵany baıqalady, - dep qorytty E.Sálimov.
Máslıhat depýtaty ne deıdi?
Kazinform saýalyna oraı Oral qalalyq máslıhatynyń depýtaty Nurgúl Ashyqova Qurmanǵazy kóshesi 165-mekenjaıynda ornalasqan jataqhananyń jaı-kúıin biletinin jetkizdi.
- Oralda mundaı jataqhanalar kóp. Aldaǵy aptadan bastap komıssııa quryp, osyndaı problemalyq úıler máselesimen aınalysaıyn dep jatyrmyz. Oǵan qosa qala ákimdigine, Oral qalasy turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy, jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary bólimine depýtattyq saýal joldaımyn. Osylaısha, múddeli uıymdarmen, turǵyndarmen birlese otyryp, máseleni sheshý joldaryn qarastyramyz, - dedi N.Ashyqova.
Eske sala keteıik, budan buryn Oralda turǵyndar jańadan salynǵan úıge nelikten kire almaı otyrǵanyn jazǵan edik.
