«Jańbyr adamy» Altaı Aınabek Almatynyń aýasyn qalaı tazartpaq
ALMATY. KAZINFORM — Almatynyń tómengi bóligine aýany tútinnen, ystan jáne ýly zattardan tazalaıtyn arnaıy bes qurylǵy ornatyldy. Joba avtory, ónertapqysh Altaı Aınabek Kazinform tilshisine júıeniń qalaı jumys isteıtinin aıtyp berdi.
Birikken Arab Ámirlikteriniń astanasy Abý Dabıde tirkelgen klımatty ózgertý tehnologııalary halyqaralyq ortalyǵynyń (International Center of Climate Change Technologies) basshysy, ınjener Altaı Aınabektiń aıtýynsha, klımattyq tehnologııa — álemde endi qarqyn alyp kele jatqan sala.
— Sol baǵytta biz de jumysymyzdy bastadyq. ıAǵnı, klımattyq tehnologııany paıdalaný arqyly Almatyny tútinnen tazalaǵymyz keledi. Bul - jańbyr shaqyrý, lastaný deńgeıin tómendetý jáne aýany jaqsartý tehnologııasynyń bir ǵana rejımi. Tehnologııa jańa bolǵandyqtan ǵylymǵa basqa jol arqyly keleıik dep uıǵardyq. ıAǵnı, tehnologııanyń jumys nátıjesin kórsetýdi maqsat ettik. Qaǵaz kúıinde emes, is júzinde dáleldegimiz keledi, — deıdi ol.
Spıker Almatyny nege qara tútin basyp turatynyn túsindirdi.
— Taýdan túsetin fen dep atalatyn jyly aýa, ınversııalyq qabat bar. Megapolıstiń ústinde kórinbeıtin úlken temperatýralyq qaqpaq tur. Taýdan keletin aýa jyly bolady, qaladan joǵary kóteriletin aýa qaqpaqtan óte almaıdy. Al, onda tútin, zııandy shyǵaryndylar jınalyp qalady. Olar eshqaıda ketpeı, aýada júredi, — dep atap ótti ónertapqysh.
Altaı Aınabek aýa tazartatyn qurylǵynyń ereksheligine de toqtaldy. Aıtýynsha, apparat jeltoqsan aıynda iske qosylǵan.
— Klımattyq tehnologııanyń bir júıesi — qoldan jel jasaý. Iondyq jel turǵyzý arqyly joǵarydaǵy tútindi ydyratý nemese qaladan alysqa qaraı ushyryp tastaýǵa bolady. Qurylǵy teris aǵymdy ıon shyǵaryp, jabyq keńistikte jel paıda bolady. Synaq retinde megapolıstiń tómengi bóliginde bes qurylǵyny iske qostyq. Nátıjıe jaman emes. Biz jeltoqsan aıyn tańdadyq, óıtkeni osy kezeńde ınversııalyq qabatty kózben kórýge boldy. ıAǵnı, alǵashqy nátıjeni aldyq. Arnaıy zerthanany jaldadyq. Bir saǵattyń ishinde qondyrǵy qosylǵan jerde aýa sapasy úsh ese jaqsardy, — deıdi ol.
Altaı Aınabek álgi tehnologııa Almaty qalasyna uzaq qyzmet etýi úshin máslıhatqa hat joldap jatqanyn tilge tıek etti. Óıtkeni qalanyń aýasyn tazartýǵa osyndaı 25 apparat kerek.
Aıtýynsha, jel shaqyratyn bir qurylǵynyń quny — 25 myń dollar.
Eske salaıyq, Almaty qalasynyń 2040 jylǵa deıingi Bas josparynda shaharda ekologııalyq tepe-teńdikti turaqty saqtaý úshin qalalyq ekojúıeni biriktirip, bıoártúrlilikti qamtamasyz etetin qalanyń turaqty «ekologııalyq» qańqasy jasalatyny aıtylǵan.
Bas jospardy taqylaý barysynda sarapshy Aınur Sarbaeva, qujatta jańa rekreatsııalyq aımaqtar men qalany taý bókterinen oıpattarǵa deıin kesip ótetin jáne qalanyń tabıǵı jeldenýine jaǵdaı jasaıtyn «jasyl» ózen dálizi kiretinin atap ótken bolatyn.
Aıta keteıik, Altaı Aınabek «jańbyr adamy» retinde áleýmettik jelide tanymal. Ol Araldy sýǵa toltyrý úshin jaz boıy «jańbyr shaqyryp», eksperıment jasady.
Keıinnen Qazgıdromet mamandary Kazinform agenttigine mamannyń bul synaǵynan qandaı nátıje shyqqanyn aıtyp berdi.
Sondaı-aq Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Erlan Nysanbaev Altaı Aınabektiń Araldy qalpyna keltirý jobasy jóninde pikir bildirgen edi.
