Jańa jyl merekesinde tamaqtan ýlanbaý úshin ne isteý kerek – dáriger keńesi
Jańa jyl - kópshiliktiń asyǵa kútetin súıikti merekesi. Dástúr boıynsha mol etip dastarhan jaıylyp, ústel ústinde tátti-dámdiden bos oryn qalmaıdy.
Alaıda mundaıda abaı bolmasań, merekeniń qalǵan kúnderin tósekte, tipti aýrýhanada ótkizýiń ǵajap emes.
SQO sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamentiniń tamaqtaný obektilerin baqylaý jáne qadaǵalaý bóliminiń basshysy Natalıa Belıaevanyń aıtýynsha, tamaqtan ýlanyp qalmaý úshin dastarhandaǵy taǵam dámdi ǵana emes, densaýlyq úshin qaýipsiz de bolýy qajet.
«Medıtsınalyq statıstıka mereke kúnderi tamaqtan ýlaný jaǵdaılarynyń edáýir artatynyn kórsetedi. Bul, eń aldymen, mereke kúnderi adamnyń ádettegiden áldeqaıda kóp tamaq ishetindigine baılanysty. Tutynatyn taǵam árdaıym sapa men gıgıena standarttaryna sáıkes kelmeıdi, al merekelik taǵamdar keıde birneshe kún saqtalady. Saldarynan búlinip, tamaqtan ýlaný qaýpin arttyrady. Bıyl oblys boıynsha tamaqtan ýlanýdyń 7 faktisi tirkeldi, olardyń barlyǵy úılerinde ýlanǵan. Byltyr uqsas kezeńinde osyndaı 12 jaǵdaı tirkeldi. Bárinde de turǵyndar tamaq ónimderin saqtaý sharttary men kúndelikti jeke gıgıena erejelerin buzǵan», - deıdi Natalıa Belıaeva.
Mamannyń aıtýynsha, sút ónimderiniń barlyq túrleri, shıki jumyrtqa, ártúrli et túrleri, týralǵan kókónis taǵamdary, kondıterlik ónimder, ásirese torttar men aqýyz kremi bar torttar ýlanýǵa ákeledi.
Et jáne balyq taǵamdary, sondaı-aq maıonez qosylǵan salattar tez buzylatyn ónimder tobyna jatady.
«Tizimge desertter, qaımaq nemese sary maı qosylǵan torttar da kiredi. Qaımaq nemese maıonez qosylǵan daıyn salattar men et taǵamdarynyń jaramdylyq merzimi óte shekteýli. Eger olar túni boıy jyly bólmede ústelde tursa, onda tańerteń olardy tutyný qaýipti. Maı, maıonez qosylǵan salattardy tońazytqyshta 12 saǵat, qaınatylǵan, buqtyrylǵan, qýyrylǵan kókónisterden jasalǵan taǵamdardy 24 saǵat, et taǵamdaryn 36 saǵattan asyrmaı saqtaýǵa bolady», - deıdi sanıtar dáriger.
Juqpaly aýrýlardyń, tamaqtan ýlanýdyń aldyn alý maqsatynda DDU tamaq daıyndaý kezinde bes negizgi ádisti saqtaýdy usynady.
Olar: tazalyqty ustaý, shıki jáne pisirilgen taǵamdardy bólek saqtaý, taǵamdardy jaqsylap qýyrý nemese qaınatý, ónimderdi qaýipsiz temperatýrada saqtaý jáne taza sýdy jáne qaýipsiz shıki taǵamdy qoldaný.
