Jańa mektepter, jalaqynyń artýy, tárbıe baǵdarlamasy – Bilim salasynyń basty jetistikteri
QR Oqý-aǵartý mınıstrligi 2023 jyly mektepke deıingi, jalpy jáne orta-tehnıkalyq bilim berý salasyna qandaı ózgerister bolǵanyn aıtyp berdi. Búgingi tańda mınıstrlik quzyretinde 22 myń bilim berý uıymy bar. Bul 11 myń balabaqsha, 8 myń mektep, 800 kolledj, 7 mln bala men 500 myńnan astam pedagog, dep habarlaıdy Kazinform.
Balabaqshalarǵa biryńǵaı kezek engizildi
Oqý-aǵartý mınıstrligi 2023 jyly 81 myń oryndyq 300-den astam balabaqsha ashylǵanyn habarlady.
«Ózderińiz biletindeı, uzaq ýaqyt boıy balabaqshalarǵa oryn bólýdiń shashyrańqy júıesi ata-analarǵa qolaısyzdyq týdyryp keldi. Barlyq syn-tilekterdi eskere otyryp, mınıstrlik bıyl „Kezekti esepke alýdyń biryńǵaı bazasy“ pılottyq jobasy ázirlenip, iske asyrylýda. Bul júıe ashyq, aıqyn jáne sybaılas jemqorlyq táýekelderin boldyrmaıdy, ata-analardyń qujat jınaýy qajet etilmeıdi, barlyq derekter avtomatty túrde rastalady», — delingen habarlamada.
Sondaı-aq, áleýmettik az qamtylǵan otbasylardy qoldaý maqsatynda 1 qyrkúıekten bastap balabaqshaǵa baratyn 97 myńnan astam bala tegin tamaqpen qamtyldy.
Salaǵa kásibı mamandardy tartý maqsatynda qyrkúıek aıynan bastap tárbıeshilerdiń jalaqysy 30%-ǵa artty jáne bul baǵyttaǵy jumystar áli de jalǵasady.
Barlyq mekteptiń qaýipsizdigi kúsheıdi
Memlekettiń mańyzdy mindetteriniń biri — balalardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý.
«Bul baǵytta Oqý-aǵartý mınıstrligi ІІM, TJM jáne jergilikti atqarýshy organdarmen birlese jumys júrgizýde. Balalardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin bilim berý uıymdaryndaǵy saqtyq sharalary kúsheıtildi. Búginde 100% bilim berý mekemeleri tehnıkalyq jaraqtandyrýǵa qol jetkizdi. Atap aıtqanda, beınebaqylaý kameralary, dabyl túımeleri, týrnıketter men arnaıy kúzet qazmetkerleri bar», — deıdi mınıstrlik.
Tehnıkalyq sharalardan bólek, qyzmetkerler men oqýshylardyń tótenshe jaǵdaılarǵa den qoıý sharalaryna daıyndyǵy nazarǵa alyndy. Buǵan TJM men ІІM áriptesteri kómektesken.
«Tek jazǵy kezeńde balalar úshin 100 myńnan astam oqý-jattyǵý is-sharalary ótkizildi. Balalardy zorlyq-zombylyqtan, sýıtsıdtiń aldyn alýdan qorǵaý, olardyń quqyqtary men ál-aýqatyn qamtamasyz etýdiń 2023-2025 jyldarǵa arnalǵan Keshendi jospary ázirlenip, qabyldandy. Qujatqa 53 iri shara, onyń ishinde balalardyń quqyqtaryn qorqytýdan qorǵaý jónindegi áleýmettik jobalar kiredi», — dep habarlady vedomstvodan.
Birtutas tárbıe baǵdarlamasy ázirlendi
Mektep pen balalardyń ómirindegi ata-ana rólin arttyrý úshin mektepterge «Biryńǵaı tárbıe baǵdarlamasy» engizildi.
«Bıylǵy oqý jylynyń taǵy bir jańalyǵy — tárbıe máselesine basa kóńil aýdaryldy. „Birtutas tárbıe baǵdarlamasy“ ázirlenip, barlyq mektepterge engizildi. Onyń maqsaty jalpyadamzattyq jáne ulttyq qundylyqtar negizinde sanaly urpaq tárbıeleý. Baǵdarlamanyń basty ereksheligi — bala tárbıesinde „ata-ana-mektep-qoǵam“ yntymaqtastyǵyn nyǵaıtý. Sonymen qatar, ár ata-anany pedagogıkalyq turǵydan súıemeldeý maqsatynda barlyq bilim oshaqtarynda „Ata-analardy pedagogıkalyq qoldaý ortalyǵy“ ashylýda», — dep jazylǵan habarlamada.
Mektepte tegin tamaqtandyrý jalǵasady
Buǵan deıin elimizdegi 9 óńirde ǵana oqýshylar tegin ystyq tamaqpen qamtylǵan bolsa, bıylǵy 1 qyrkúıekten bastap barlyq óńirdegi 1,4 mln bastaýysh synyp oqýshysy men 5-11 synyptar aralyǵyndaǵy 200 myń áleýmettik az qamtylǵan otbasy balalary mektepterde tegin tamaqtanady.
«Búginde mınıstrlik tamaqtandyrý júıesiniń normatıvtik-quqyqtyq bazasyn jetildirdi. Atap aıtqanda, qyzmet kórsetýshiler aldyn-ala SES qorytyndysyn alýy tıis. Qamqorshylyq keńes, ata-analar komıteti, mektep ákimshiligi, medıtsına qyzmetkeriniń ókilderinen quralǵan brakeraj komıssııalarynyń qyzmeti kúsheıtildi», — dep túsindirdi Oqý-aǵartý mınıstrligi.
Jańa mektepter salyndy
Bıyl elimizde 132 myń orynǵa arnalǵan 154 mektep ashylǵan. Bul mektepterdi iske qosý arqyly 12 apatty jáne 29 úsh aýysymdy mektep, 32 tozyǵy jetken mektep máselesin sheshýge jáne 92 mektep oqýshy oryndardyń tapshylyǵyn sheshýge yqpal etti.
Aldaǵy eki jylda barlyǵy 740 myń oryndyq 369 jaıly mektep salý kózdelýde. Sondaı-aq, 210 mektepte kúrdeli jóndeý jumystary aıaqtaldy. Qala men aýyl arasyndaǵy bilim berý sapasynyń alshaqtyǵyn qysqartý maqsatynda 1000 aýyl mektebin jańǵyrtý jumystary júrgizildi. Sonymen qatar, robot tehnıkasy, STEM, hımııa, fızıka, bıologııa pánderinen 1000 zamanaýı kabınet ashý jumystary júrgizildi.
Kolledj stýdentteriniń stıpendııasy kóbeıdi
Bıylǵy oqý jylynda 772 kolledjde 531 myń stýdent bilim alýda. Onyń 341-i memlekettik tapsyrys boıynsha oqıdy.
«Prezıdent tapsyrmasyn oryndaý maqsatynda aldaǵy eki jylda jastardy suranysqa ıe mamandyqtarmen 100% tegin qamtý kózdelýde. 2025 jyly memlekettik tapsyrys kólemi 155 myńǵa deıin artady. Onyń 70%-yn tehnıkalyq mamandyqtarǵa baǵyttaý josparlanǵan. Bıylǵy oqý jylynan bastap stýdentterdi áleýmettik qoldaý maqsatynda stıpendııa 50%-ǵa ósti. Al, kelesi jyly taǵy 50%-ǵa arttyrý kózdelip otyr», — deıdi mınıstrlik.
Prezıdenttik jastar kadrlyq rezerviniń úlgisi boıynsha «Bilim berýdegi ózgeristiń 1 000 kóshbasshysy» iriktelip, pılottyq rejımde daıarlaýdan ótip jatyr. Pedagogterdi attestattaýǵa jáne biliktilikti arttyrý júıesine qoıylatyn talaptar qaıta qaralyp jatyr. Ulttyq platforma negizinde muǵalimderdi attestattaý protsesi avtomattandyrylýda. Platforma 2024 jyldyń qańtarynda Shyǵys, Batys, Soltústik jáne Túrkistan oblystarynda pılottyq rejımde iske qosylmaq.
