Jambyldyń batasyn alǵan aıtys ańyzy Nadejda Lýshnıkova 84 jasqa toldy
ASTANA. KAZINFORM – Búgin tanymal aqyn-ımprovızator, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń múshesi, kóptegen iri aıtystardyń jeńimpazy Nadejda Lýshnıkova 84 jasqa tolyp otyr.
Nadejda Lýshnıkovanyń esimi 1960–1970 jyldardaǵy aıtys óneriniń qaıta jańǵyrýymen tyǵyz baılanysty. Onyń shyǵarmashylyǵy, qazaq mádenıeti men tiline degen qurmeti, sondaı-aq jarqyn tulǵasy halyqtyń súıispenshiligine bólendi.
«Men 1940 jyly 22 qarashada Qaskelen aýdanynyń Shamalǵan aýylynda dúnıege keldim. Ákem Andreı Gerasımovıch aýylymyzdaǵy nan zaýytynda jumys istedi. Zaýyttyń ónimderi aýdannyń barlyq aýyldaryna jáne tipti Almatyǵa jetkiziletin. Anam Irına Iosıfovna Shırokostýp ismer kisi edi, pesh salýmen aınalysty. Onyń salǵan peshteri Bekbolat (burynǵy Pervoe maıa) jáne Shamalǵan aýyldaryndaǵy úılerdi uzaq jyldar boıy jylytyp turdy. Anam óte kórikti áıel edi, tizesine deıin túsetin qalyń órilgen shashy bar, keremet ánshi bolatyn. Al ákemdi esime túsire almaımyn: ony áskerge shaqyrǵanda men 2,5 jasta edim. 1943 jyly ákem soǵysqa ketti, sodan keıin biz ony kórmedik. Bir kúni bizge onyń habarsyz ketkeni týraly qujat keldi», – dep eske alady Nadejda Lýshnıkova.
N. Lýshnıkovanyń da balalyq shaǵy soǵys jáne soǵystan keıingi qıyn jyldarmen tuspa-tus keldi. Onyń otbasy Úshqońyr jaılaýynda turdy, sol jerde anasy bıokombınatta jumys istedi. Jáne sol ýaqytta kishkentaı Nadıa Jambyl aqynnyń batasyn alǵan.
«Kishkentaı kezimde anamnyń qurbysynyń úıine erip baryp, aq kıim kıgen aqsaqaldy kórdim. Ol meniń basymnan sıpap, úlken qyzyl aport alma berdi. Birneshe jyldan keıin ǵana onyń Jambyl Jabaev ekenin bildim. Bul oqıǵany bolashaq shyǵarmashylyǵymnyń bastaýyna arnalǵan bata retinde qabyldadym», – deıdi Nadejda Andreevna.
1949 jyly keıipkerimiz ata-ájesimen birge Pervoe maıa aýylyna kóship bardy. Dál osy aýylda N. Lýshnıkova qazaq tilinde bilim beretin bastaýysh mektepke bardy.
«Mektepke deıin qazaq tilinde esh sóıleı almaıtyn edim. Maǵan bul tildi meńgerýge alǵashqy ustazym Kúltaı Dosymbekova men synyptastarym kómektesti. Osylaısha qazaqshany tez úırenip aldym», - deıdi Nadejda.
1957 jyly ol Qyzylorda qyzdar pedagogıkalyq ýchılışesine oqýǵa tústi. Alǵashqy óleńderi 1960 jyly «Otan qyzy» gazetinde jarııalandy, ony áıgili aqyn Asqar Toqmaǵambetov baıqap, «Nadıa, eger siz óleń jazýdy jalǵastyrsańyz, tamasha aqyn bolasyz» dep bata beredi.
Osydan keıin N. Lýshnıkova Asqar Toqmaǵambetov basqaratyn poezııa úıirmesine qatysa bastady. 1961 jyldyń sáýirinde Jazýshylar odaǵyndaǵy plenýmda Nadejda Lýshnıkova alǵashqy óleńderin oqydy. Muhtar Áýezov onyń shyǵarmalaryn tyńdap, «Páli, qarlyǵashtaı quıttaı orys júregińe qazaq óleńinen qandaı ádemi uıa salǵansyń» dep súısinipti. Sonda Nadejda «Men qazaq halqynyń da qyzymyn», – dep jaýap beredi.
Ataqty Baýyrjan Momyshuly 1964 jyly aıtysta jeńiske jetken Nadejdaǵa «Poezııalyq sheberligi úshin» degen jazýy bar altyn saǵat syılaǵan.
1960–1980 jyldary Nadejda Lýshnıkova respýblıkanyń eń tanymal aqyndarynyń birine aınaldy. Onyń alǵashqy «Elim meniń» atty óleńder jınaǵy (1963) oqyrmandardyń úlken qyzyǵýshylyǵyn týdyrdy. Al «Kóńil hoshy» (1970) kitaby úshin ol Qazaqstannyń Lenın komsomoly syılyǵyna ıe boldy. Nadejda Lýshnıkovanyń óleńderi birneshe ret «Qazaq poezııasy almanaǵy», «Kóktemgi jańbyr» sııaqty jınaqtarda jarııalandy.
Nadejda 27 jyl boıy pedagogıka salasynda eńbek etti: Qyzylorda qyzdar pedagogıkalyq ýchılışesinde, Uzynaǵash mehanızatsııa ýchılışesinde jáne Úmbetaly aýylynyń mektebinde qazaq tili men ádebıetin oqytty. Onyń eńbegi memleket tarapynan joǵary baǵalandy. Nadejda Lýshnıkova – Almaty oblysy Jambyl aýdanynyń qurmetti azamaty, Qazaq KSR-iniń eńbek sińirgen mádenıet qaıratkeri, Lenın komsomoly syılyǵynyń laýreaty, óner qaıratkeri. Ol «Qurmet» ordenimen jáne memlekettik tildi damytýǵa qosqan úlesi úshin «Til janashyry» syılyǵymen marapattalǵan.
