Jambyl oblystyq kópbeıindi aýrýhanasyna - 150 jyl
Kazinform agenttigi «Tarıhı foto» aıdaryn usynady.
Redaktsııa tilshisi bıyl 150 jyldyq mereıtoıyn atap ótetin Jambyl oblystyq kópbeıindi aýrýhanasynyń ǵımaraty týraly baıandaıdy.
Tarazda Jambyl oblysynyń eń kóne medıtsınalyq mekemesi - qala ortalyǵyndaǵy Aıtıev kóshesinde ornalasqan oblystyq aýrýhana 1873 jyldan bastap jumys istep keledi.
Búginde «Jambyl oblystyq kópbeıindi aýrýhana» ShJQ MQK - bul táýlik boıy shuǵyl jáne josparly statsıonarlyq, bilikti mamandandyrylǵan jáne joǵary tehnologııalyq medıtsınalyq kómek, emdeý-dıagnostıkalyq jáne profılaktıkalyq qyzmet kórsetetin emdeý mekemesi. Zamanaýı emhananyń 385 tósek-orynǵa arnalǵan 12 bólimshesi bar.
Al 150 jyl buryn bul 1873 jyly Áýlıe ata ýezinde birinshi bolyp ashylǵan emdeý mekemesindegi «Qabyldaý bólimi» ǵana edi. Jalǵa alynǵan shaǵyn bólmede emdelýge arnalǵan nebári alty tósek-oryn bolǵan. Naýqastardy úsh adam - dáriger, feldsher jáne ekpe jasaıtyn ájeı qabyldady.
HH ǵasyrdyń 20-shy jyldary, ashtyq jáne epıdemııamen kúres júrgizýdiń aýyr jaǵdaıynda jas Keńes respýblıkasynyń medıtsınalyq qyzmeti qurylyp, nyǵaıdy.
Onyń maqsaty Áýlıe ata ýezindegi (Jambyl oblysynyń sol kezdegi ataýy) turǵyndar úshin jalpyǵa ortaq jáne tegin medıtsınalyq qyzmet kórsetý edi.
Biraq sol kezde aýrýhana, dárihana, densaýlyq ortalyqtary, dáriger, feldsher, akýsher, jabdyqtar, dári-dármek - bári tapshy bolǵan.
Arhıv derekteri boıynsha, 1920 jyly medıtsınalyq kómekti jeti dáriger, 34 feldsher men dáriger kómekshileri, toǵyz akýsher áıel, bir tis dárigeri, bir meıirbıke, bir provızor jáne eki farmatsevt kórsetken. Emdeý mekemeleri ýez aýyldarynda da ashylyp, emdelýge arnalǵan tósek-oryn sany 180-ge deıin kóbeıdi.
Oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasynan baıandap bergendeı, Jambyl oblystyq aýrýhanasy janyndaǵy hırýrgııa bóliminiń halyqqa qyzmet etip jatqanyna 100 jyldan asty. Oblystyń alǵashqy hırýrgy Ivan Nıkolovıch Promontov Áýlıe ata qalalyq aýrýhanasynda 1921-1938 jyldary qyzmet etip, halyqqa medıtsınalyq kómek kórsetý, baspanasyzdyq pen turǵyndardyń tamaqtanýyn jaqsartýdy uıymdastyrý jumystaryna belsene atsalysty. I.N.Promontov - medıtsına kadrlaryn daıarlap, Jambyl oblysy hırýrgııalyq qyzmetiniń damýynda jarqyn izin qaldyrǵan adam.
Qalanyń baıyrǵy turǵyndary ony tamasha maman, meıirimdi, kúsh-jigeri mol, halyq densaýlyǵyn saqtaý isinde kóp jumys atqarǵan tulǵa retinde eske alady.
1939 jyly Áýlıe ata ýezi Jambyl oblysy bolyp ózgertildi. Mine, sol ýaqyttan beri oblystyq aýrýhana damyp, keńeıip keledi. Emdeý mekemesiniń materıaldyq-tehnıkalyq bazasy nyǵaıyp, kóptegen bólimsheler óz zamanyna saı zamanaýı medıtsınalyq apparatýramen jabdyqtaldy.
Oblys ortalyǵynyń aýmaǵynda oblystyq aýrýhananyń jańa ǵımarattary men korpýstary – terapevtik jáne hırýrgııalyq korpýstar, konsýltatıvtik emhana, oftalmologııalyq ortalyq jáne t.b. salyndy. Munda kúrdeli otalar jasap, sol jyldary medıtsına jetistikterin óz tájirıbesine engizgen joǵary bilikti mamandar eńbek etti.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdik jyldarynda Jambyl oblystyq aýrýhanasy óńirdegi eń iri medıtsınalyq keshenge aınaldy. Búginde ol úsh ǵımarattan turady – oblystyq aýrýhana ǵımaraty, onkologııa jáne oblystyq perınataldyq ortalyq. 27 bólimshede 1190 qyzmetker jumys isteıdi. Bul kardıologııa, kardıohırýrgııa, revmatologııa, gematologııa, endokrınologııa, qan tamyrlary hırýrgııasy, proktologııa, neonatologııa, hırýrgııa, júktilik patologııasy, jalpy hırýrgııa jáne t.b. Jyl saıyn ondaǵan myń patsıentke medıtsınalyq kómek kórsetilýde.
Laboratorııalyq zertteýlerdiń zamanaýı ádisteri tolyǵymen avtomattandyrylǵan, tsıfrlanǵan jáne kompıýterlengen. Bul bıohımııalyq zertteýlerdiń nátıjelerin Damumed júıesi arqyly elektrondy túrde tikeleı bólimshege, emdeýshi dárigerge jiberýge múmkindik berip otyr. Zamanaýı qural-jabdyqtar adam faktoryn jáne aqparat suraýdyń áýre-sarsańyn joıdy.
Naýqastyń bir qan analızinen 22 túrli bıohımııalyq zertteýler júrgiziledi. Bul dárigerge Damumed júıesi arqyly óz kompıýterinde naýqasty emdeýdiń tolyq senimdi kórsetkishterin alýǵa múmkindik beredi. Bólimshege aýyr halde túsken naýqastardyń qan taldaý nátıjeleri jarty saǵattyń ishinde daıyn bolady.
Oblystyq aýrýhana aýqymdy ǵylymı-zertteý jumystaryn júrgizip, ǵylymı jáne ǵylymı-tájirıbelik konferentsııalar men semınarlar uıymdastyrady. Jyl saıyn dárigerler men feldsherler mamandandyrý jáne biliktiligin arttyrý kýrstarynan ótedi. Oblystyq aýrýhana dárigerleri densaýlyq saqtaý salasynda jumys isteı otyryp, medıtsına mamandyǵy boıynsha dıssertatsııalaryn qorǵaı aldy. Bul medıtsına ǵylymdarynyń doktory, professor Saǵyndyq Ordabekov, medıtsına ǵylymdarynyń kandıdattary Ábýtálip Áshirov, Aıgúl Turǵynbaeva, Saǵı Beısenbekov.
Oblystyq aýrýhananyń kóptegen qyzmetkerlerin joǵary kásibılik pen tektilik ereksheleıdi. Aǵa dárigerler: hırýrgtar Muqyshev N.Ý., Pak N.R., Ovsıannıkov A.S., Konstantınova E.L., terapevtter Ponomarenko E.A., Itkına G.I., akýsher-gınekolog Galeeva A.Sh., aýrýhananyń bas medbıkesi Borodına Z.D. respýblıkanyń eńbek sińirgen medıtsına qyzmetkeri atanǵan. Oblystyń medıtsına qaýymy olardyń esimderin maqtan tutady.
Ujymdy ár jyldary basqarǵan aýrýhananyń bas dárigerleri Nıkolaı Romanovıch Pak, Nadejda Fedorovna Rýzavına, Turar Seıdýmanov, Ázimhan Rahymuly Qaınazarov, Alekseı Semenovıch Ovsıannıkov, Seıithan Ábdıev, Saǵı Zýlfýharuly Beısenbekovter Jambyl oblysynyń medıtsınalyq qyzmetin jaqsartý jolynda kóp eńbek sińirdi. Qazirgi tańda Jambyl oblystyq aýrýhanasynyń ujymyn Abaı Quralbekuly Nurjanov basqarady.
2020 jyly eldi koronavırýs indeti jaılaǵan kezeńde Jambyl oblystyq kópbeıindi aýrýhanasy aýyr vırýs túrine shaldyqqan naýqastardy emdeýge beıimdeldi.
Aýrýhana ujymy biliktiligin únemi arttyryp, dárigerler sheteldik jetekshi klınıkalarda taǵylymdamadan ótip, ınnovatsııalyq emdeý ádisterin óz tájirıbesine engizip, joǵary tehnologııalyq medıtsınalyq qyzmet kórsetedi. Oblystaǵy eń iri medıtsınalyq mekeme búginde júrek-qan tamyrlary aýrýlaryn emdeý men hırýrgııalyq otalardyń sapasy men sátti ótýi boıynsha aldyńǵy oryn alyp keledi.
Galına Skrıpnık