Jambyl oblysynda aldaǵy vegetatsııa kezeńinde sý tapshylyǵy qaýpi bar
ASTANA. KAZINFORM — Jambyl oblysy ákimdiginde Premer-mınıstrdiń orynbasary Qanat Bozymbaevtyń tóraǵalyǵymen 2026 jylǵy vegetatsııa kezeńine daıyndyq máselelerine arnalǵan keńes ótti. Sharýalarǵa kelesi jyly sýarý maýsymynda sý tapshylyǵy bolýy múmkin ekeni túsindirildi.
Úkimettiń baspasóz qyzmeti habarlaǵandaı, jıynǵa sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov, aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aıdarbek Saparov, sý sharýashylyǵy uıymdarynyń, jergilikti atqarýshy jáne quqyq qorǵaý organdarynyń, sondaı-aq aımaqtyń sharýa qojalyqtary ókilderi qatysty. Kezdesýde oblystyń sharýalaryna transshekaralyq sýdyń kelýi azaıýyna baılanysty týyndaǵan qaýipter jáne sýarý maýsymynda sý resýrstaryn utymdy paıdalaný sharalary túsindirildi. Atap aıtqanda, ósiriletin aýyl sharýashylyǵy daqyldaryn ártaraptandyrý jáne sý únemdeý tehnologııalaryna kóshý.
— Sý resýrstarynyń qoljetimdi kóleminiń azaıýy jalǵasyp otyrǵandyqtan, aldaǵy vegetatsııa kezeńinde sý tapshylyǵy qaýpi bar. Bul — Ortalyq Azııanyń barlyq eli tap bolyp otyrǵan tabıǵı protsess. Sý kelý kóleminiń azaıý saldaryn barynsha azaıtý úshin aýyl sharýashylyǵy daqyldaryn ártaraptandyrý men sý únemdeý tehnologııalaryn engizýdi jedeldetý qajet. Bul úshin memleket barlyq jaǵdaıdy jasap jatyr. Bul tek sý resýrstaryn únemdeý máselesi ǵana emes, sonymen birge eldiń sý jáne azyq-túlik qaýipsizdigi osyǵan tikeleı baılanysty. Daıyndalýǵa ýaqyt bar, jaýapty organdar men jergilikti atqarýshy bılik jáne dıqandar ony tıimdi paıdalanýǵa tıis, — dedi Premer-mınıstrdiń orynbasary Qanat Bozymbaev.
Eske sala keteıik, sýdy únemdeý jáne zamanaýı sýarý júıelerine kóshýge yntalandyrý maqsatynda uńǵymalardy burǵylaý, ınfraqurylym tartý jáne sý únemdeıtin jabdyqtar satyp alý shyǵyndaryn óteý úlesi 50%-dan 80%-ǵa deıin kóterildi. Sýarý sýyna saralanǵan tarıf engizildi. Sý únemdeý tehnologııalaryn qoldanatyn sharýa qojalyqtary úshin sý qunyn sýbsıdııalaý 60%-dan 85%-ǵa deıin ulǵaıdy.
2026-2028 jyldarǵa arnalǵan jalpy transfertter sheńberinde sý únemdeý tehnologııalaryn engizýdi jáne eginge qajetti sý qunyn sýbsıdııalaýdy qoldaýǵa burynǵy úsh jyldyq kezeńmen salystyrǵanda tórt ese kóp qarajat bólindi. Qabyldanǵan sharalar Qazaqstanda sý únemdeý tehnologııalaryn qoldanylatyn egistik alqaby kólemin jyl saıyn 150 myń gektardan astamǵa ulǵaıtýǵa múmkindik berdi. 2030 jylǵa qaraı respýblıkadaǵy 1,3 mln gektar sýarmaly jerdi zamanaýı sýarý júıelerimen qamtý josparlanyp otyr.
Búginde Jambyl oblysynda sý únemdeý tehnologııalary 66,5 myń gektarda qoldanylyp jatyr. Onyń ishinde jańbyrlatyp sýarý júıesi — 19,3 myń gektar, tamshylatyp sýarý — 44,6 myń gektar, lazerlik tegistegishpen — 2,6 myń gektar.
Sondaı-aq keńeste aýyl turǵyndarynyń tabysyn arttyrýǵa baǵyttalǵan «Aýyl amanaty» jobasynyń negizgi tetikteri talqylandy. Bıyl jobany iske asyrý boıynsha jańa tásilder ázirlendi. Atap aıtqanda, rásimderdi jeńildetip, basym baǵyttardy qoldaýǵa arnalǵan jańa qaǵıdalar bekitilip, qoldanylyp jatyr. Eń aldymen, óńdeý kásiporyndaryn jáne ósirýden bastap ótkizýge deıingi tolyq óndiristik tsıkldy qamtamasyz etetin qyzmet túrlerin, sondaı-aq kooperatıvterdi qoldaý negizgi basymdyqtar retinde aıqyndaldy. Qarjylandyrý lımıtteri engiziledi: qarajattyń 40%-ǵa deıingi kólemi mal sharýashylyǵyna, keminde 20%-y óńdeý salasyna baǵyttalady.
Sonymen qatar aýyl sharýashylyǵy salasyna jatpaıtyn jańa bıznes túrleri de tizimge engizildi.
2026-2028 jyldary Jambyl oblysynda 1 myńnan astam jobany iske asyrýǵa 31 mlrd teńgeden astam qarjy bólý josparlanyp otyr.
Óńirde mal sharýashylyǵynyń joǵary kórsetkishterine qaramastan, bordaqylaý, soıý, saqtaý, óńdeý jáne logıstıka ınfraqurylymy jetkiliksiz. Osyǵan baılanysty ákimdikterge, onyń ishinde shaǵyn ındýstrııalyq aımaqtar qurý boıynsha tıisti tapsyrmalar berildi. Negizgi kedergilerdiń biri aýyl turǵyndarynyń bir bóliginde jetkilikti kepildiń bolmaýy bolyp qala beredi. Osyǵan baılanysty vıtse-premer «Damý» kásipkerlikti damytý qoryna kepildendirý tetigin paıdalaný jóninde, onyń ishinde «Aýyl amanaty» jobasy aıasynda Ulttyq ekonomıka mınıstrligine usynystar engizýdi tapsyrdy.
Budan buryn Prezıdent Túrki memleketteri uıymynyń HІІ sammıtinde sý tapshylyǵy taıaý arada Orta Azııadaǵy eń ózekti syn-qater bolýy múmkin ekenin aıtqan edi.