Jaqyp Asanov sýdıalardyń isti zertteýdegi kemshilikterin aıtty
«Adamdar tergeý qalaı júrip jatqanyn, prokýrordyń jumysyn, úkim qalaı oryndalǵanyn kórmeıdi. Bul kezeńder qoǵam úshin jabyq. Adamdar basty sot talqylaýy qalaı júrip jatqanyn kóredi. Olar ashyq protsesterde prokýrordyń, advokattyń, kýágerlerdiń, sýdıanyń aıtqanyn tyńdaıdy. Osy protseske qatysy bar adamdyń emotsııalaryn baıqaıdy. Blogerler, jábirlenýshi, kúdiktiniń jaqyndary osy jaıynda kúndelikti áleýmettik jelilerde jazady. Bizde kúnde isterdi qaraý nátıjesinde bes myń qorytyndy sheshim qabyldanady, sonyń arasynda myńnan azdaý shamada qylmystyq ister boıynsha úkimder men qaýlylar bar. Ashynǵan adamdar bizdiń sottarda nege ózgerister joq ekenin jıi suraıdy. Nelikten bizdiń sot protsesteri damyǵan elderdegideı ótpeıdi?», - dedi J. Asanov «Qazaqstandaǵy sot júıesiniń reformasy: ozyq halyqaralyq praktıkany paıdalana otyryp, jańa syn-qaterlerdiń sheshimin tabý» atty dóńgelek ústel otyrysynda.
Osy oraıda ol sarapshylardyń zertteýleri jaıynda aıtyp berdi.
«Sarapshylardyń paıymynsha, tergeýdiń jazalaýshy sındromy áli de sottarǵa da enip otyrǵany sebepterdi biri bolyp tur. Basty sot talqylaýy tártibi burynǵysynsha qalyp otyr. Núkteli reformalar men uıymdastyrý is-sharalary ahýaldy kúrdeli túrde ózgertpeı jatyr. Qazirgi kezde bizde qarama-qaıshy eki kózqaras bar. Bir jaǵynan - ol Joǵarǵy sottyń pikiri. Sýdıaǵa qylmystyq istiń barlyq materıalyn birden berýge bolmaıdy. Sotqa tek prokýrordyń aıyptaý aktisi men advokattyń qorǵaý aktisi engizilýi kerek. Al qazir qalaı bolyp jatyr? Sýdıa barlyq isti aldyn ala zerttep shyǵady, ıaǵnı sottyń isti qaraýyna deıin zerdeleıdi. Sýdıaǵa istiń mán-jaıy tergeý organy men prokýratýra kózqarasymen beriledi. Olardyń materıaldary tek bir ǵana maqsatty kózdeıdi – sottalýshynyń kinásin dáleldeý. Іsti qarap shyqqan sýdıa eriksiz aıyptaý paradıgmasynyń «tutqyny» bolady», - dedi J. Asanov.
Onyń aıtýynsha basty sot talqylaýy formaldy bolyp qala beredi.
«Osynyń saldarynan bizdiń adamdardyń kóz aldynda sottarymyz jazalaý tetiginiń jalǵasy bolyp qabyldanady. Atap aıtqanda, sotqa tek aıyptaý úkimi men qorǵaý aktisin ǵana tabystaý ustanymyn biz oılap shyǵarmadyq. Bul qadam burynnan Eýropalyq odaq, EQYU, EYDU elderinde qamtylǵan. Osyndaı ustanym sýdıanyń beıtaraptyǵyn saqtaıdy, óıtkeni ol ispen sot tergeýi barysynda ǵana tanysady», - dedi ol.
Budan buryn habarlanǵandaı, «Qazaqstandaǵy sot júıesiniń reformasy: ozyq halyqaralyq praktıkany paıdalana otyryp, jańa syn-qaterlerdiń sheshimin tabý» atty dóńgelek ústel otyrysy uıymdastyryldy.
