Jaqsylyqov Qorǵanys mınıstri retinde qandaı qyzmetimen este qalmaq

ASTANA. KAZINFORM – Búgin Memleket basshysynyń Jarlyǵymen Qorǵanys mınıstri Rýslan Jaqsylyqov qyzmetinen ketti. 2022 jyly qańtar oqıǵasynan keıin elimizdiń qorǵanys salasyn qolyna alǵan ol áleýmettik jelide «ókpeleseń kóship ket», «ómir degen jızn ǵoı» degen syndy abaılamaı aıtqan sózderimen hıt bolǵany bar. Biraq, bizdiń aıpaǵymyz ol emes. Onyń mınıstr retinde qorǵanys salasynda qolynan kelgen isiniń negizgileri ǵana.

Aýmaqtyq qorǵanys

Taıaýda ótken Astana halyqaralyq forýmyna Qasym-Jomart Kemelulynyń álemdegi qarýly qaqtyǵystarǵa erekshe toqtalǵany este.

– Dúnıe júzin qaqtyǵystar men soǵys órti jaılap barady. Byltyrǵy málimetke sáıkes, 52 memleket qarýly qaqtyǵys jaǵdaıynda turǵan. Al osyndaı qatygez áreketterden kelgen ekonomıkalyq shyǵyn 19 trıllıon dollarǵa jetti. Bul, shamamen, álemdik ІJÓ-niń 13,5 paıyzy, - degen edi Memleket basshysy.

Demek, aýmaqtyq qorǵanysty kúsheıtý mańyzdy. Muny Rýslan Fatıhuly da erterek túsingen sııaqty. Onyń tusynda «Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaqtyq qorǵanysy týraly» zań jáne oǵan ilespe «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine aýmaqtyq qorǵanys máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań Májiliste maquldanyp, Senat tarapynan qabyldanyp, Prezıdenttiń qol qoıýyna jiberildi.

Qujat eldiń qorǵanys júıesine «erikti» jáne «ózin-ózi qorǵaýdy qalyptastyrý» uǵymdaryn engizedi. Sondaı-aq Qazaqstan Respýblıkasy azamattary úshin soǵys ýaqytynda ózin-ózi qorǵaý quralymdaryna eriktiler retinde kirý múmkindigi kózdeledi. Zańdy qabyldaýdaǵy maqsat – eldiń qorǵanys qabiletin arttyrý, halyqtyń, aýmaqtyq qorǵanys obektileriniń qaýipsizdigin qamtamasyz etý jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵyn jumyldyrý, soǵys jaǵdaıy kezeńinde ári soǵys ýaqytynda qorǵaý.

Áskerge barsań – ýnıverde tegin oqısyń

Otan aldyndaǵy boryshyn eki jyl ótegen jastar Qazaqstannyń joǵary oqý oryndaryna UBT tapsyrmaı-aq aqyly oqýǵa túsýge múmkindik jasaldy. Merzimdi áskerı qyzmette júrip jaqsy jaýyngerlik daıyndyq kórsetken, jyl boıynda tártibi úzdik bolǵan sarbazdar aqysyz negizde joǵary áskerı bilim alýǵa múmkindik aldy.

Merzimdi áskerı mindetin ótegen azamattarǵa myna jeńildikter usynylady:

• qyzmet aıaqtalǵannan keıin 2 jyl ishinde aqyly negizde UBT-ny eseptemegende joǵary oqý ornyna (JOO) túsý;
• UBT esebinsiz JOO esebinen óteýsiz negizde jaýyngerlik daıarlyq jáne áskerı tártip boıynsha joǵary nátıje kórsetken tulǵalardyń JOO-ǵa túsýi;
•  JOO áskerı kafedrasyna túsý emtıhandarynsyz, óteýsiz negizde túsý (ıaǵnı, azamat JOO-da aqyly nemese tegin bilim alady);
• Qorǵanys mınıstrliginiń joǵary oqý oryndaryna emtıhan tapsyrmaı túsý.

Osy jyldyń ózinde áskerı boryshyn óteý barysynda erekshe kózge túsken 1029 azamat bilim grantymen joǵary oqý ornynda bilim alýǵa múmkin aldy.

Áskerge barsań – kredıttik kanıkýl alasyń

Búginde kredıti joq adam tabý qıyn. Túrli qarjy uıymdarynan qaryzǵa aqsha alyp, ony óteı almaı júrgen jastardyń da qarasy qalyń. Osy oraıda Rýslan Jaqsylyqov tusynda Qorǵanys mınıstrligi qaryzǵa batqan jastardy áskerge baryp, qaryzyn óteý merzimin 14 aıǵa keıinge shegere turýǵa múmkindik jasady. Bıyl 17 myń áskerı qyzmetshige 6,6 mlrd teńgege «kredıttik demalys» berildi.

Naqtyraq aıtqanda, áskerge shaqyrtylǵan azamattardyń nesıesi avtomatty túrde toqtatylady. Mysaly, áskerı qyzmetshi jergilikti áskerı basqarý organy basshysynyń buıryǵy shyqqannan keıin Birinshi nesıelik bıýroǵa aqparat túsedi. Sol sátten bastap nesıe tólemin esepteý toqtatylady. Ata-analary jaǵynan da eshqandaı áreket talap etilmeıdi. Bári avtomatty túrde júzege asyrylady, ıaǵnı ata-ananyń dál osy másele úshin áskerı komıssarıatqa barýynyń qajeti joq. Birinshi nesıelik bıýroǵa aqparat túskennen keıin ekinshi deńgeıli bankterge málimet birden joldanady.

Áskerde júrip ata-anańmen tildese alasyń

Bıyl armia.kz mobıldy qosymshasy iske qosyldy. Bul qosymshanyń múmkindikteri óte mol. Mobıldi qosymshany IOS, Android operatsııalyq júıesi bar barlyq telefonǵa júktep alýǵa bolady. «Shynaıy» ýaqyt rejımde anasy, jaqyndary sarbazdyń jaýyngerlik daıyndyqtan bos kez kelgen ýaqytynda onymen, komandırimen tildese alady. Mobıldi qosymshany Ulttyq qorǵanys ýnıersıtetiniń áskerı-ǵylymı vzvod áskerı qyzmetshileri ázirlep shyqqan. Oǵan jasandy ıntellekti elementteri de engizilgen.

Halyqaralyq ásker yntymaqtastyǵy artty

Ótken jyldyń qańtaryndaǵy Parlament palatalarynyń birlesken otyrysynda Taıaý Shyǵys pen Ońtústik Sýdandaǵy BUU mıssııalaryna qatysý úshin qazaqstandyq áskerılerdi jiberý týraly sheshim maquldandy. Qazaqstandyq bitimgerler baratyn oryndardyń biri – Golan bıiktigi. 

Golan bıiktigi – strategııalyq jáne saıası mańyzy bar Taıaý Shyǵystaǵy daýly aımaq. Onyń kóp bóligin Izraıl basyp alǵan, al shyǵys bóligi Sırııaǵa tıesili. Eki el de jarty ǵasyrdan astam ýaqyt boıy osy aımaq úshin qaqtyǵysyp keledi. Aýmaq soltústikten ońtústikke qaraı sozylyp jatyr jáne teńiz deńgeıinen myń metrden astam bıiktiktegi 1,8 myń sharshy shaqyrymdyq výlkandyq taýly ústirt bolyp sanalady.

Osy bıiktikte halyqaralyq standarttar men talaptar boıynsha jaraqtandyrylǵan derbes qazaqstandyq bitimgerlik kontıngent BUU mıssııasynyń mandatyna sáıkes qarsylas taraptar arasynda atysty toqtatý rejımin qoldaýmen bir jyl boıy aınalysty. Jaýapkershilik aımaǵynda jeke quram 600-den asa tapsyrmany oryndady. Qazaqstandyq bitimgerlerdiń qyzmeti BUU mıssııasy men hatshylyǵy basshylyǵy tarapynan joǵary baǵalandy.