Jahandyq jylyný saldarynan azyq-túlik baǵasy ósip jatyr
ASTANA. KAZINFORM – Bul halyq densaýlyǵyna keri áser etýi múmkin. Klımattyń ózgerýi saldarynan kúrish, kartop, jemis-jıdek pen kókónis, záıtún maıy, kakao men kofe sekildi azyq-túlik ónimderi zardap shegip jatyr, dep habarlaıdy DW.
Bul ónimder buryn-sońdy bolmaǵan klımattyq áserge ushyraǵan, saldarynan tutynýshylar úshin baǵa kúrt ósken. Bul týraly Barselona sýperkompıýterlik ortalyǵynyń (BSC-CNS) zertteýinde aıtylǵan. Onda 2022 jyldan 2024 jylǵa deıingi aralyqta aýa raıynyń ystyǵy, qýańshylyq nemese shamadan tys jaýyn-shashyn saldarynan azyq-túlik baǵasynyń qalaı ózgergeni taldanǵan.
Ulybrıtanııada 2024 jyldyń qańtar-aqpan aılarynda kartop baǵasy 22%-ǵa ósti, bul qatty jaýǵan qysqy jaýyn-shashyn saldarynan bolǵan.
AQSh-tyń Kalıfornııa jáne Arızona shtattarynda 2022 jyldyń qarashasynda jazǵy qýańshylyqtan keıin kókónis baǵasy 80%-ǵa kóterildi.
Eýroodaqta záıtún maıy 50%-ǵa qymbattady, bul 2022–2023 jyldary Italııa men Ispanııadaǵy qýańshylyqqa baılanysty.
Ulybrıtanııanyń Azyq-túlik qorynyń málimetinshe, paıdaly taǵamdardyń baǵasy orta eseppen alǵanda zııandy taǵamdardan eki ese qymbat. Baǵanyń ósýi kezinde tómen tabysty otbasylar jemis-jıdek pen kókónis sııaqty paıdaly taǵamdardy satyp ala almaıdy. Osylaısha, klımattyń ózgerýinen týyndaǵan baǵa ósimi halyqtyń belgili bir bóligi úshin densaýlyq máselelerin ýshyqtyrýy múmkin.
— Biz parnıktik gaz shyǵaryndylaryn nóldik deńgeıge jetkizbeıinshe, ekstremaldy aýa raıy qubylystary kúsheıe beredi, bul eginge zııan keltirip, búkil álemde azyq-túlik baǵasynyń ósýine alyp keledi, — dep málimdedi BSC-CNS zertteýiniń jetekshi avtory Maksımılıan Kots.
Aıta ketelik áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlary tranzıtine baqylaý kúsheıdi.