Zaısandaǵy áýejaı kelesi jyly ashylady: Qurylys jumystary nege sozylyp ketti
ÓSKEMEN. KAZINFORM — Shyǵys Qazaqstan oblysy Zaısan aýdanyndaǵy jańa áýejaıdyń qurylysy kesteden keshigip jatyr. Áýelde joba osy jyldyń sońyna deıin aıaqtalady dep josparlanǵan edi. Buǵan ne sebep bolǵanyn Kazinform tilshisi zerdelep kórdi.
Eski aerodromnyń ornyna jańa áýejaı
Shekara shebinde oryn tepken Zaısan aýdanynda jańa áýejaı burynǵy áskerı aerodromnyń ornyna, Sátbaı aýylynan 25 shaqyrym jerde boı kóteredi. Bul jer kezdeısoq tańdalmaǵan.
Aýmaǵy tegis, janynan respýblıkalyq mańyzy bar Omby-Maıqapshaǵaı tasjoly ótedi. Bolashaqta keńeıtýge múmkindik beretin bos jer de jetkilikti. Jer teliminiń qurylys júrgizilip jatqan alańy — 184 gektar.
— Bıyl naýryzda bastalǵan jumystardyń eki kezeńi qysqa merzimde aıaqtaldy. Uzyndyǵy 2,2 shaqyrym bolatyn ushý-qoný jolaǵy, júrý joly, perron salyndy, syrtqy ınjenerlik jeliler, jaryqtandyrý jáne nóser kárizi júrgizildi, — dep habarlady ShQO jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasynan.
Qazir qurylys alańynda 145 tehnıka men 300-den astam adam jumys istep jatyr. Vahtalyq ádispen isteý úshin olarǵa jaıly jataqhana da salynǵan.
Qurylys nege kesteden keshikti?
Zaısan áýejaıyndaǵy jumystardyń baıaýlaýyna basty faktor — jobanyń «nólden» jasalýy. Merdiger mekeme ókilderiniń aıtýynsha, áýejaıdyń jobalaýy men qurylysy qatar júrip jatyr.
Bul tásil qurylysqa jedel kirisýge múmkindik bergenimen, ınjenerler, geodezıster jáne qurylysshylar arasyndaǵy úılesimdi jumysty talap etedi.
— Jobalaýshylar qujattamanyń bir bóligin keshiktirdi. Sondyqtan negizgi jumystardy qujattardyń jasalýymen qatar bastaýǵa týra keldi. Álbette, bul belgili bir qıyndyqtar týdyrdy. Barlyq detaldy qaıta-qaıta tekserip, túzetip otyrý qajet boldy. Degenmen bizdiń tájirıbemiz bar. Kompanııamyz Semeı men Óskemen áýejaılaryn salǵan. Qazir jumys protsesi turaqtaldy, materıaldar ýaqtyly jetkiziledi, tehnıka toqtaýsyz jumys istep tur. Eń uzaq kútkenimiz — áýejaı ǵımaratynyń jobasy. Qazir ol memlekettik saraptamadan ótip jatyr, — dedi qurylys jobasynyń jetekshisi Erbol Tájibaev.
Sonymen qatar ol jobalaýshylardyń jaǵdaıyn da túsinetinin aıtady. Sebebi olar barynsha jedel jumys isteýge májbúr. Ádette mundaı jobalardy ázirleýge keminde bir jyl ýaqyt beriledi.
Logıstıka jáne kúrdeli jer jumystary
Qurylys barysyna áser etken negizgi qıyndyqtardyń biri — logıstıka. Qajetti qurylys materıaldary Óskemennen jetkiziledi, al aradaǵy qashyqtyq 500 shaqyrymdaı.
Jol jaǵdaıynyń nasharlyǵy saldarynan júk kólikteriniń jolǵa ketetin ýaqyty 10-12 saǵatqa deıin sozylǵan. Sebebi respýblıkalyq mańyzy bar Omby-Maıqapshaǵaı tasjoly qaıta jańǵyrtylyp jatqan.
Sonyń saldarynan júrgizýshiler talaı aınalma jolmen júrýge májbúr boldy. Alaıda qazan aıynan bastap qozǵalys ashylyp, qurylys qarqyny aıtarlyqtaı artqan.
Sondaı-aq qurylys alańyndaǵy basty talap — jumystyń sapaly bolýy. Óıtkeni strategııalyq nysan asyǵys-úsigis salynsa erteń bul qaýipti bolýy múmkin. Burynǵy aerodromnan qalǵan konstrýktsııalardy tolyq demontajdaý jáne jerdi aýystyrý da qosymsha ýaqyt aldy.
— Bolashaq ushý-qoný jolaǵynyń astyndaǵy topyraqty eki metr tereńdikke deıin tolyqtaı aýystyrýǵa týra keldi. Negizdi taspen nyǵaıttyq, onyń ústine qum men qıyrshyqtas qospasy, iri tas jáne úsh qabat asfalt-beton tóseldi. Mundaı jabyn iri ushaqtardyń ózin qabyldaı alady, — dedi qurylys ýchaskesiniń bastyǵy Sábıt Saharııanov.
«Keıin ashylsa da, sapaly bolǵany durys»
ShQO jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasynyń habarlaýynsha, qazir qurylystyń úshinshi kezeńi júrgizilip keledi. Aerovokzal kesheni, komandalyq-dıspetcherlik pýnkt jáne aeronavıgatsııa nysandary salynyp jatyr.
Termınaldyń irgetasy daıyn, qabyrǵalar men jabyndardyń qurylysy júrip jatyr. Jergilikti turǵyndar qurylystyń kesteden keshigýine túsinistikpen qaraıdy.
— Árıne, áýejaıdyń tezirek ashylǵanyn bárimiz qalaımyz. Biraq jumystyń asyǵys emes, tyńǵylyqty júrgizilip jatqanyn kórip otyrmyz. Keıin ashylsa da, sapaly bolǵany durys, — deıdi zaısandyqtar.
Áýejaıdyń ashylýyn jergilikti kásipkerler de taǵatsyzdana kútip júr.
— Bul áýejaıdy kópten kútkenbiz. Ol jaı ǵana ǵımarat emes, jańa múmkindikter, jumys oryndary jáne týrızmniń damýy. Bizdiki sııaqty shalǵaı aýdan úshin onyń mańyzy óte zor, — deıdi kásipker Aıgúl Ámirova.
Qurylys qarqyny: Zaısan — 70%, Katonqaraǵaı — 50%
Merdiger kompanııanyń málimetinshe, Zaısandaǵy jańa áýejaı qurylysynyń daıyndyq deńgeıi búginde shamamen 70 paıyzǵa jetken. Keler kóktemde árleý jumystary, iske qosý-retteý kezeńi jáne aýmaqty abattandyrý bastalady.
Al Katonqaraǵaı aýdanynda salynyp jatqan áýejaıda jumys baıaý júrip jatyr. Aýdanǵa qys erte kelip, qazan aıynyń basynda-aq qar túsken.
Qazirgi tańda qurylys jumystarynyń 50 paıyzǵa jýyǵy aıaqtalǵan. Alaıda merdigerler negizgi jer qazý jumystaryn sýyq túskenge deıin tolyq aıaqtaǵanyn málim etti.
— Jobalar klımattyq jaǵdaılardy eskere otyryp iske asyrylyp jatyr. Negizgi jumys kezeńderiniń aıaqtalýy 2026 jyly turaqty áýe qatynasyn uıymdastyrýǵa múmkindik beredi, — dep habarlady oblystyq jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasynan.
Týrızm jáne jańa múmkindikter
Zaısanda salynyp jatqan áýejaı bir ýaqytta tórt áýe kemesin qabyldaı alady. Aýmaǵy shamamen tórt myń sharshy metr bolatyn jolaýshy termınaly saǵatyna 150 adamǵa deıin qyzmet kórsetýge múmkindik beredi.
Bolashaqta ushý-qoný jolaǵynyń uzyndyǵyn úsh shaqyrymǵa deıin ulǵaıtý josparlanǵan. Bul halyqaralyq reısterdi qabyldaýǵa jol ashady.
— Zaısanǵa jyl saıyn shamamen 23 myń týrıst keledi. Áýejaı paıdalanýǵa berilgennen keıin bul kórsetkish alty esege deıin ósip, 136 myń adamǵa jetýi múmkin. Jańa áýejaı týrıster úshin ǵana emes, Shyǵys Qazaqstannyń ońtústik-shyǵys bóligi úshin mańyzdy kólik haby bolýǵa tıis. Ol óńirdi Óskemenmen, Almatymen jáne kórshiles eldermen baılanystyrady, — dep habarlady oblys ákimdiginen.
Jalpy Zaısandaǵy áýejaı — týrıstik aımaqtarda Memleket basshysynyń tapsyrmasymen qolǵa alynǵan úsh iri avıatsııalyq jobanyń biri.
Ekinshi áýejaı Katonqaraǵaı aýdanynda salynyp jatsa, úshinshisi Mańǵystaýdaǵy Kendirli kýrort aımaǵynda boı kóteredi. Bul nysandardyń barlyǵy ishki týrızmdi damytý jáne óńirlerdiń kólik qoljetimdiligin jaqsartý úshin strategııalyq mańyzǵa ıe.
Eger jańa kedergiler týyndamasa, 2026 jyldyń kúzine qaraı úsh áýejaı da alǵashqy áýe kemelerin qabyldaıdy dep josparlanyp otyr.
Eske salsaq, osyǵan deıin Óskemen áýejaıy ázirge satylmaıtyn bolǵany habarlanǵan.