Zańsyz kóshi-qonnyń ósýi elimizdegi turaqtylyqqa qaýip tóndiredi — senator
ASTANA. KAZINFORM — Qazaqstandaǵy zańsyz kóshi-qonnyń ósýi elimizdegi áleýmettik turaqtylyq pen qaýipsizdikke qaýip tóndiretin basty problemanyń birine aınalyp keledi.
Bul týraly Senattyń jalpy otyrysynda Úkimet basshysy Oljas Bektenovtiń atyna joldaǵan depýtattyq saýalynda senator Bıbigúl Jeksenbaı aıtty.
«Qazaqstan geografııalyq ornalasqan jaǵdaıyna oraı zańsyz kóshi-qonnyń transulttyq arnalar sanatyna jatady. Qazir elimizde resmı málimet boıynsha 300 myńǵa jýyq eńbek mıgranty bar. Al Bas prokýratýranyń málimetine qaraǵanda, bıyldyń ózinde 82,2 myń sheteldik ákimshilik jaýapkershilikke tartyldy. Sonymen qatar, sheteldik eńbek kúshin zańsyz paıdalanǵany úshin 1,2 myńǵa jýyq jumys berýshige ákimshilik jaza berildi», — dedi B. Jeksenbaı.
Depýtat Qaraǵandy oblysynda jalǵan eńbek shartyn, medıtsınalyq anyqtamalardy jasap, zańsyz esepke qoıǵan halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵy men emdeý mekemeleriniń qyzmetkerlerinen turatyn qylmystyq top anyqtalǵanyn eske saldy.
«Halyqaralyq mıgratsııa uıymynyń esebine súıensek, jyl saıyn Qazaqstanǵa 3,7 mln-nan asa shetel azamaty ártúrli sebeptermen keledi. Olardyń qaı úlesi Qazaqstanda qalyp nemese ketip jatqany týraly eshkim naqty aıta almaıdy. Zańdy jáne zańsyz mıgranttardyń Almaty, Astana, Shymkent qalalarynda jáne Mańǵystaý oblysynda shoǵyrlanýy tek áleýmettik-ekonomıkalyq emes, sonymen qatar qaýipsizdik máseleleriniń týyndaýyna da ákelýi múmkin», — dedi senator.
Bıbigúl Jeksenbaıdyń pikirinshe, jahandaný jáne kóshi-qon aǵyndary kúsheıgen jaǵdaıda Qazaqstanǵa shetel azamattarynyń qozǵalysyn baqylaýdy kúsheıtý, eńbek mıgranttaryn zańdastyrý júıesin damytý jáne zańsyz kóshi-qon men eńbek resýrsyn paıdalanýdy uıymdastyrýshylarǵa jazany qatańdatý qajet.
Senatordyń sózine qaraǵanda, shekarada qatań sharalar qoldaný, baqylaýda ınnovatsııalyq tehnologııa paıdalaný jáne mıgranttar arasynda habardarlyqty arttyrýdy kózdeıtin keshendi tásilder arqyly ósip kele jatqan qaýipti eńserýge bolady. Qazaqstan óziniń ekonomıkalyq múddesin qorǵap qana qoımaı, qoǵamda turaqtylyqty saqtap, barlyǵyna qaýipsiz jáne ádiletti túrde jumysqa ornalasýdy qamtamasyz etýi mańyzdy.
«Zańsyz kóshi-qon men adam saýdasyn uıymdastyrýshylarǵa, jalǵan qujat jasaıtyndarǵa barynsha qatań jazalar qarastyrý kerek», — dedi depýtat.
Byltyr Qazaqstanda 350 myńnan astam eńbek mıgranty tirkelgenin jazǵan edik.
Bıyl qyrkúıek aıynda osy jyly 281 myń ruqsat eńbek mıgranttaryna jeke adamdardyń úıinde jumys isteýi úshin berildi.
Sáýir aıynda Qaraǵandy oblysy prokýratýrasynyń bastamasymen Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń Qaraǵandy oblysy boıynsha departamentimen birlesip, qylmystyq toptyń qyzmeti toqtatyldy. Qylmystyq shemaǵa halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵynyń, medıtsınalyq mekeme qyzmetkerleri jáne «kómekshiler» dep atalatyndar kirgen. Aqshalaı syıaqy úshin sheteldikterge ýaqytsha turýǵa 700-den astam ruqsat zańsyz berilgen.