Zańsyz aktıvterdi qaıtarý: Arnaýly memlekettik qorǵa 176,3 mlrd teńge jınaldy
ASTANA. KAZINFORM – Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasyna sáıkes shetelge zańsyz jylystatylǵan aktıvterdi elimizge qaıtarý boıynsha aýqymdy jumys júrgizilip jatqany belgili. Bul baǵytta Arnaýly memlekettik qor ashyldy. Bul qordy qurýdaǵy maqsat qandaı jáne búginge deıin shotqa túsken qarajattyń mólsheri qansha? Osy jáne ózge de suraqtarǵa Qarjy mınıstrligi Memlekettik múlik jáne jekeshelendirý komıtetiniń tóraǵasy Baqytbek Táshenov jaýap bergen edi.
- Baqytbek Kákimuly, Arnaýly memlekettik qordyń mindeti qandaı? Qorǵa túsetin túsimderdiń qalyptasý jolyn aıtyp berseńiz...
- Arnaýly memlekettik qor – elimizdiń Bıýdjet kodeksine sáıkes Qarjy mınıstrliginde Qazaqstannyń áleýmettik-ekonomıkalyq jobalaryn, sondaı-aq Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda belgilengen tártippen aktıvterdi qaıtarý jónindegi ýákiletti organnyń shyǵystaryn qarjylandyrý maqsatynda qarajattyń túsimderi men shyǵystaryn esepteýge ashylǵan qolma-qol aqshany baqylaý shoty.
Arnaýly memlekettik qordyń túsimderi – «Zańsyz ıemdenilgen aktıvterdi memleketke qaıtarý týraly» QR Zańynda jáne elimizdiń basqa da zańdarynda belgilengen tártippen qaıtarylǵan múlikti ótkizýden, sondaı-aq qoldanystaǵy zańǵa sáıkes basqarýshy kompanııanyń menshigine nemese onyń aktıvterdi basqarý jónindegi qyzmetiniń nátıjesinde múlikti ótkizýden túsken aqsha.
- Búginde Arnaýly memlekettik qorda qansha qarajat jınaldy?
- 2024 jyldyń 13 qyrkúıegindegi málimetke súıensek, qordaǵy túsimder 176,3 mlrd teńgege jetken. Aıtalyq, 5,7 mlrd teńge «Qaıtarylǵan aktıvterdi basqarý kompanııasy» JShS-inen (Basqarýshy kompanııa) túsken. Onyń ishinde 5,559 mlrd teńge aktıvterdi satýdan jınalsa, 159 mln teńge aktıvterdi basqarýdan túsip otyr.
– Endi osy qarajattyń qandaı baǵytqa jumsalatynyn túsindirip berseńiz?
- Bıýdjet kodeksine sáıkes Arnaýly memlekettik qordaǵy qarajatty bólý máselesi Respýblıkalyq bıýdjet komıssııasynda mindetti túrde ortalyq memlekettik organdardyń usynystary negizinde sheshiledi.
Arnaýly memlekettik qordyń qarajaty áleýmettik jobalardy, densaýlyq saqtaý, bilim berý, halyqtyń áleýmettik qorǵalmaǵan toptaryn, múgedektigi bar adamdardy, jetim balalardy, ata-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan balalardy, aýyl jastaryn, jumyssyzdardy, monoqalalar, aýyldy jerlerdegi halyqtyń muqtajdyqtary úshin kommýnaldy jáne áleýmettik-mádenı ınfraqurylym nysandaryn damytýǵa arnalǵan jobalar men Úkimet belgilegen ózge de jobalardy, sondaı-aq ekonomıkalyq jobalar men mańyzdy salalardy nyǵaıtyp, áleýmettik-ekonomıkalyq máselelerdi sheshý úshin qajetti óndiristerdi qurýǵa (jańǵyrtýǵa) baılanysty jobalardy qarjylandyrýǵa jumsalady.
Bul rette qordaǵy qarajat shekteýli bolǵan jaǵdaıda áleýmettik jobalarǵa basymdyq beriletinin aıta ketken durys.
Arnaýly memlekettik qordyń qarjylandyrý tetigi Áleýmettik jáne ekonomıkalyq jobalardy irikteý jáne ólshemsharttaryn aıqyndaý qaǵıdalarynda belgilengen (QR Ulttyq ekonomıka mınıstriniń 2023 jylǵy 20 qyrkúıektegi №165 buıryǵymen bekitilgen). Osyǵan sáıkes memlekettik organdar ázirlegen jobalar Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń ekonomıkalyq saraptamasyna jiberilip, Arnaýly memlekettik qor qarajaty esebinen qarjylandyrý máselesi Qarjy mınıstrliginiń Respýblıkalyq bıýdjet komıssııasynda qaralyp, tıisti qorytyndy shyǵarylady.
- Qor arqyly qarjylandyrylatyn áleýmettik jáne ekonomıkalyq ınvestıtsııalyq jobalar qandaı ólshemderge saı irikteledi?
- Kórsetilgen qaǵıdalarǵa sáıkes jobalardy qor esebinen qarjylandyrýdyń krıterııleri bar:
1) jobalar Memlekettik josparlaý júıesiniń qujattaryna, Memleket basshysynyń jyl saıynǵy Qazaqstan halqyna Joldaýlarynda kórsetilgen jáne Prezıdenttiń júktegen tapsyrmalaryna sáıkes bolýǵa tıis;
2) jobalar Qazaqstannyń áleýmettik-ekonomıkalyq damý boljamyna sáıkes bıýdjettik ınvestıtsııalyq saıasattyń basymdyqqa ıe baǵyttarynyń birine (ekonomıkany ártaraptandyrý jáne ınfraqurylymdyq-ınnovatsııalyq damý, áleýmettik salany jańǵyrtý) saı bolýy qajet;
3) nysandardy salý nemese jańǵyrtý jónindegi jobalardyń tehnıkalyq jaǵynan kúrdeli emes ári (nemese) úlgilik jobalarǵa sáıkestigi (QR UEM 2015 jylǵy 28 aqpandaǵy №165 buıryǵymen bekitilgen);
4) jobalar eldi mekenderge arnalǵan óńirlik standarttar júıesine sáıkes bolýy kerek (QR UEM, QR BǴM, QR DSM, IIDM, MSM jáne TsDIAÓM birlesken buıryǵymen 2019 jyly bekitilgen);
5) basqa kózder esebinen qarjylandyrý qaıtalanbaý qajet;
6) qoǵamdyq bastamamen qolǵa alynǵan joba jáne (nemese) onyń buqaralyq aqparat quraldary men áleýmettik jelilerde jarııalanýy kerek.
- Osy jobalardy tańdaý bastaldy ma? Olar qazir qandaı kezeńde tur?
- Memlekettik josparlaý jónindegi ýákiletti organnyń, ıaǵnı Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń jumys tártibimen usynylǵan aqparaty boıynsha qor esebinen qarjylandyrýǵa josparlanǵan jobalar ortalyq jáne jergilikti memlekettik organdardan qaraýǵa túsken joq.
- Arnaýly memlekettik qor qarajatynyń túsimderi men jumsalýy týraly aqparatty qoǵam ókilderi qalaı bile alady?
- «Zańsyz ıemdenilgen aktıvterdi memleketke qaıtarý týraly» QR Zańyna sáıkes Arnaýly memlekettik qor qarajatynyń túsimderi men jumsalýy týraly aqparatty Qarjy mınıstrligi jyl saıyn jarııalaýy tıis.
