Zamanaýı tehnologııa jáne 24 saǵat jumys: Almaty kitaphanalary qalaı túrlendi
ALMATY. KAZINFORM — Almaty qalasynda 37 kitaphana jumys isteıdi. Olarǵa 2025 jyldyń 11 aıynda 2,8 mln oqyrman barǵan.
Qaladaǵy 37 nysannyń 28-i Almaty qalasynyń ortalyqtandyrylǵan kitaphana júıesine biriktirilgen. Al olardyń ishinde 3 ortalyq táýlik boıy jumys isteıdi. Olar: Alatau Creative Hub ortalyǵy, Muhtar Áýezov atyndaǵy kitaphana jáne Jambyl atyndaǵy qalalyq jasóspirimder kitaphanasy.
Alatau Creative Hub
Alatau Creative Hub 2020 jyly Táýelsizdik kúnine oraı ashyldy. Bul ortalyq búginde tek qana kitap oqıtyn oryn emes, sonymen qatar jasampaz jastar ózindik jobalaryn ázirlep, jumys isteıtin ári kovorkıng ortalyqqa aınalǵan. Jalpy aýdany 3,5 myń sharshy metr bolatyn ortalyqta tsıfrlyq tehnologııalar men dástúrli kitaphana qyzmeti úılesken. Alatau Creative Hub meńgerýshisi Sáýle Babamuratovanyń aıtýynsha, Almaty kitaphanalar júıesine kiretin ózge kitaphanalarda sekildi munda MegaPro tsıfrlandyrylǵan júıesi jumys isteıdi.
— Oqyrman bizden MegaPro oqyrman kartasyn alyp, keıin sol arqyly ózge 27 kitaphanada da qyzmet ala alady. Sondaı-aq ortalyqqa kelýshi aldyn ala kitap qoıyp, ony úıine alyp kete alady, — dedi ol.
Ǵımarattyń birinshi qabatynda kovorkıng bólimi, ashyq kitaphana alańy, mýltımedııalyq art-stýdııa jáne kózi nashar kóretin adamdarǵa arnalǵan arnaýly jumys orny bar. Onda zaǵıp jandar Braıl álippesin, dybystyq qurylǵylardy qoldanyp, ózine qajetti aqparatty ala alady. Al nysannyń ekinshi qabatynda is-sharalar uıymdastyrýǵa arnalǵan trıbýna men ártúrli úıirmelerge arnalǵan aýdıtorııalar ornalasqan. Ortalyqta qazir aǵylshyn tili, túrik tili, dombyra, shahmat syndy 20-ǵa jýyq tegin balalar úıirmesi jumys isteıdi.
— Bizge kúnine 400-den astam adam keledi. Onyń 50-ge jýyǵy abonent bóliminde kitap oqıdy. Túngi ýaqytta shamamen 70-80 adam bolady. Aıta ketetin jaıt — qarańǵy túsken soń kitaphanamyzda balalardyń júrýine bolmaıdy. Sondyqtan túnde kóbine jumys isteýge kelgen jastar otyrady, — dedi Sáýle Babamuratova.
Alatau Creative Hub meńgerýshisi ortalyqta PlayStation aımaǵy ashylǵanyn atap ótti. Aıtýynsha, ol balalardy kitap oqýǵa yntalandyrý úshin qurylǵan. Jas oqyrmandar kitaphana qyzmetkerine ózi alyp oqyǵan kitabynyń mazmunyn aıtyp, keıin konsoldi tegin oınaı alady.
Sondaı-aq Almatydaǵy eń úlken avtonomdy kitaphana Alataý aýdanyndaǵy osy ortalyqta qoıylǵan. Jalpy megapolıste 26 avtonomdy ózine-ózi qyzmet kórsetý stantsııasy bar. Olar oıyn-saýyq ortalyqtarynda, metro beketterinde ornalasqan. Almaty ákimdiginiń málimetinshe, aı saıyn bul stantsııalar shamamen 300 jańa oqyrmandy tirkeıdi jáne 420-ǵa deıin kitap beredi. 2025 jyl sońyna deıin qosymsha 6 stantsııa ornatý josparlanyp otyr.
Muhtar Áýezov atyndaǵy kitaphana
Almatyda 1974 jyly ashylǵan eń eski kitaphanalardyń biri tolyqtaı jańǵyrtýdan ótti. Bıyl qazan aıynda Almaly aýdany, Abaı dańǵylynyń boıynda ornalasqan kitaphanaǵa Muhtar Áýezovtyń aty berilip, saltanatty ashylýy boldy.
Kelbeti jańarǵan mádenıet oshaǵynda kelýshiler úshin barlyq jaǵdaı jasalǵan. Kitaphana birneshe bólimge bólingen: oqý zaly, kompıýter zaly, abonement bólimi, balalar bólimi jáne qor saqtaý bólimi. Odan bólek mádenı nysan ishinde Muhtar Áýezov pen Murat Áýezovke arnalǵan memorıaldyq buryshtar ashylǵan.
Ekspozıtsııada jazýshynyń jeke zattary, sırek kezdesetin estelik buıymdar men muraǵattyq beınematerıaldar qoıylǵan. Kitaphanaǵa kelýshiler munda uly jazýshynyń ómiri jáne shyǵarmashylyǵymen tanysa alady.
— Buryn bul oryn № 4 fılıal bolǵan. Mádenıet basqarmasynyń usynysymen kitaphanaǵa Muhtar Áýezovtiń aty berildi. Bizde qazirgi ýaqytta 60 myńǵa jýyq kitap qory bar. Negizgi oqý zalynda Muhtar Áýezov pen onyń uly Murat Áýezovtiń myńnan astam kitaptary jınaqtaldy. Tarıhı tulǵalardyń jeke zattary qoıyldy, — dedi kitaphana meńgerýshisi Álııa Іńkárbek.
Almatynyń ortalyǵynda ornalasqan kitaphanada 18 qyzmetker jumys isteıdi. Kúnine 500-ge jýyq oqyrman keledi. Odan bólek ortalyqta avtorlyq jobalar, mádenıet qaıratkerlerimen kezdesýlep men ártúrli tegin úıirmeler ótip turady.
Álııa Іńkárbek zamanaýı kitaphanalar tek otyryp oqýǵa arnalǵan oryn emes, jastar arasynda jańa orta qalyptastyratyn qoǵamdyq ınstıtýtqa aınalǵanyn atap ótti.
— Ózge óńirdegi kitaphanalarda abonement bólimi bolmaıdy, tek oqý zaly bolady. Al Almaty kitaphanalarynda oqyrman 14 kúnge kitapty ózimen birge alyp kete alady. Qoǵamda «kitaphanada adamdar bar ma» degen suraq qoıylyp jatady. Oǵan aıtarym — bizde adamdar kúndiz ǵana emes, túnde de tolyp otyrady. Jastar qazir bilimge qumar. Bizde eń suranysqa ıe kitap — motıvatsııalyq jáne qarjylyq kitaptar, — dedi ol.
Jambyl atyndaǵy qalalyq jasóspirimder kitaphanasy
Almaty táýlik boıy jumys isteıtin úshinshi kitaphana Raıymbek batyr jáne Nazarbaev kósheleriniń qıylysynda ornalasqan. 1976 jyly ashylǵan nysan búginde Jambyl atyndaǵy qalalyq jasóspirimder kitaphanasyna aınalǵan.
— Alǵash ashylǵanda bul búkil respýblıkalyq kitaphana boldy. Al 1990 jyly úlken baıqaýda jeńiske jetip, nátıjesinde Jambyldyń aty berildi. Qazir jasóspirimder kitaphanasy bolǵandyqtan, munda kez kelgen paıdaly aqparat qoljetimdi bolatyn jastarǵa arnalǵan keńistik qurýdy kózdeımiz. 100 myńǵa jýyq kitap qory bar. Kitaptarymyz jyl saıyn Mádenıet basqarmasynyń bastamasymen jáne oqyrmandar suranysymen jańa kitaptarmen tolyǵyp otyrady, — dedi ortalyq meńgerýshisi Baný Dáýletbaeva.
Onyń sózinshe, táýlik boıy jumys isteıin kitaphanalar Almaty syndy megapolıs turǵyndary úshin tıimdi.
— Bul úlken qalanyń turǵyndary úshin óte yńǵaıly. Sebebi almatylyqtar keshkisin kepteliste turǵannan góri kitaphanada otyrýdy jón kóredi. Sondaı-aq qalamyzda joǵarǵy oqý oryndary kóp — stýdentter kúndiz sabaqta bolyp, keshki ýaqytta bizde zertteý jumystaryn júrgizedi. Bastapqyda kitaphana pılottyq rejımde 24 saǵat boıy jumys istedi. Bul durys sheshim bolǵanyn ýaqyttyń ózi dáleldep otyr. Qazir táýlik boıy jumys isteıtin kitaphanalar sany úshke jetti, — dedi maman.
Baný Dáýletbaeva aldaǵy ýaqytta Jambyl atyndaǵy qalalyq jasóspirimder kitaphanasynda Qazaqstandaǵy AQSh elshiligimen birigip American space aımaǵy ashylatynyn atap ótti. Aıtýynsha, munda tek almatylyqtar emes, sheteldik azamattar kelgendi jaqsy kóredi.
— Bizge sheteldikter kóp keledi. Olar aǵylshyn tilindegi salalyq kitaptardy alady. Odan keıin óz jumystaryn isteýge keledi. Biz oqyrmandy jasyna, násiline ne azamattyǵyna bólmeı, barlyǵyn birdeı qyzmet kórsetemiz. Bárine esik ashyq, — dep atap ótti ol.
Eske salaıyq, buǵan deıin jasandy ıntellekt kitaphana jumysyna qandaı ózgerister ákeletinin jazǵanbyz.