ıÝNESKO tizimine mádenı mura nysandaryn engizý jumystaryn jalǵastyrý qajet – Úkimet
ASTANA. KAZINFORM – Elimizde ıÝNESKO aıasynda mádenı murany saqtaý jáne ilgeriletý jónindegi keshendi jospar ázirlenedi. Bul týraly búgingi Úkimet otyrysynda aıtyldy.
Memleket basshysy Ulttyq quryltaı otyrysynda Qazaqstannyń materıaldyq jáne materıaldyq emes muralaryn ıÝNESKO-nyń halyqaralyq tizimderine engizýdiń mańyzdylyǵyn atap ótti.
− Tórtkúl dúnıe eldi dál osy tizimder arqyly tanyp biledi. Qazaqstan – shyn máninde, biregeı tarıhı-mádenı jádigerlerge baı el. Álemdik deńgeıde moıyndalǵan tańǵajaıyp eskertkishter – bizdiń ulttyq maqtanyshymyz. Atap aıtqanda, Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesi, Tamǵaly petroglıfteri, Qaıalyq, Talǵar, Aqyrtas qalashyqtary jáne taǵy basqa muralardyń árqaısysy teńdesi joq tarıhı qundylyqqa ıe. Biz olardyń barlyǵyn týrısterdi ózine tartatyn ortalyqtarǵa aınaldyrýǵa tıispiz. Olardy fılmder men baǵdarlamalarda kórsetip, kitaptar men mektep oqýlyqtaryna engizý qajet, − dedi O. Bektenov
Sonymen birge, ıÝNESKO-da Materıaldyq emes mádenı muralardyń tizimi de bar. Oǵan dástúrli kúı óneri, qazaq kúresi, asyq oıyny, betashar salty, «Orteke» bıi sekildi ulttyq qundylyqtarymyz engen.
− ıÝNESKO tizimine jańa mádenı mura nysandaryn engizý boıynsha jumysty jalǵastyrý qajet dep sanaımyn. Materıaldyq emes muramyzdy, mysaly, qolónerge úıretý jáne ádet-ǵuryptardy saqtaýdy Úzdik tájirıbeler tizimderine engizýge nazar aýdarǵan jón. Ázerbaıjan, Iran, Reseı jáne Túrikmenstanmen birlesip, «Jibek joly: Kaspıı-Edil dálizi» jańa transulttyq nomınatsııasyn daıyndaýdy jalǵastyrý kerek. Memleket basshysy osy baǵyttaǵy jumysty jandandyrýdy tapsyrdy. Ol úshin keshendi vedomstvoaralyq ózara is-qımylmen qatar, halqymyzdyń tól tarıhyna, eskertkishterine, mádenı murasyna janashyrlyqpen qaraý qajet, - dedi O. Bektenov.
Úkimet basshysy Mádenıet mınıstrligine ıÝNESKO aıasynda mádenı murany saqtaý jáne ilgeriletý jónindegi aldaǵy kezeńge arnalǵan keshendi jospar jobasyn ázirlep, 1 qyrkúıekke deıin Úkimet qaraýyna engizýdi tapsyrdy.
Sondaı-aq, Mádenıet mınıstrligi múddeli organdarmen jáne ákimdiktermen birlesip, tarıh jáne mádenıet eskertkishterine túgendeý júrgizip, bıylǵy 1 tamyzǵa deıin tıisti qujattardy ıÝNESKO-ǵa jiberýi qajet.
Túrkistan, Jambyl, Almaty jáne Jetisý oblystarynyń ákimdikteri 15 qyrkúıekke deıin dúnıejúzilik mura obektileriniń aımaqtaryn memlekettik jer kadastrynyń aqparattyq júıesine engizýge tıis.
− Týrızm mınıstrligi Mádenıet mınıstrligimen birge mádenı mura obektileri men elementterin eskeretin týrıstik marshrýttardy ázirlep, iske qossyn. Sondaı-aq, Tsıfrlandyrý mınıstrligimen birlesip, ıÝNESKO tizimderine engizilgen obektiler men elementter boıynsha tsıfrlyq tanymdyq ónimder jasaýy qajet, − dedi O. Bektenov.
Buǵan deıin Mádenıet mınıstri Aıda Balaeva Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesi mańynda kelisilmegen qurylys toqtamaı turǵanyn aıtqan edi.
Sondaı-aq, 2026 jyly Qazaqstannyń 11 eskertkishin ıÝNESKO tizimine engizý josparlanyp otyr.