Altynǵa teń materıal bar: ıAsaýı kesenesindegi qabirhana bólmesi esiginiń qupııasy ashyldy

ASTANA. KAZINFORM — Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesindegi Qabirhana bólmesiniń esigi Almatydaǵy «Qyrym araly» ǵylymı restavratsııalyq zerthanasynyń kómegimen qaıta qalpyna keltirildi.

600 jyldan astam tarıhy bar kesene esigi qazandyqtyń bas zaly men Qoja Ahmet ıAsaýıdiń beıitin bólip turǵan, erekshe mánge ıe, ásem bezendirilgen.

- Esikke buryn-sońdy ǵylymı-zertteý jumystary júrgizilmegen. Qalpyna keltirý jumystary barysynda anyqtalǵandaı, jaryqtar men deformatsııa saldarynan aǵashtar ydyraı bastaǵan.

Sonymen qatar, esik beti ábden lastanǵan, kir, maı, jelimmen jabylǵan. Bir kezderi adamdar ony jaqsyraq etip kórsetý úshin ártúrli materıaldardy paıdalǵanǵany málim boldy.

Qalpyna keltirý jumystary dalalyq zertteýler, esepteý júıelerin qoldaný, rentgen sáýleleri, zerthanalyq zertteýler, túrli mamandardy tartý arqyly neıtrondyq tomografııa sııaqty kóptegen salalardy qamtydy, - dep túsindirdi Áziret-Sultan ulttyq tarıhı-mádenı mýzeı qoryǵy «ıAsaýıtaný» ǵylymı ortalyǵynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri Álııa Bildebekova.

Onyń sózine qaraǵanda, esiktegi oıyqtarǵa ártúrli materıaldardan jasalǵan (súıek, qalaıy, aǵashtyń birneshe túri) elementter ornatylǵan.

- Bir qyzyǵy, aǵashtyń Afrıka men Qıyr shyǵysta kezdesetin túrleri bar. Degenmen, esiktiń negizgi qańqasy jańǵaq aǵashynan jasalǵan. Tipti altynǵa teńestiriletin materıaldardan jasalǵan kiristirýler de bar. Oıýdyń ózi óte kúrdeli jáne kóp deńgeıli bolyp kelgen.

Esiktiń birtegis bolýy úshin kúrishten jasalǵan jelimdi paıdalanǵan, - deıdi maman.

Al zerthana qyzmetkerleriniń aıtýynsha, kóne jádigerdiń aǵash qurylymynda sańylaýlar paıda bolyp, tyrnaq izderi men termıttiń zaqymdalýy anyqtalǵan.Taqtalardy biriktiretin metall taqtalardy zertteý úshin ǵalymdar Almaty mańynda ornalasqan ıAdrolyq fızıka ınstıtýtynyń qondyrǵylaryn paıdalandy. ıAdrolyq fızıka ınstıtýtynda júrgizilgen rentgendik zertteý nátıjesi ishinde kúmis pen altyn órnektermen jasalǵan arab jazýlary bar ekenin kórsetti.

- Qalpyna keltirý toby esikti Kesenedegi ornyna qaıtarmaı, murajaıǵa berýdi usyndy. Qazirgi tańda qabirhana bólmesiniń esigi Áziret-Sultan ulttyq tarıhı-mádenı mýzeı qoryǵynyń bas keńsesindegi kóne jádigerler mýzeıine qoıyldy. Endi qundy jádigerdegi arab jazýlarymen órnektelip jazylǵan kóne murany zertteý jumysy ıAsaýıtaný ǵylymı ortalyǵy ǵalymdarynyń nazarynda bolady, - dedi Álııa Bildebekova.

Aıta keteıik, Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesiniń aınalasynda bıik ǵımarat salýǵa tyıym salyndy.